fbpx

Polska wełna

Polskie owczarstwo i produkcja wełny krajowej dla przemysłu wełniarskiego w ostatnich 30 latach przechodziło wiele zmian. Ma to odzwierciedlenie w zmniejszającym się stanie pogłowia owiec.

W roku 1980 pogłowie owiec w Polsce wynosiło 4.200 tysięcy sztuk, a 6 lat później mieliśmy już w Polsce prawie 5 mln owiec, a przemysł zakupił prawie 9 tysięcy ton wełny na bazie pranej. Znacząco poprawiła się jakość surowca, wzrosła wydajność po strzyży i wydajność po praniu.
Pod koniec roku 1989 nastąpił gwałtowny spadek liczebności owiec w Polsce. Pierwszy powód to uchylenie wszelkich dotacji z budżetu państwa dla przedsiębiorstw państwowych i spółdzielczych. Drugim powodem było zmniejszenie zapotrzebowania na wełnę przechodzącego kryzys przemysłu lekkiego. W tej sytuacji produkcja wełny stała się nieopłacalna. W roku 1994 stan pogłowia owiec w Polsce osiągnął poziom poniżej 1 mln sztuk (870 tysięcy). Mimo opracowanego przez Ministerstwo Rolnictwa programu zahamowania spadku i odbudowy populacji owiec w Polsce w latach 1994-2000, zamiast planowanego rozwoju owczarstwa nastąpił dalszy spadek w hodowli owiec i produkcji owczarskiej. Obecnie stan liczbowy owiec w Polsce wynosi już tylko 225 tys. sztuk.

Baner Syngenta

Rys.1. Stan pogłowia owiec w Polsce w latach 1980-2010.

Aktualnie chów owiec w Polsce jest, za względów ekonomicznych coraz bardziej ukierunkowany na użytkowanie mięsne. Następstwem tego zjawiska jest obserwowane w ostatnich latach pogarszanie się jakości wełny krajowej. Podstawowym mechanizmem przeciwdziałania się temu pogarszaniu jest większe niż dotychczas powiązanie ceny wełny z jej jakością.
Należy się spodziewać, że już w niedługim czasie zwiększy się atrakcyjność wyrobów z wełny. Poświęcenie więc większej uwagi pielęgnacji wełny będzie mogło dać również znaczne efekty finansowe. Aby stale podnosić jakość produkowanej wełny hodowca musi znać jej podstawowe wady i uszkodzenia oraz przyczyny ich powstawania.
Wady wełny
Wadami wełny nazywa się zespół ujemnych cech, które wełna nabywa podczas odrostu.
Wady wełny są spowodowane czynnikami dziedzicznymi, inaczej są to wady wrodzone. Powtarzają się corocznie u tej samej owcy, a także mogą być przekazywane potomstwu. Najczęściej spotykanymi wadami wełny są: włókna szerstne – zewnętrzne, włókna martwe, wełna nitkowana, zdekolorowanie, włókna odsadzone, spilśnienie itp.
Włókna szerstne – zewnętrzne. Włókna te mają przeważnie pełny nieprzerwany rdzeń, są lekko faliste, czasami występują jako włókna zupełnie proste. Przeciętna ich grubość wynosi ponad 30 µm i długość ponad 10 cm. W dotyku są szorstkie i mało elastyczne. Przekroje poprzeczne tych włókien są bardziej nieregularne, mają kształty owalne. Włókna szerstne stanowią składową część runa wełny mieszanej, tworząc okrywę zewnętrzną wystawianą na wpływy czynników zewnętrznych (atmosferycznych, mechanicznych). Włókna szerstne – zewnętrzne występują głównie w okrywie owiec ras i odmian prymitywnych, stojących na niskim poziomie rozwoju.
Włókna martwe. Włókna te charakteryzuje silnie rozbudowana warstwa rdzeniowa i słabo rozwinięta warstwa korowa. Rdzeń zajmuje niekiedy do 75% objętości włókna martwego, które jest przy tym sztywne, łamliwe i mało odporne na rozerwanie. Włókna martwe są na ogół najgrubsze. Zewnętrznie charakteryzuje je barwa matowo-biała, są proste, lekko faliste lub skręcone wzdłuż swojej osi. Włókna martwe są kruche, nie przyjmują barwników i nie posiadają zdolności do spilśniania się. Włókna te występują w znacznych ilościach w wełnie mieszanej, nie występują natomiast w wełnie jednolitej merynosowej. Włókna martwe dają się łatwo odróżnić na tle włókien normalnych, stąd przy organoleptycznym wykrywaniu obecności tych włókien nie stosuje się żadnych specjalnych sposobów badania.

Dalsze informacje w kolejnych materiałach

Dr inż. Zdzisław Czaplicki
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner
POZ 2024 - baner

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.