W czerwcu 2019 r. Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej opublikowało badanie porównujące jakość produktów żywnościowych w UE, które wykazało, że w przypadku aż 31% produktów dało się zaobserwować problem podwójnej jakości żywności, czyli sytuacji, gdy te same lub podobne produkty mają różne składniki lub wartości sensoryczne w różnych państwach członkowskich.
– Obowiązująca dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych (dyrektywa 2005/29/WE) nie odnosi się w sposób bezpośredni do zjawiska podwójnej jakości żywności, a wytyczne dotyczące jej stosowania stanowią wprost, iż „towary tej samej marki posiadające te same lub podobne opakowania mogą różnić się co do składu w zależności od miejsca produkcji i rynku docelowego, tzn. mogą się różnić w różnych państwach członkowskich” – mówi Krzysztof Jurgiel, poseł PiS do Parlamentu Europejskiego.
Jak zaznacza nasz eurodeputowany w swojej rezolucji „Lepsze egzekwowanie i modernizacja unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumentów” (TA/2019/0399) z kwietnia 2019 r., parlament wezwał Komisję do przeprowadzenia oceny przypadków towarów wprowadzanych na rynek jako identyczne, ale znacząco różniących się składem lub właściwościami, oraz w przypadku, gdy to stosowne – do uznania takiej praktyki handlowej za nieuczciwą w załączniku do dyrektywy 2005/29/WE.
Poniżej prezentujemy odpowiedz Didiera Reyndersa, komisarza UE do spraw sprawiedliwości na pytania Krzysztofa Jurgiela dotyczące zmiany w unijnym ustawodawstwie, by całkiem wyeliminować problem podwójnej jakości żywności i zagwarantować konsumentom ze wschodniej części Europy tę samą jakość żywności, którą cieszą się konsumenci z Europy Zachodniej.
– Dyrektywa 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych została zmieniona w 2019 r. dyrektywą (UE) 2019/2161 , aby w szczególności odnieść się do praktyk marketingowych polegających na tym, że towary wprowadzane na rynek w tym samym lub podobnym opakowaniu różnią się znacznie pod względem składu lub właściwości. Nowy przepis umożliwia właściwym organom krajowym ocenę w poszczególnych przypadkach, czy takie praktyki są uczciwe. Jednocześnie dopuszcza się, że przedsiębiorcy mogą dostosowywać towary ze względu na uzasadnione i obiektywne czynniki, takie jak prawo krajowe lub dobrowolne strategie mające na celu poprawę dostępu do zdrowej i bogatej w składniki odżywcze żywności. Właściwe organy państw członkowskich mogą wymagać od przedsiębiorców wykazania zasadności takich czynników, a przedsiębiorcy powinni informować o nich konsumentów, na przykład za pośrednictwem swoich stron internetowych i działań reklamowych – twierdzi Reynders.
Porównawcza analiza ogólnounijna (porównanie etykiet) przeprowadzona przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji w 2019 r. wykazała, że około jedna trzecia analizowanych produktów ma identyczny lub podobny przód opakowania, ale inny skład. Różnic w składzie nie można jednak automatycznie przełożyć na różnice w „jakości” i nie ma dowodów na to, by praktyki różnicowania składów systematycznie dotyczyły niektórych krajów lub regionów
Nowy przepis dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych ma zastosowanie od dnia 28 maja 2022 r. Dopiero po dokonaniu oceny jego praktycznego stosowania do dnia 28 maja 2024 r., zgodnie z wymogami dyrektywy (UE) 2019/2161, Komisja będzie mogła ocenić, czy konieczne są dalsze działania ustawodawcze. Komisja realizuje również konkretne projekty ze środków Parlamentu Europejskiego w celu dalszego monitorowania rynku i budowania zdolności zainteresowanych stron w zakresie przeciwdziałania nieuczciwym praktykom’’
