W chmielnikach nadszedł czas na wysiew roślin z przeznaczeniem na nawóz zielony. Po zbiorach szyszek, głównie w postaci facelii, gorczycy białej, rzodkwi oleistej, rzepaku oraz zbóż.
Uprawa chmielu w wieloletniej monokulturze (20-30 lat, niekiedy dłużej) niekorzystnie wpływa w miarę upływu lat, na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleb chmielników.
Zatracana bywa gruzełkowata struktura tych gleb i związane z tym optymalne stosunki powietrzno-wodne, pogarsza się przyswajalność wnoszonych w nawozach składników pokarmowych, często w wyniku niekorzystnych zależności antagonistycznych.
Zmniejsza się też namnażanie i aktywność pożądanych mikroorganizmów, próchnico- i strukturotwórczych, zaś aktywuje działalność szkodliwych patogenów, wywołujących głównie choroby grzybowe.
Jak zapobiec niekorzystnym zmianom właściwości gleb chmielnika
Jednym z głównych czynników optymalizujących te właściwości jest racjonalne nawożenie naturalne, organiczne i mineralne, w tym wapnowanie.
Trzeba bowiem mieć na uwadze fakt, że nawet niewielkie, popełniane w wieloleciu błędy w nawożeniu, kumulują się i skutkują po pewnym czasie spadkiem plonu i jakości szyszek.
By temu zapobiec niezbędne są systematyczne (przeciętnie co 4 lata) analizy odczynu i zasobności dwóch poziomów profilu glebowego (do 20 i 21-40 cm) w przyswajalne formy składników pokarmowych.
Wskazana jest też wnikliwa obserwacja roślin w trakcie ich wegetacji i w razie potrzeby odpowiednio wczesna interwencja, np. poprzez dokarmianie dolistne mikroelementami, mocznikiem i siarczanem magnezu.
Po zbiorach szyszek wskazane jest stosowanie nawozów naturalnych i organicznych oraz wapnowanie
Chmiel ze względu na dużą powierzchnię liści oraz możliwość wniesienia roztworu nawozów, również na ich spodnią stronę, jest rośliną szczególnie predysponowaną do dolistnego dokarmiania, gdyż w porównaniu z innymi roślinami, wyjątkowo dobrze wykorzystuje naniesione w ten sposób składniki.
Na plantacjach chmielu wskazane jest też okresowe (co 2-4 lata) stosowanie nawozów naturalnych (obornika, gnojowicy), jak też organicznych, głównie kompostu (w tym z pociętych łodyg i liści chmielu).
Za optymalny odczyn gleb chmielników przyjmuje się pH w KCl w zakresie 6-6,8, z dopuszczalnym odchyleniem 5,6-7,2. Większe wartości wraz ze wzrostem zwięzłości gleby.
Wapnowanie kwaśnych gleb zaleca się bezpośrednio po zbiorach szyszek, by podczas kolejnych uprawek wprowadzić wapń głębiej i odkwasić w okresie 2 lat cały profil glebowy.
Korzystnie na właściwości gleb chmielników wpływają nawozy zielone
Corocznie w chmielnikach można wysiewać rośliny, z przeznaczeniem na nawóz zielony. Można je wysiewać w różnych terminach, w 2-2,5 m pasie międzyrzędzi.
W tej chwili, a więc po zbiorach szyszek (druga połowa września), głównie w postaci facelii, gorczycy białej, rzodkwi oleistej, rzepaku (najlepiej jarego) oraz zbóż.
Z roślin zbożowych wysiewane jest najczęściej żyto ozime lub przewódkowe (odmiana Bojko), przyorywane następnie w okresie wiosennym. Zbyt długa wegetacja żyta wiosną, a następnie jego przyoranie, silnie przesusza glebę, co w okresach posusznych może skutkować spadkiem plonów.
Głównie z tego powodu lepsze wyniki dają na ogół dobrze krzewiące się jesienią zboża jare, a więc jęczmień lub pszenżyto, ewentualnie najmniej porażany przez patogeny chorób grzybowych (podsuszkowych) owies.
Należy je wysiewać gęściej (o 20 proc.) niż przy uprawie na ziarno, zwłaszcza przy opóźnionym siewie (przełom września i października) i przyorywać późną jesienią, a nawet zimą (listopad – grudzień).
Zbędne w tym przypadku jest nawożenie mineralne pod te rośliny, gdyż chmielniki wykazują na ogół wysoką zasobność w przyswajalne makroelementy. Wysiane rośliny oprócz poprawy właściwości gleby, ograniczą także straty składników, zwłaszcza azotu.
Nawozy PK w chmielnikach powinny być stosowane głównie jesienią
Nawozy fosforowe i potasowe pod chmiel można wysiać przed przyoraniem karp na zimę lub pocięciem i przyoraniem nawozów zielonych. Ich dawka uzależniona jest od zasobności gleby i spodziewanych plonów szyszek.
Rośliny chmielu w przeliczeniu na 1 t szyszek pobierają przeciętnie 23 kg fosforu (P2O5) i 80 kg potasu (K2O). Nawozy fosforowe zaleca się w całości jesienią, zaś potasowe z podziałem na dawkę jesienną (50-70 proc.) i wiosenną (30-50 proc.).
Ten termin wysiewu nawozów, zwłaszcza fosforowych zalecany jest szczególnie w latach z wcześniejszym wysiewem nawozów wapniowych, by ograniczyć przejście fosforu w trudniej przyswajalne fosforany wapnia.
Jesienią (przed przyoraniem karp) zalecić można sól potasową, by wymyty został częściowo niepożądany dla jakości szyszek chlor. Z kolei wiosną zalecany jest siarczan potasu, z którym dostarczana jest także, niezbędna dla roślin chmielu siarka.
