Czy w razie zalania upraw przysługują płatności bezpośrednie? Jakich formalności należy dopełnić, aby pomimo klęski je otrzymać?
Zasady wypłacania płatności bezpośrednich w razie stanu klęski żywiołowej określa ustawa o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 z 8 lutego 2023 r. (tekst. jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 261, z późn. zm.).
Klęski żywiołowe nie wykluczają z otrzymania dopłat
Zgodnie z art. 72 tej ustawy kierownik biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest właściwy w sprawach uznawania przypadków działania siły wyższej lub wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności. Nadzwyczajne okoliczności określa art. 3 ust. 1 rozporządzenia UE 2021/2116. Dla celów finansowania Wspólnej Polityki Rolnej, zarządzania nią i monitorowania za siłę wyższą i nadzwyczajne okoliczności mogą zostać uznane przed wszystkim:
a) poważna klęska żywiołowa lub poważne zdarzenie pogodowe powodujące duże szkody w gospodarstwie;
b) zniszczenie budynków inwentarskich w gospodarstwie w wyniku wypadku;
c) ognisko choroby epizootycznej, choroby roślin lub obecność agrofaga roślin dotykające, cały inwentarz żywy lub uprawy należące do beneficjenta lub część tego inwentarza lub upraw;
d) wywłaszczenie całości lub dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu złożenia wniosku;
e) śmierć beneficjenta;
f) długoterminowa niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu.
W przypadku, gdy poważna klęska żywiołowa lub poważne zdarzenie pogodowe, o których jest mowa we wskazanym wyżej art. 3 ust. 1 rozporządzenia UE 2021/2116 powoduje duże szkody na dokładnie określonym obszarze, dane państwo członkowskie może uznać cały taki obszar za poważnie dotknięty dużymi szkodami wskutek tej klęski lub zdarzenia.
Wniosek należy złożyć do ARiMR niezwłocznie
Uznanie danego przypadku za działanie siły wyższej lub wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności albo odmowa takiego uznania następuje w decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, na wniosek rolnika złożony niezwłocznie do biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa po wystąpieniu siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności.
Do wniosku rolnik powinien dołączyć:
– protokół oszacowania szkód na skutek powodzi, sporządzony przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód, o której mowa w przepisach w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
– dokument potwierdzający wystąpienie szkody w uprawach rolnych na skutek powodzi, sporządzony przez zakład ubezpieczeń, z którym rolnik zawarł umowę ubezpieczenia upraw,
– oświadczenie rolnika o wystąpieniu powodzi oraz o położeniu gospodarstwa rolnego na obszarze, na którym został wprowadzony stan klęski żywiołowej na podstawie przepisów o stanie klęski żywiołowej.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa uzna zachowanie prawa do płatności do gruntów rolnych lub zwierząt, które spełniały warunki uzyskania dopłat w dniu wystąpienia powodzi, jeśli uwzględni dowody przedstawione przez rolnika. Niezwłoczne złożenie przez rolnika w powiatowym biurze ARiMR wniosku w sprawie siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności (np. powodzi) jest ważne również dlatego, że wykazanie tego stanu pozwoli uniknąć kar z tytułu nieprzestrzegania norm warunkowości.