Płatności bezpośrednie w 2023 roku

W sierpniu 2022 roku Komisja Europejska zatwierdziła, przedstawiony przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. W ramach PS WPR realizowany będzie system tzw. „zielonej architektury” obejmujący wzajemnie uzupełniające się wymogi obowiązkowe oraz dodatkowe zachęty do stosowania praktyk rolniczych korzystnych dla środowiska i klimatu (ekoschematy).

Na etapie konsultacji założeń PS WPR zdecydowano także, przeznaczyć dodatkowo 30% środków finansowych z filaru II na wsparcie działań w filarze I. W rezultacie budżet przeznaczony na realizację działań w ramach I filaru, w tym przede wszystkim płatności bezpośrednie wynosi 17,3 mld Euro. Co najmniej 25% środków finansowych zostanie przeznaczone na finansowanie ekoschematów. 

Warunkowość i ekoschematy

Obowiązkowy system warunkowości w okresie programowania 2023-2027 łączy dwa elementy WPR 2014-2020 tj. zasadę wzajemnej zgodności i zazielenienie. Tak jak dotychczas w ramach zasady wzajemnej zgodności, w warunkowości będą obowiązywały normy dobrej kultury rolnej, zgodnej z ochroną środowiska (DKR) poszerzone o nowe elementy i wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR).

Drugim elementem zielonej architektury są ekoschematy – dobrowolne dla rolników systemy na rzecz klimatu i środowiska realizowane w cyklu rocznym, deklarowane na etapie składania wniosku o przyznanie płatności.

W ramach ekoschematów wprowadzono 6 interwencji oraz 8 praktyk:

  1. Obszary z roślinami miododajnymi
  2. Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi:
    • Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt;
    • Międzyplony ozime / wsiewki śródplonowe;
    • Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy i wariant z wapnowaniem;
    • Zróżnicowana struktura upraw;
    • Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji;
    • Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo;
    • Uproszczone systemy uprawy;
    • Wymieszanie słomy z glebą.
  3. Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych
  4. Dobrostan zwierząt (rozszerzony o nowe grupy zwierząt kwalifikujące się do płatności)
  5. Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin
  6. Biologiczna ochrona upraw

W przypadku ekoschematu 2 oraz grup zwierząt: bydło i trzoda w ramach ekoschematu 4, zastosowano system punktowy. W pozostałych przypadkach określono stawki płatności za realizacje określonych działań na rzecz klimatu i środowiska.

Rodzaje płatności w 2023 roku

  1. Podstawowe wsparcie dochodów przyznawane rolnikowi spełniającemu ww. wymogi przyznania pomocy, po złożeniu wniosku o przyznanie płatności – system eWniosekPlus.
  2. Przejściowe wsparcie krajowe tj.

2.1 Uzupełniająca płatność podstawowa jest przyznawana rolnikowi do powierzchni: upraw roślin określonych w przepisach, uprawianych w plonie głównym oraz gruntów ornych, na których nie jest prowadzona uprawa roślin.

2.2 Płatność niezwiązana do tytoniu jest przyznawana rolnikowi, jeżeli:

  1. spełnia warunki do przyznania podstawowego wsparcia dochodów i złożył wniosek o jego przyznanie;
  2. w dniu 31 grudnia 2018 r. był wpisany do rejestru producentów surowca tytoniowego, o którym mowa w art. 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 185 i 1370); w 2017 r. lub w 2018 r. był stroną umowy kontraktacji lub umowy na uprawę tytoniu 
  1. Płatność redystrybucyjna jest przyznawana rolnikowi, jeżeli łączna powierzchnia gruntów będących w posiadaniu tego rolnika objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów jest nie większa niż 300 ha.

Płatność redystrybucyjna przysługuje do powierzchni gruntów: położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów jednak nie większej niż 30 ha

  1. Płatność dla młodych rolników jest przyznawana rolnikowi, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:
  • ma nie więcej niż 40 lat w pierwszym roku ubiegania się o płatność dla młodych rolników;
  • kieruje gospodarstwem, to znaczy prowadzi działalność rolniczą w gospodarstwie osobiście (podejmuje decyzje), na własny rachunek i we własnym imieniu, ponosi koszty i czerpie korzyści w związku z prowadzeniem tej działalności;
  • posiada co najmniej:
  1. a) wykształcenie zasadnicze branżowe, średnie branżowe, średnie lub zasadnicze zawodowe w rozumieniu przepisów prawa oświatowego, lub
  2. b) 3-letni staż pracy w rolnictwie, przy czym za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym wnioskodawca:

– podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie jako rolnik lub domownik lub ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), lub

– był zatrudniony w gospodarstwie na podstawie umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem produkcji rolnej.

Płatność dla młodych rolników jest przyznawana do powierzchni gruntów będących w posiadaniu rolnika objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów, jeżeli rolnik ten po raz pierwszy rozpoczyna działalność rolniczą w gospodarstwie, jako kierujący tym gospodarstwem, lub rozpoczął działalność rolniczą w gospodarstwie w ciągu pięciu lat przed pierwszym złożeniem wniosku o płatność dla młodych rolników.

Płatność dla młodych rolników jest przyznawana danemu rolnikowi za nie więcej niż 5 kolejnych lat, z tym że ostatnia płatność dla młodych rolników może być przyznana za 2027 r

  1. Płatności związane z produkcją są przyznawane do:
    • powierzchni użytków rolnych będących w posiadaniu tego rolnika, na których uprawia w plonie głównym rośliny strączkowe na nasiona, rośliny pastewne, ziemniaki skrobiowe, buraki cukrowe, pomidory, chmiel, truskawki, len lub konopie włókniste;
    • do zwierząt gatunków: bydło domowe (Bostaurus), owca domowa (Ovis aries) lub koza domowa (Capra hircus) spełniających określone wymogi odnośnie wieku i liczby zwierząt
  1. Płatności w ramach ekoschematów są przyznawane rolnikowi do:
    • obszarów z roślinami miododajnymi;
    • rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi;
    • integrowanej produkcji roślin;
    • biologicznej ochrony upraw;
    • retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych,
    • dobrostanu zwierząt,

po spełnieniu warunków przyznawania płatności dla poszczególnych interwencji.

Ponadto, w terminie składania wniosków o płatności bezpośrednie rolnik będzie miał możliwość wnioskować o następujące płatności: 

  1. Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach interwencji

przyznawane są jeżeli podmiot ubiegający się o przyznanie tych płatności posiada nie mniej niż 1 ha i realizuje zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne, o których mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, w ramach następujących interwencji:

  1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000;
  2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000;
  3. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000;
  4. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych;
  5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie;
  6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
  7. Bioróżnorodność na gruntach ornych. 
  1. Płatności ekologiczne przyznaje się do użytków rolnych (minimum 1 ha) będących w posiadaniu rolnika, na których prowadzi produkcję ekologiczną w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej i realizuje zobowiązanie ekologiczne.
  2. Premie z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych są przyznawane za realizację innych zobowiązań w dziedzinie zarządzania, o których mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115.
  3. Płatności ONW są przyznawane rolnikowi do użytków rolnych będących w jego posiadaniu położonych na obszarach, o których mowa w art. 71 ust. 2 rozporządzenia 2021/2115, którymi są obszary określone w przepisach wydanych na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 dotyczących szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 12 tej ustawy.

Rolnik aktywny zawodowo

Co do zasady, rolnik jest uznawany za aktywnego zawodowo, jeżeli decyzja o ustaleniu kwoty płatności bezpośrednich jest nie wyższa niż 5 000 EUR.

Pomocy nie przyznaje się rolnikowi, który administruje portami lotniczymi, wodociągami lub stałymi terenami sportowymi lub rekreacyjnymi lub świadczy usługi przewozu kolejowego lub usługi w zakresie obrotu nieruchomościami, chyba że:

1) działalność rolnicza jest jego działalnością przeważającą, co wynika z danych zawartych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Krajowym Rejestrze Sądowym lub dokumentów z REGON lub

2) udokumentuje, że:

  1. a) przychód z działalności rolniczej stanowi co najmniej 1/3 całego jego przychodu lub
  2. b) kwota płatności bezpośrednich przysługujących temu rolnikowi za dany rok wynosi co najmniej 5% całości przychodów z działalności pozarolniczej, lub

3) wysokość otrzymanych przez tego rolnika płatności bezpośrednich za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy, nie przekracza równowartości 5 000 EUR, a w przypadku gdy nie otrzymał płatności bezpośrednich za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy – suma:

  1. a) iloczynu liczby kwalifikujących się hektarów posiadanych przez tego rolnika i średniej krajowej wysokości płatności bezpośrednich za hektar za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy oraz
  2. b) iloczynu wyrażonej w dużych jednostkach przeliczeniowych (DJP) liczby zwierząt posiadanych przez tego rolnika, które zostały zatwierdzone do płatności bezpośrednich w roku złożenia wniosku o przyznanie pomocy i średniej krajowej wysokości płatności bezpośrednich do zwierząt w zł na DJP za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy – nie przekracza równowartości 5 000 EUR.

Minimalna powierzchnia kwalifikująca się do płatności

Płatności bezpośrednie są przyznawane rolnikowi, jeżeli prowadzi działalność rolniczą, łączna powierzchnia gruntów objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów będących w posiadaniu tego rolnika jest nie mniejsza niż 1 ha, a powierzchnia działki rolnej nie mniejsza niż 0,1 ha.

Pomimo niespełnienia ww. warunku, płatności bezpośrednie są przyznawane, jeżeli:

rolnik spełnia warunki do przyznania płatności związanych do zwierząt lub płatności dobrostanowych i złoży wniosek o ich przyznanie, a łączna kwota płatności bezpośrednich, jakie miałyby zostać przyznane w danym roku temu rolnikowi, przed zastosowaniem kar i kar administracyjnych wynosi co najmniej równowartość w złotych kwoty 200 euro.

Spełnienie wymogów określonych w warunkowości, kryteriów dotyczących tzw. rolnika aktywnego zawodowo oraz minimalnej powierzchni zatwierdzonej do podstawowego wsparcia dochodów jest obligatoryjne w celu ubiegania się i uzyskania płatności bezpośrednich.

W związku z uruchomieniem wybranych interwencji w ramach PS WPR na lata 2023-2027 oraz wprowadzanymi zmianami w warunkach przyznawania płatności Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie we współpracy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zaplanowało szkolenia na temat zasad wypełniania wniosku o przyznanie płatności w ramach systemu wsparcia bezpośredniego na 2023 rok.

Serdecznie zapraszamy do śledzenia wydarzeń na stronie internetowej CDR – www.cdr.gov.pl oraz uczestnictwa w szkoleniach.

Łukasz Bocheński, CDR Oddział w Poznaniu

Opracowano na podstawie:

  1. Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.
  2. Projekt z dnia 15 listopada 2022 r. Ustawa o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej.

ZOSTAW KOMENTARZ

Please enter your comment!
Please enter your name here

Przeczytaj także

None found

Najpopularniejsze artykuły

None found

NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.