Trzy lata bezcłowego importu z Ukrainy przyniosły rolnikom w całej Unii Europejskiej spadki cen, nadpodaż, rosnące koszty i utratę udziałów w rynku. Dziewięć największych unijnych organizacji rolniczych apeluje do Komisji Europejskiej o pilne zmiany w zasadach handlu z Ukrainą. – Potrzebujemy wsparcia dla Ukrainy, ale nie kosztem europejskiego rolnictwa – podkreślają.
Unijny rynek pod presją taniego importu z Ukrainy
– Na miesiąc przed wygaśnięciem obecnych autonomicznych środków handlowych (ATM), unijni producenci rolno-spożywczy i przetwórcy apelują do Komisji Europejskiej o wyciągnięcie wniosków z ostatnich trzech lat przy kształtowaniu kolejnej fazy relacji handlowych z Ukrainą – czytamy we wspólnym oświadczeniu 9 największych unijnych organizacji sektora rolnego.
Organizacje te łącznie reprezentują miliony rolników, tysiące przedsiębiorstw i generują setki miliardów euro obrotu rocznie.
Tytuł oświadczenia opublikowanego na stronie internetowej Copa-Cogeca brzmi: “Układ stowarzyszeniowy z Ukrainą: wnioski z przeszłości muszą zostać uwzględnione w nowej umowie”. Wnioski te są smutne:
– Liberalizacja handlu z Ukrainą miała istotny negatywny wpływ na wiele kluczowych sektorów rolnictwa i przetwórstwa w UE. Choć celem otwarcia rynku UE było wsparcie gospodarki ukraińskiej, rzeczywistość pokazuje, że wielu europejskich producentów – zwłaszcza w sektorach zbóż, cukru, drobiu, jaj, etanolu i miodu – znalazło się pod ogromną presją. Zmagają się oni z obniżkami cen wynikającymi z nadpodaży, spadkiem udziału w rynku, ograniczeniami logistycznymi oraz rosnącymi kosztami produkcji spowodowanymi wojną – oświadczają unijne organizacje.
Wsparcie dla Ukrainy tak – ale nie kosztem rolników
– Wsparcie dla Ukrainy jest konieczne, ale musi iść w parze z ochroną europejskich rolników i producentów – apeluje Krajowa Rada Izb Rolniczych w komentarzu do oświadczenia organizacji UE.
Organizacje unijnego sektora rolnego uznają, że wspieranie Ukrainy “w jej obronie – a tym samym w obronie reszty Europy” jest niezbędne. Konieczna jest jednak rewizja dotychczasowych zasad, bo bez tego skutki mogą być tyle nieoczywiste, co niechciane:
– Priorytetem musi być teraz, bardziej niż kiedykolwiek, zapewnienie, że opłacalność ekonomiczna unijnych producentów nie zostanie zagrożona przez nieograniczony import, a jednocześnie Ukraina będzie mogła odzyskać dostęp do swoich tradycyjnych rynków zbytu. W przeciwnym razie zarówno UE, jak i Ukraina – dwaj czołowi producenci rolno-spożywczy na świecie – zostaną zmuszeni do konkurowania na tym samym obszarze rynku, co podważy ich wspólne, długoterminowe interesy strategiczne w przededniu przystąpienia Ukrainy do UE – ostrzegają w dyplomatycznych słowach sygnatariusze oświadczenia.
Osłabienie unijnego rolnictwa wzmocni Rosję
Dobra kondycja sektora rolnego w Unii Europejskiej jest zasadniczo ważna. Jej osłabianie może uniemożliwić integrację Ukrainy z UE oraz wzmocnić globalną pozycję Rosji.
– Aby integracja Ukrainy z UE, w jakiejkolwiek formie, była możliwa – równie ważne jest, by unijni rolnicy i przetwórcy nie ponosili nieproporcjonalnych kosztów. W przeciwnym razie ryzykujemy osłabieniem unijnego sektora rolnego i – w dłuższej perspektywie – wzmocnieniem globalnej pozycji Rosji – oświadczają organizacje rolnicze.
Celem negocjacji między UE a Ukrainą po wygaśnięciu 5 czerwca 2025 r. autonomicznych środków handlowych (ATM), ustanowionych rozporządzeniem (UE) 2022/870, powinno być “zabezpieczenie opłacalności unijnych producentów przy jednoczesnym budowaniu trwałego partnerstwa, opartego na synergii i integracji dwóch rolniczych potęg”.
Kontyngenty zamiast wolnego handlu
– Dlatego apelujemy o rewizję układu stowarzyszeniowego i wprowadzenie kontyngentów taryfowych (TRQ), podobnych do tych sprzed wojny – podsumowuje swoje stanowisko dziewięć organizacji sektora rolnego UE, reprezentujących miliony osób i miliardy euro rocznego obrotu.
Pod oświadczeniem podpisały się:
- Copa (Komitet Organizacji Rolniczych Wspólnoty Europejskiej) – reprezentujący poprzez zrzeszone w niej organizacje rolnicze ponad 22 miliony europejskich rolników i ich rodzin;
- Cogeca (Komitet Europejskich Organizacji Rolniczych Spółdzielni) – zrzeszający 22 tys. spółdzielni rolniczych w UE, zatrudniających około 660 tys. osób i generujących roczny obrót ponad 300 miliardów euro;
- CEFS (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Cukru) – reprezentujące ok. 98 tys. plantatorów buraka cukrowego w UE oraz ok. 24 tys. pracowników przemysłu cukrowniczego;
- CIBE (Międzynarodowa Konfederacja Europejskich Plantatorów Buraka) – reprezentująca ok. 140 tys. plantatorów buraka cukrowego w UE;
- AVEC (Stowarzyszenie Przetwórców i Handlu Drobiem w UE) – zrzeszające organizacje i firmy z sektora drobiowego, reprezentujące ok. 95% całkowitej produkcji drobiu w Unii Europejskiej;
- CEPM (Europejska Konfederacja Producentów Kukurydzy) – zrzeszająca producentów z 10 krajów UE, odpowiadających za 90% powierzchni upraw kukurydzy w UE;
- ePURE (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Etanolu) – reprezentujące 39 firm członkowskich z 43 zakładami produkcyjnymi w 16 krajach UE, odpowiadających za około 85% zdolności produkcyjnej odnawialnego etanolu w Europie;
- iEthanol (Europejskie Stowarzyszenie Przemysłowego i Konsumpcyjnego Etanolu) – reprezentujące ponad 60% producentów etanolu do celów przemysłowych i spożywczych w Europie;
- EUWEP (Europejska Unia Hurtowników Jaj, Produktów Jajecznych, Drobiu i Dzikiego Mięsa).
