Drzewo orzecha włoskiego, jak podają niektóre źródła, sprowadziła do Polski królowa Bona, a jego ojczyzną jest Persja. Surowcem jest nie tylko orzech (owoc), ale także kora, zielona łupina orzecha (tak często wyrzucana) i liść. Nasiona orzecha włoskiego wykorzystuje się do bezpośredniego spożycia, a także jako źródło cennego oleju orzechowego. Bardzo cennym surowcem są niedojrzałe, świeże owoce, z których przyrządza się sok, intrakt, alkoholaturę i alkoholmiód.
Korę lub młode gałązki pozyskuje się wiosna lub jesienią, liście zbiera się w maju lub I połowie czerwca. Zebrane surowce – korę, młode gałązki lub liście – suszy się w temperaturze pokojowej, jednak korę i gałązki można też wysuszyć w otwartym piekarniku ogrzanym do temperatury 80oC.
Nasiona orzecha zawierają dużo oleju, białka i witamin (głównie A, B i E) oraz związki żelaza i kobaltu. Surowcem leczniczym są głównie liście, ale także świeże owoce, kora i korzenie.
Orzech włoski miał szerokie zastosowanie w medycynie ludowej. Nasiona orzecha używano dawniej jako środek wzmacniający wzrok. Nalewkę alkoholową z zielonych owoców i liści stosowano przy gruźlicy skóry, wyciągi wodne – na zewnętrzne krwotoki, jak również w leczeniu cukrzycy, podagry, skazy wysiękowej, nieżytu żołądka i jelit, a zewnętrznie do okładów, płukania gardła i leczenia wrzodów.
Dzięki właściwościom przeciwzapalnym, bakteriobójczym i przeciwkrwotocznym orzech włoski stosowany jest zewnętrznie do przemywania oczu, płukania jamy ustnej i gardła, przemywania ran oraz w postaci okładów na stłuczenia lub stany chorobowe skóry (wysypki, trądziki). Nalewka spirytusowa z niedojrzałych owoców pomaga w zaburzeniach żołądkowych.
Coś dla ciała i umysłu
Nasiona orzecha znalazły szerokie zastosowanie w cukiernictwie i przemyśle piekarniczym. Są cennym źródłem lipidów, których zawartość wynosi ponad 50%, protein – ponad 15%, a także prowitaminy A, witamin z grupy B, E, P oraz soli mineralnych, potasu, wapnia, fosforu i magnezu. Niekwestionowane są prozdrowotne właściwości orzecha włoskiego. Nasiona wpływają na prawidłowe funkcjonowanie mózgu oraz poprawiają kondycję osób intensywnie pracujących i wyczerpanych psychicznie.
Do opalania i farbowania
Orzech włoski pogłębia kolor włosów i skóry. Wyciągi z liści orzecha wchodzą w skład preparatów ułatwiających opalanie i środków do farbowania włosów. Zielone owoce wykorzystywane są do farbowania różnych surowców na kolor brązowy i kasztanowy. Olej otrzymywany z nasion orzecha stosowany jest w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Można go używać go jako olejek do ciała np. do masażu.
100 lat to mało…
Najstarsze w Polsce drzewo orzecha włoskiego rośnie w Celbowej – wsi w gminie Puck w województwie pomorskim. Liczy ponad 130 lat, obwód pnia wynosi 291 cm, a wysokość 23 metry. Niektóre egzemlarze dożywaja 500 lat. Dla myśliwych i rusznikarzy drewno z orzecha włoskiego jest doskonałym surowcem na osady do broni. Ciemnobrązowe drewno jest cenione jako fornir i do wyrobu mebli.
