Orka przedzimowa (ziębla) wykonywana jest późną jesienią (od drugiej połowy października do połowy grudnia) pod rośliny jare. Jest to orka głęboka wykonywana na 25-30 cm, a nawet (jeśli to możliwe) do 35 cm. Jej miąższość zależna jest od warunków siedliskowych (zwięzłości i wilgotności gleby) i przewidywanej uprawy następczej.
Zwykle głębiej orze się pod rośliny głębiej korzeniące się (okopowe korzeniowe, np. burak, marchew i inne rośliny warzywne oraz bobowate drobno- i grubonasienne, czyli koniczyny, lucerny, strączkowe), niż pod ziemniaki, a zwłaszcza pod zboża. Głębsza orka wskazana jest też do likwidacji zbitej podornej warstwy gleby, tzw. podeszwy płużnej.
Podczas jej wykonywania należy mieć na uwadze fakt, by pozostawić rolę przed zimą w ostrej, wysztorcowanej skibie. Umożliwia to właściwy stosunek głębokości do szerokości prowadzonej orki, przeciętnie 1:1,3. Tak więc wykonując orkę na głębokość 30 cm, szerokość odkładanej skiby powinna wynosić średnio 39 cm.
Wysztorcowana skiba sprzyja gromadzeniu śniegu i wody, ogranicza szkodliwość agrofagów (chorób i szkodników), często także chwastów, których nasiona przemieszczają się zbyt głęboko, by skiełkować w następnym roku. Poza tym wydobywane są z głębszych warstw wymyte wcześniej i nie zawsze dostępne dla roślin, składniki pokarmowe.
Mroźne zimowe powietrze penetrujące głębszą warstwę wyoranych skib i podskibia, wywiera także dobroczynny wpływ na właściwości fizyczne gleby (jej strukturę). Orkę przedzimową najlepiej wykonać pługiem bezzagonowym (obracalnym), by ograniczyć jałowy przebieg i czas na jej wykonanie, zmniejszyć ugniatanie uwroci i zużycie paliwa. Reasumując celem orki przedzimowej jest:
– głębokie spulchnienie roli, w tym likwidacja podeszwy płużnej,
– zwiększenie pojemności wodnej gleby i przemieszczania wody w profilu glebowym,
– wydobycie na powierzchnię gleby najdrobniejszych frakcji gleby (pyłowych i ilastych),
– wydobycie na powierzchnię gleby wypłukanych i niedostępnych dla roślin składników pok.,
– zniszczenie agrofagów (patogenów chorób i szkodników) oraz głębokie przyoranie nasion
chwastów i rozłogów, np. perzu, co uniemożliwia lub utrudnia ich wschody,
– przyoranie nawozów naturalnych, organicznych (np. zielonych) i mineralnych (głównie P K),
– ułatwienie i przyśpieszenie wykonania uprawek wiosennych,
Jednak orka zimowa traktowana jest przez ekonomistów, jako najbardziej energo- i pracochłonna uprawa. Sprzyja także erozji wodnej i wietrznej, przyspiesza mineralizację materii organicznej oraz ogranicza aktywność biologiczną gleb, np. rozwój dżdżownic, stąd nie zawsze jest polecana, zwłaszcza pod płycej korzeniące się zboża. Niemniej przynajmniej raz na 3-5 lat powinna być wykonywana, zwłaszcza pod głębiej korzeniące się rośliny okopowe, warzywne i wiele innych, z korzyścią dla rozwoju systemu korzeniowego, poprawy właściwości fizycznych i chemicznych gleby oraz plonowania roślin.









