fbpx

Ograniczyć ilość komórek somatycznych w mleku

W dążeniu do obniżenia komórek somatycznych w mleku należy pamiętać, że stan zdrowotny wymienia zależy od wielu czynników, począwszy od ogólnego stanu zdrowia krowy przez status fizjologiczny (ruja) oraz warunków  utrzymania, żywienia, aż do przebiegu doju oraz pielęgnacji wymienia. Na większość z tych czynników wpływ ma hodowca.

Mleko pobrane ze zdrowego wymienia krowy zawiera w 1 ml ok. 100 tys. komórek somatycznych. Powstają one wskutek naturalnej regeneracji tkanki gruczołowej wymienia. Z chwilą wniknięcia do wymienia bakterii chorobotwórczych, organizm krowy zwalcza ten atak produkując białe ciałka krwi, które posiadają zdolność niszczenia zarazków. Na skutek obronnej reakcji organizmu, wzrasta liczba komórek somatycznych w mleku. Liczba ta rośnie również wraz ze stopniem zaawansowania laktacji, podczas zasuszenia, po wycieleniu oraz podczas rui, chociaż wymię może być klinicznie zdrowe.

Baner Syngenta

Zdrowa krowa podczas pierwszej laktacji nie powinna mieć więcej komórek somatycznych w mleku niż 35 tys. w 1 ml, w drugiej laktacji ok. 50 tys. komórek, w trzeciej laktacji ok. 60 tys., natomiast w czwartej ok. 85 tys. w 1 ml mleka. Zawartość komórek somatycznych w mleku w okresie letnim jest wyższa niż zimą. Wzrostu liczby komórek somatycznych  trzeba się spodziewać również w związku z występowaniem stanów zapalnych w organizmie (np. chore racice itp.). Krowy odznaczające się zwiększoną liczba komórek somatycznych produkują mniej mleka, o zmienionym składzie. Takie mleko łatwiej się psuje i może sprawiać trudności podczas jego przerobu.

Hodowcy posiadający stada pod oceną użytkowości mlecznej otrzymują miesięczną informację o zawartości komórek somatycznych w mleku każdej krowy. Czytając raport zawierający poziom komórek somatycznych w mleku należy zwrócić uwagę na krowy w mleku których jest ich ponad 250 tys. w 1 ml. Szczególną uwagę należy zwrócić na krowy, u których przez 2-3 razy podczas 3 kolejnych kontroli mleczności liczba komórek somatycznych przekroczyła 250 tys. w 1 ml, gdyż mogą mieć problemy ze zdrowotnością wymion. Jak więc postępować, by utrzymywać liczbę komórek somatycznych w mleku w normie?

W dążeniu do obniżenia komórek somatycznych w mleku należy pamiętać, że stan zdrowotny wymienia zależy od wielu czynników, począwszy od ogólnego stanu zdrowia krowy przez status fizjologiczny (ruja) oraz warunków  utrzymania, żywienia, aż do przebiegu doju oraz pielęgnacji wymienia. Na większość z tych czynników wpływ ma hodowca.

Zwiększona liczba komórek somatycznych w mleku świadczy o stanie zapalnym wymienia (mastitis). Jest to schorzenie wieloczynnikowe. Komórki somatyczne w wymieniu a jednej strony zwalczają drobnoustroje, z drugiej, uczestniczą w naprawie tkanki wydzielniczej wymienia, uszkodzonej w trakcie zakażenia. Wzrost liczby komórek somatycznych nie zawsze oznacza zapalenie wymienia na tle zakaźnym. Część zapaleń jest wynikiem nie właściwie działających aparatów udojowych, popękanych i chropowatych gum strzykowych, urazów mechanicznych wymion itp. Wzrost komórek somatycznych może też  być efektem schorzeń metabolicznych np. kwasicy lub ketozy.

Częstymi przyczynami schorzeń gruczołu mlekowego są niewłaściwe warunki zoohigieniczne np. zbyt duża wilgotność, przeciągi w oborze, niewłaściwa wentylacja, pusto doje, niedokładne wydojenie krów, zbyt krótkie stanowisko w oborze. Istotnym zadaniem w dążeniu do obniżenia komórek somatycznych w mleku jest przestrzeganie zasad higieny doju i każdorazowa dezynfekcja poudojowa. Bardzo istotne jest przedzdajanie, czyli usunięcie kilku strug mleka z każdego strzyka przed właściwym dojem. W tych pierwszych strugach mleka jest bowiem najwięcej komórek somatycznych.

W celu utrzymania prawidłowej ilości komórek somatycznych w mleku krów należy eliminować, bądź minimalizować wpływ negatywnych czynników. Codzienna obserwacja krów oraz dbałość o warunki zoohigieniczne w jakich przebywają jest tutaj sprawą oczywistą. Nie należy łączyć mleka, które zawiera podwyższoną ilość komórek somatycznych z mlekiem od krów zdrowych. Krowy, które są przewlekle chore i nie rokują nadziei na wyleczenie – należy bezwarunkowo brakować.

Oprócz w/w działań zmierzających do obniżenia liczby komórek somatycznych w mleku, hodowcy mogą wspomagać swoje działania stosując specjalistyczne  preparaty witaminowo-mineralne, zawierające w swoim składzie m. in.: selen, cynk, miedź, witaminy A, E oraz karoten. Ważne jest też stymulowanie odporności zwierząt. Pomocne mogą okazać się, dostępne na rynku, preparaty ziołowe.

Duży wpływ na potencjalną odporność gruczołu mlekowego na mastitis ma również budowa wymienia i jego zawieszenie. Na te cechy warto zwrócić uwagę przy doborze buhaja do rozrodu, jak również prowadząc selekcję krów na ich przydatność do doju mechanicznego.

prof. dr hab. Tadeusz Barowicz

Instytut Zootechniki-PIB w Krakowie

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner
POZ 2024 - baner

ZOSTAW KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.