Pielęgnacja zasiewów gryki ogranicza się głównie do niszczenia chwastów w początkowym okresie wzrostu zarówno gryki jak i chwastów. Nie jest to łatwe zadanie, gdyż oferta handlowa preparatów chwastobójczych jest cały czas bardzo, ale to bardzo uboga. Mechaniczne zwalczanie chwastów nie zawsze jest w pełni skuteczne.
Plantacja gryki (która zaliczana jest do zbóż, jako tzw. pseudo zboże) podobnie jak i inne rośliny jare, narażona jest na silne konkurencyjne oddziaływanie ze strony różnych gatunków chwastów. Okres największej wrażliwości na zachwaszczenie, czyli krytyczny okres konkurencji chwastów, występuje w początkowej fazie wzrostu tego pseudo zboża.
W zależności od sposobu siewu (wąskie czy szerokie rzędy), odmiany oraz występujących warunków wilgotnościowo-termicznych, jest to zazwyczaj okres od wschodów (BBCH 09-10) od fazy początku pąkowania (BBCH 50) lub maksymalnie do początku fazy kwitnienia gryki (BBCH 60).
Największe wyzwanie dla powodzenia uprawy tego gatunku, stanowią głównie chwasty dwuliścienne roczne, które w sprzyjających warunkach mogą pojawiać się masowo na plantacji gryki. Do najgroźniejszych gatunków zaliczana jest, np. komosa biała, szarłat szorstki, poziewnik szorstki, żółtlica drobnokwiatowa, rdestówka powojowata, szczawie, rumianowate, mak polny, samosiewy rzepaku i rzodkiew świrzepa. A z chwastów jednoliściennych rocznych, np. chwastnica jednostronna, włośnice, owies głuchy czy samosiewy zbóż jarych a z wieloletnich, np. perz właściwy.
Eliminacja chwastów z plantacji gryki, sprowadza się w 90% do zabiegów mechanicznych, polegających głównie na bronowaniu i pieleniu międzyrzędzi. Natomiast chemiczne odchwaszczanie plantacji gryki jest w obecnych warunkach traktowane jako ochrona uzupełniająca, gdyż oparta jest jedynie na możliwości zastosowania nalistnego, ośmiu graminicydów w skład których wchodzi tylko jedna s.cz., a mianowicie fluazyfop-P-butylu.
Metoda niechemiczna
Podstawą niechemicznej ochrony plantacji gryki przed zachwaszczeniem jest zastosowanie płodozmianu w połączeniu ze zmianowaniem roślin oraz dobrze i starannie wykonana uprawa gleby a także zastosowanie odpowiednich zabiegów mechanicznych.
Ze względu na dość późny termin siewu gryki (zazwyczaj II-III dekada maja), mechaniczne zwalczanie chwastów można podzielić na dwa etapy:
- Pierwszy etap (przed siewem gryki): mechaniczne zwalczanie wschodzących chwastów, stosując 2-3-krotne bronowanie (w zależności od warunków wilgotnościowych gleby) lub wykonanie płytkiej uprawy powierzchniowej, wykorzystując do tego celu przedsiewny agregat uprawowy. Zabiegi te wykonane w optymalnych warunkach wilgotnościowych gleby, pobudzają nasiona chwastów do kiełkowania, które w kolejnych przejazdach są skutecznie niszczone.
- Drugi etap (po wschodach gryki) w terminie tym można przeprowadzić mechaniczne odchwaszczanie opielaczem w międzyrzędziach (w szczególności dotyczy to plantacji o szerszym rozstawie rzędów, np. 45 cm), wykonuje ten zabieg 2 krotnie w fazie wytworzenia przez rośliny gryki 2-3 liści właściwych (BBCH 12-13), a kolejny zabieg po około 2 tygodniach, jednak nie później jak w fazie początku tworzenia przez rośliny gryki pąków kwiatowych (BBCH 50). Z kolei uprawa gryki w wąskiej rozstawie (9-12 cm), przyczynia się do zwiększenia jej konkurencyjność, względem niektórych gatunków chwastów a dzięki wydzielaniu do środowiska glebowego allelozwiązków (np. rutyny), dodatkowo ograniczane są wschody niektórych chwastów, np. chwastnicy jednostronnej, komosy białej czy tasznika pospolitego.
Metoda chemiczna
Zwalczanie chwastów dwuliściennych w uprawie gryki za pomocą syntetycznych herbicydów jest zadaniem bardzo mocno utrudnionym, ze względu na fakt iż należy ona do tzw. upraw małoobszarowych, dla których nie ma praktycznie zarejestrowanych s.cz. herbicydów. Ponadto jest to gatunek który wykazuje się bardzo dużą wrażliwością na działanie większości s.cz. herbicydów stosowanych w niektórych innych uprawach tzw. małoobszarowych, przez co chemiczna walka z chwastami jest bardzo mocno utrudniona. Stąd też możliwości chemicznego odchwaszczania gryki (czy to doglebowe czy nalistne) są przez to ograniczone.
W uprawie tej zarejestrowane są tylko tzw. graminicydy, czyli preparaty zwalczające jedynie chwasty jednoliścienne roczne i wieloletnie. Plantator gryki ma do dyspozycji 8 takich środków, tj. Privium 125 EC, Trivko, Balatella Forte 150 EC, Fortune, Foster Forte 150 EC, Fusilade Forte 150 EC, Rento 150 EC, Tapani 150 EC, które w swoim składzie zawierają tylko jedną s.cz. fluazyfop-P butylu. Działanie tej substancji polega na blokowaniu funkcjonowania enzymu karboksylazy acetylokoenzymu A (ACCaza), w konsekwencji dochodzi do zahamowania biosyntezy tłuszczy. Substancja ta pobierana jest przez liście, a następnie przemieszczana do korzeni i rozłogów chwastów, powodując zahamowanie ich wzrostu i rozwoju.
Zewnętrznymi objawami działania tej substancji są antocyjanowe przebarwienia liści u podstawy pochwy liściowej, a następnie ich załamywanie się w tym miejscu. Całkowite zamieranie chwastów wrażliwych, widoczne jest po upływie około 2-3 tygodni od momentu wykonania zabiegu opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba, przyspieszają działanie tej s.cz..
Natomiast niska temperatura (poniżej 80C) opóźnia działanie, ale nie obniża skuteczności działania. Jedynie w warunkach długotrwałej suszy, skuteczność działania tej s.cz., może ulec obniżeniu (w szczególności dotyczy to chwastów wieloletnich).
Preparaty te można stosować w uprawie gryki od fazy 2-4 liści (BBCH 12-14) do fazy początku ukazywania się pąków kwiatowych (BBCH 50). Dwa pierwsze z nich zawierają 125 g s.cz. w l preparatu i należy je stosować w dawce 0,75-1,6 l/ha. Maksymalna zalecana dawka skutecznie ogranicza chwastnicę jednostronną, miotłę zbożową, owies głuchy, samosiewy jęczmienia i pszenicy oraz włośnicę zieloną.
Natomiast pozostałe sześć graminicydów, posiada w swoim składzie 150 g s.cz., i można je stosować w dawce 0,6-1,7 l/ha. Dawka maksymalna, pozwala na zwalczenie, oprócz większości rocznych chwastów jednoliściennych (łącznie z wyczyńcem polnym), również gatunki jednoliścienne wieloletnie, tj. perz właściwy i życica wielokwiatowa.
Pamiętajmy o jednej ważnej zasadzie a mianowicie dawkę herbicydu należy dostosować do występującego zachwaszczenia i fazy rozwojowej chwastów. Niższe dawki należy stosować we wcześniejszych fazach rozwojowych chwastów rocznych, a dawki wyższe w bardziej zaawansowanych fazach rozwojowych gatunków rocznych oraz do zwalczania chwastów wieloletnich (najlepiej we wczesnej fazie rozwojowej).
Chwasty jednoliścienne roczne, najskuteczniej zwalczane są od fazy 2 liści do początku krzewienia (BBCH 12-20), a chwasty wieloletnie w fazie 4-10 liści (BBCH 14-19).
