Dla producentów ziemniaków najważniejszy jest plon handlowy bulw, który wpływa na opłacalność produkcji. Wysokość plonu oraz jego jakość jest ściśle uzależniona od kilku czynników, jednym z nich jest niewątpliwie ochrona herbicydowa.
Zagrożenie plantacji ziemniaka ze strony chwastów jest szczególnie duże w początkowym okresie wegetacji (do momentu całkowitego zakrycia międzyrzędzi), ze względu na niewielką konkurencję ze strony rośliny uprawnej, względem rozwijających się gatunków chwastów.
Na plantacji ziemniaka, oprócz chwastów dwuliściennych możemy spotkać się z występowaniem chwastów jednoliściennych rocznych, głównie tzw. prosowatych (ciepłolubnych), tj. chwastnica jednostronna, paluszniki czy włośnice. Natomiast na plantacjach deszczowanych, zasobnych w azot może wystąpić również ekspansywny gatunek wieloletni – perz właściwy.
Terminy odchwaszczania ziemniaka
Odchwaszczanie ziemniaków za pomocą herbicydów jest stosunkowo łatwym zadaniem, gdyż można je prowadzić w trzech terminach:
- zaraz po posadzeniu bulw ziemniaka;
- od 3 do 5 dni przed przewidywanymi wschodami ziemniaków;
- po wschodach ziemniaków (gdy rośliny wytworzą 2-4 liście aż do zwarcia międzyrzędzi).
Dwa pierwsze terminy obejmują grupę herbicydów, które mają za zadanie ograniczyć występowanie chwastów poprzez nie dopuszczenie do ich skiełkowania. Herbicydy polecane do stosowania w tych terminach niszczą gatunki jednoliścienne roczne (nie niszczą wieloletnich, np. perzu właściwego) oraz dwuliścienne roczne. Trzeci termin (powschodowy – nalistny) zalecany jest w momencie, gdy rośliny ziemniaka wytworzą 2-4 liście (BBCH 12-14) ale nie później jak do fazy końca zakrywania międzyrzędzi (BBCH 39).
Faza początku (BBCH 30) aż do końca zakrywania międzyrzędzi przez rośliny ziemniaka (BBCH 39), jest to ostatni moment aby zastosować herbicydy (graminicydy), które skutecznie zwalczą gatunki jednoliścienne roczne jak i wieloletnie.
Co to są graminicydy?
Określenie to odnosi się do herbicydów przeznaczonych do powschodowego zwalczania rocznych i wieloletnich chwastów jednoliściennych, występujących w uprawach roślin dwuliściennych. Środki takie charakteryzują się działaniem systemicznym, wchłaniane są przez liście, a następnie przemieszczane do stożków wzrostu pędów i korzeni, powodując zahamowanie wzrostu i rozwoju chwastów a następnie ich zamieranie. Najlepsze efekty działania uzyskuje się, gdy w czasie zabiegu chwasty jednoroczne (prosowate) są w fazie od 2 liści do końca krzewienia (BBCH 12-29), a chwasty wieloletnie (np. perz właściwy) w fazie 3-6 liści i wysokości 15-20 cm (BBCH 13-16).
Gramincydy do dyspozycji
Do zwalczania chwastów jednoliściennych rocznych i wieloletnich w ziemniakach, zarejestrowanych jest obecnie 5 substancji czynnych graminicydów, tj. kletodym, propachizafop, cykloksydym, chizalofop-P-etylu i fluazyfop-P-butylu.
– kletodym (np. Cegorian Extra 120 EC, Centurion Plus 120 EC, GramiGuard, Select Super 120 EC). Herbicydy te zaleca się aplikować po zakończeniu uprawy międzyrzędowej (po wschodach ziemniaka, gdy rośliny osiągnęły wysokość 13-15 cm), ale przed zakryciem międzyrzędzi (BBCH 12-33). Dawka 0,8 l/ha, skutecznie zwalcza chwastnicę jednostronną, owies głuchy i samosiewy zbóż, natomiast dawka 2,0 l/ha ogranicza występowanie perzu właściwego.
– propachizafop (np. Agaton 100 EC, Agenor 100 EC, Agil-S 100 EC, Aria 100 EC, Bosiak 100 EC, Profop 100 EC, Ready, Vima-Propachizafop, Zetrola 100 EC). Herbicydy te skutecznie zwalczają chwastnicę jednostronną, miotłę zbożową, owies głuchy, samosiewy zbóż, palusznika krwawego, perz właściwy, włośnicę siną i zieloną oraz życicę trwałą. Zabieg opryskiwania należy wykonać po zakończeniu uprawy międzyrzędowej od początku fazy rozwoju pierwszych liści do fazy zakrywania międzyrzędzi, gdy 50% powierzchni gleby jest zakryta (BBCH 10-35). Zalecane dawki dla chwastów rocznych 0,5-0,7 l/ha, natomiast dla wieloletnich w tym perzu właściwego 1,25-1,5 l/ha.
– cykloksydym (np. Focus Ultra 100 EC). Środek stosować po wschodach ziemniaka, po zakończeniu uprawek międzyrzędowych, ale przed pełnym zakryciem międzyrzędzi (BBCH 10-39). Chwasty wrażliwe na ten preparat to: chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, palusznik krwawy, proso, stokłosa płonna, sorgo alpejskie, samosiewy zbóż, stokłosa polna, wiechlina zwyczajna, włośnica zielona, włośnica ber, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa i trwała. Natomiast chwasty średnio wrażliwe to jęczmień płonny i perz właściwy (do fazy pierwszego kolanka, BBCH 31). Zalecane dawki do zwalczania chwastów rocznych to 1,0-2,0 l/ha, natomiast dla wieloletnich to 4,0-5,0 l/ha.
– chizalofop-P-etylu (np. Achiba 05 EC, Labrador Extra 50 EC, Labrador Pro, Lampart 05 EC, Leopard Extra 05 EC, Maceta 50, Targa Super 05 EC, Wizjer 50 EC, Maceta 100, Pilot 10 EC, Pilot Max 10 EC, Szogun 10 EC, Targa 10 EC, Targa Max 10 EC). Preparaty te należy stosować od fazy początku rozwoju pierwszych liści ziemniaka do fazy przed całkowitym zakryciem międzyrzędzi (BBCH 10-39). Herbicydy, które zawierają w swoim składzie 50 g/l s.cz., skutecznie zwalczają chwasty roczne, tj. chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica sina, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa czy samosiewy zbóż w dawce 1,0-1,25 l/ha, natomiast wieloletnie w tym perz właściwy w dawce 2,0-2,5 l/ha. Natomiast środki, które mają w swoim składzie 100 g/l s.cz., bardzo dobrze eliminują chwasty roczne w dawce 0,35-0,6 l/ha, natomiast wieloletnie (perz właściwy) w dawce 1,0-1,25 l/ha.
– fluazyfop-P-butylu (np. Akapit 125 EC, Privium 125 EC, Trivko, Balatella Forte 150 EC, Fortune, Foster Forte 150 EC, Fusilade Forte 150 EC). Środki te należy stosować od fazy 2 liścia do początku fazy zawiązywania bulw i po zakończeniu uprawy międzyrzędowej przed całkowitym zakryciem międzyrzędzi (BBCH 12-40). Preparaty zawierające w swoim składzie 125 g/l s.cz., bardzo dobrze zwalczają takie chwasty jak: chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, palusznik krwawy, samosiewy zbóż, wiechlina zwyczajna, włośnica sina, włośnica zielona, wyczyniec polny w dawce 1,0-2,5 l/ha. Natomiast perz właściwy i życica trwała są skutecznie niszczone w dawce 2,5-3,0 l/ha. Zaś środki, które mają w swoim składzie 150 g/l s.cz., bardzo dobrze eliminują chwasty roczne w dawce 0,63-0,83 l/ha, natomiast wieloletnie (perz właściwy) w dawce 1,7 l/ha.
