fbpx

Nowe spojrzenie na zjawisko odporności chwastów

Dość szerokie podejście do zagadnienia związanego z powstawaniem zjawiska odporności chwastów jedno i dwuliściennych na działanie herbicydów musi zostać zawężone. A mianowicie niezbędne jest wskazanie na jakie substancje aktywne stwierdzono występowanie tego niepożądanego zjawiska na terenie kraju.

Takie działanie jest ważne z puntu widzenia praktyki rolniczej, ponieważ pozwoli uczulić na jakie chwasty należy zwracać szczególną uwagę. Jednak należy pamiętać, że możliwość wystąpienia zjawiska odporności chwastów na działanie substancji aktywnych jest dynamiczna – występują nowe przykłady, które są szczegółowo badane przez jednostki naukowe. Stąd też nasza czujności powinna obejmować wszystkie gatunki chwastów występując na polach, a nie być tylko ograniczona do wybranych i wymienionych w artykule.

Baner Syngenta

Czytaj także: Odporność chwastów na herbicydy

Proces stwierdzenia odporności chwastów jest wieloetapowy i czasochłonny stąd też publikacja wyników doświadczeń jest znacznie przesunięta w czasie od momentu wysnucia podejrzeń do oficjalnej informacji. Oceniam, że wkrótce możemy spodziewać się nowych doniesień związanych z stwierdzeniem odporności chwastów na działanie różnych mechanizmów działania zwłaszcza z grupu HRAC B – potocznie zwane sulfonylomocznikami.

Dobrym źródłem informacji związanych z występowaniem poszczególnych gatunków chwastów odpornych na działanie substancji aktywnych jest strona www.weedscience.org, na której publikowane są potwierdzone doniesienia z całego świata.

Chaber bławatek należy do gatunków powszechnie występujących w zbożach ozimych, rzadziej w jarych. Przerasta łan i charakterystycznie kwitnie – nie tylko rolnicy są go w stanie rozpoznać. Praktyka rolnicza wskazuje, że idealną substancją zwalczającą go, nawet w wysokich fazach rozwojowych jest tribenuron metylu.  Według różnych danych literaturowych próg ekonomicznej szkodliwości w wynosi od 7 – 10 roślin na 1m2
Chaber bławatek należy do gatunków powszechnie występujących w zbożach ozimych, rzadziej w jarych. Przerasta łan i charakterystycznie kwitnie – nie tylko rolnicy są go w stanie rozpoznać. Praktyka rolnicza wskazuje, że idealną substancją zwalczającą go, nawet w wysokich fazach rozwojowych jest tribenuron metylu.  Według różnych danych literaturowych próg ekonomicznej szkodliwości w wynosi od 7 – 10 roślin na 1m2

W Polsce pierwsze doniesienie o zjawisku odporności chwastów na działanie substancji aktywnych zanotowano w 1983 roku od tego czasu stwierdzono 25 biotypów odpornych. Część chwastów to biotypy odporne na działanie substancji aktywnych, które zostały już wycofane ze stosowania decyzją administracyjna (symazyna, atrazyna, imazapyr, izoproturon). Stosowanie symazyny i atrazyny indukowało odporność głównie w sadach, izoproturonu w pszenicy ozimej, natomiast imazapyr w kolejnictwie.

Biorąc pod uwagę poszczególne uprawy to najwięcej przypadków odporności chwastów odnotowano w zbożach 15. Jest to zrozumiałe, ponieważ ich udział w strukturze zasiewów jest największy. Pokusa stosowania tych samych substancji aktywnych lub o takim samym mechanizmie działania dostępnych w produktach o różnych nazwach handlowych jest dość duża, ponieważ sprawdzały się one dotychczas na danym polu. W grupie chwastów odpornych na działanie wybranych substancji aktywnych najliczniej reprezentowane są chwasty jednoliścienne takie jak miotła zbożowa, wyczyniec polny oraz owies głuchy.

Czytaj także:  Sami przeciwdziałajmy zjawisku uodpornienia chwastów 

Zwłaszcza występowanie biotypów odpornych dwóch pierwszych gatunków chwastów jest szczególnie uciążliwe dla plantatorów zbóż. Doniesienia naukowe wskazują na wykształcenie odporności miotły zbożowej na szereg substancji aktywnych należący do dwóch grup HRAC A (fenoksaprop p- etylu, pinoksaden) i HRAC B (np. sulfosulfuron, jodosulfuron metylosodowy, mezosulfuron metylu). Związane jest to przede wszystkim z tym, że produkty zawierające substancje aktywne z tych grup chemicznych są najczęściej wykorzystywane do zwalczania miotły zbożowej. Głównie w uprawie zbóż ozimych i w mniejszym stopniu w zbożach jarych.

To właśnie brak rotacji substancjami aktywnymi oraz duża plenność miotły zbożowej są powodem narastającego problemu jej skutecznej eliminacji. Równie niepokojące są informacje związane z wykształceniem odporności wyczyńca polnego oraz owsa głuchego na wymienione wyżej substancje aktywne wykorzystywane powszechnie do ich zwalczania.  Należy podkreślić, że obecnie dostępnych jest wiele produktów, które zawierają substancje aktywnie inne niż wskazane, a skutecznie zwalczające wskazane 3 główne gatunki chwastów jednoliściennych występujące w różnym nasileniu w zbożach ozimych i jarych. W związku z tym, należy zwrócić szczególną uwagę na walkę z tymi chwastami – ustalić strategię rotacji mechanizmami działania w zabiegach herbicydowych wykonywanych w następujących po sobie roślinach w płodozmianie. Zarówno w przypadku miotły zbożowej i wyczyńca polnego mamy możliwość wykorzystania kliku substancji aktywnych nie należących do grupy HRAC A i HRAB B. Rekomendowane są one głównie do jesiennej aplikacji. Substancje aktywne to między innymi flufenacet i chlorotoluron, prosulfokarb dostępne zarówno jako samodzielne produkty, jak również w mieszaninach formulacyjnych.

Maruna nadmorska (bezwonna) jest chwastem jarym, występującym zdecydowanie częściej w zbożach jarych niż ozimych. Ekonomiczny próg szkodliwości jest na poziomie od 3-10 sztuk na 1m2
Maruna nadmorska (bezwonna) jest chwastem jarym, występującym zdecydowanie częściej w zbożach jarych niż ozimych. Ekonomiczny próg szkodliwości jest na poziomie od 3-10 sztuk na 1m2

Biotypy odporne chwastów nie należą tylko do jednoliściennych występujących powszechnie w uprawie zbóż ozimych i jarych, ale to także chwasty dwuliścienne. Do 2014 roku w Polsce w zbożach odnotowano najliczniej występowanie chwastów odpornych na działanie substancji aktywnej tribenuron metylu (mechanizm działania ALS, HRAC B), która według danych z Rejestru Środków Ochrony Roślin zamieszczonego na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wchodzi w skład aż 51 produktów. Obecnie wyselekcjonowano biotypy odporne na działanie substancji aktywnej tribenuron w obrębie 4 gatunków: chaber bławatek, mak polny, rumianek pospolity i maruna nadmorska (bezwonna).

Skuteczne zwalczanie wyżej wymienionych gatunków chwastów może zostać przeprowadzone przez substancje aktywne o innych mechanizmach działania niż tribenuron metylu. Bez wątpienia należy zwrócić uwagę na grupę HRAC O, czyli tzw. syntetyczne auksyny. Substancja aktywna z tej grupy, chlopyralid wykazuje bardzo wysoką skuteczność w stosunku do chabra bławatka oraz z chwastów z rodziny rumianowatych. Z kolei mak polny może być zwalczany przez produkty zawierające w swoim składzie MCPA.

Temat odporności chwastów jest bardzo ważny, obecnie trwa finalizacja projektu „Strategia przeciwdziałania uodparnianiu się chwastów na herbicydy jako istotny czynnik zapewnienia zrównoważonego rozwoju agroekosystemu”, którego liderem jest Instytut Ochrony Roślin PIB w Poznaniu. Jest on realizowany w ramach ważnego programu BIOSTRATEG. Podejrzewam, że w najbliższym czasie zostaną szeroko przedstawione wyniki badań, które pozwolą szerzej i świadomie spojrzeć na problem odporności chwastów na działanie herbicydów.

Bartosz Waniorek

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner
POZ 2024 - baner

ZOSTAW KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.