Nie jest tanio, a może być jeszcze drożej. Ceny nawozów 23.11.2024

Zwiększony import nawozów mineralnych przez Polskę i inne kraje Europy stał się istotnym tematem w ostatnich miesiącach, szczególnie w kontekście zmian cen na rynku krajowym. Poniżej przedstawiamy szczegółową analizę rynku krajowego oraz światowego nawozów mineralnych oraz zestawienie średnich cen. 

Ceny nawozów krajowej produkcji w zestawieniu rocznym znacząco spadły. Nawozy azotowe w listopadzie br. są tańsze średnio o 18,25% względem listopada ubiegłego roku, wieloskładnikowe o 16,5%, potasowe o 17%, a fosforowe o 10%. Pomimo tych spadków, ceny nawozów mineralnych wciąż pozostają wysokie, przez co import jest bardziej konkurencyjny cenowo. Stale rosnący wolumen importu nawozów mineralnych do Polski wskazuje na zainteresowanie produktami zagranicznymi, nie mniej stanowi problem dla krajowej produkcji.  

W tym tygodniu odnotowaliśmy kolejne zmiany w cennikach dystrybutorów. Część sprzedawców podniosła ceny nawozów, inni z kolei obniżyli stawki, co w efekcie doprowadziło do obniżenia ich średnich cen. Wyjątkiem od tendencji spadkowej była saletra amonowa pulan, ponieważ tam, gdzie nastąpiły zmiany w cennikach, dotyczyły one podwyżek, a średnia cena tego nawozu wzrosła o ponad 50 zł/t.  

Ceny nawozów na rynku światowym 

Kierunek zmian cen nawozów mineralnych pozostaje trudny do określenia, ponieważ brak jest jednoznacznego trendu. Wzrost cen gazu stanowi wyzwanie dla europejskich producentów, dla których stanowi to istotny wzrost kosztów wytwarzania produktów nawozowych.  

W Niemczech cena mocznika pozostaje na stabilnym poziomie 450 euro/t i utrzymuje się od początku miesiąca.  W przypadku saletry amonowo-wapniowej (KAS) cena uległa zmianie i została podniesiona o 15 euro/t w porównaniu do początku listopada i osiągnęła cenę na poziomie 331 euro/t, co jest efektem podwyżek cen gazu w Europie. Nawóz azotowy płynny (AHL) można kupić obecnie za 299 euro/t i oznacza wzrost o 7 euro/t w porównaniu z początkiem miesiąca. Korn-Kali wyceniany jest na 307 euro/t i w tym przypadku również odnotowany został wzrost ceny, o 20 euro/t. Możliwe zmniejszenie produkcji potasu przez Białoruś i Rosję o 10% może wpłynąć na dalsze podwyżki cen – czytamy na portalu agrarheute.com. Spadek cen nawozu odnotowany został wyłącznie w przypadku fosforanu amonu (DAP), który jest tańszy o 7 euro/t względem początku miesiąca i kosztuje 653 euro/t.  

Mimo rosnących cen gazu, globalne ceny amoniaku pozostają na stałym poziomie. Na ceny nawozów azotowych wpływa również zmniejszony popyt w Europie. 

W portach eksportowych na Bliskim Wschodzie cena mocznika wynosi obecnie 352 USD/t, co oznacza spadek o prawie 25 USD w porównaniu z październikiem br. Podobna tendencja widoczna jest w portach eksportowych w Egipcie, gdzie mocznik wyceniany jest na 356 euro/t, co oznacza spadek o około 20 USD w ciągu ostatnich tygodni. 

Polski import nawozów nie zwalnia 

Z danych przedstawionych przez Arkadiusza Zalewskiego z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, wynika, że import nawozów mineralnych do Polski osiągnął kolejny rekordowy poziom. W okresie od stycznia do września 2024 roku zaimportowano 3,2 mln ton nawozów, co stanowi wzrost o 45% w porównaniu do analogicznego okresu w 2023 roku oraz o 17% więcej niż w dotychczas rekordowym 2020 roku.  

Jak zaznacza ekspert, Rosja odpowiada za około 30% całkowitego importu nawozów mineralnych do Polski. W przypadku nawozów azotowych udział ten wynosi 34%, a udział nawozów potasowych sięga 26%.  

W ciągu trzech pierwszych kwartałów tego roku import nawozów mineralnych z Rosji do Polski wyniósł około 950 tys. ton. W tym czasie sprowadzono z Rosji rekordowe 530 tys. ton nawozów azotowych, 234 tys. ton nawozów wieloskładnikowych oraz 188 tys. ton nawozów potasowych. Całkowity wolumen importu rosyjskich nawozów jest bliski rekordu z 2017 roku i jest obecnie niższy o 11 tys. ton.   

Unia Europejska “wzbogaciła” Rosję na 5,5 miliarda euro 

Temat wzmożonego importu nawozów do Polski, w tym w znacznym stopniu z Rosji, został poruszony na wydarzeniu w Parlamencie Europejskim, którego gospodarzem był europoseł Krzysztof Hetman na temat “Tanie nawozy z Rosji – kolejne zagrożenie dla gospodarki UE”. Członkowie spotkania podkreślili pilną potrzebę sprostania wyzwaniom, przed którymi stoi sektor rolnictwa w Unii Europejskiej w związku z rosnącym importem nawozów z Rosji.  

Od początku wojny, Unia Europejska zaimportowała z Rosji oraz Białorusi nawozy na wartość 5,5 mld euro, a Polska odpowiada za 17% tego importu – wynika z przedstawionych danych na spotkaniu przez spółkę GA.  

Rosja stosuje nieuczciwą konkurencję, sztucznie obniżając ceny nawozów dzięki państwowym regulacjom kosztów gazu, co utrudnia konkurencyjność unijnych producentów na rynku nawozów i zagraża ich działalności. Eksperci podkreślili zagrożenia związane z importem: ryzyko dla bezpieczeństwa żywnościowego, nierówne standardy środowiskowe oraz możliwe trwałe zamknięcia zakładów produkcyjnych w UE. 

Producenci nawozów mineralnych w Unii Europejskiej są samowystarczalni, jeśli chodzi o produkcję nawozów mineralnych dla własnych potrzeb. Należy zatem podjąć działania, w celu ograniczenia nadmiernego importu z Rosji i ochronie europejskiego przemysłu nawozowego – alarmują uczestnicy spotkania.  

Europejski przemysł nawozowy zaproponował wprowadzenie 30-procentowego cła na nawozy importowane, skutecznie go powstrzymując. Istnieje jednak obawa rolników przed wzrostem cen nawozów mineralnych. 

Wzrost cen gazu  

Cena gazu na holenderskiej giełdzie TTF wzrosła w bieżącym tygodniu do poziomu 48,7 euro/MWh, osiągając przy tym najwyższy od roku poziom cenowy. Cena surowca wzrosła dwukrotnie w porównaniu do marca bieżącego roku. W kontekście produkcji nawozów azotowych cena gazu ma ogromne znaczenie, ponieważ jest on podstawowym surowcem do wytwarzania amoniaku, który jest niezbędny w procesie produkcji tych nawozów.  

Strajk pracowników zakładów Grupy Azoty 

Związkowcy ze spółek Grupy Azoty strajkowali 20 listopada w Szczecinie pod terminalem przeładunkowym OKO. Domagali się powstrzymania importu nawozów z Rosji i Białorusi oraz zatrzymania zwolnień w zakładzie produkcyjnym w Policach. 

Jeżeli nasz rząd i UE nie wprowadzą ceł na nawozy zza wschodniej granicy, ciężko będzie, żeby firmy nawozowe przetrwały na rynku. Jeżeli nie przetrwają i znikną, to dopiero wtedy Wschód, Rosja czy Białoruś, narzucą swoje ceny i wtedy się zdziwimy – podkreślił Arkadiusz Poborski, przewodniczący Międzyzakładowego Związku Zawodowego Pracowników Ruchu Ciągłego GA Z.Ch. Police. 

Protestujący ogłosili, że petycję zawierające swoje postulaty przekażą premierowi Donaldowi Tuskowi za pośrednictwem wojewody zachodniopomorskiego, Adama Rudawksiego. 

Polska inicjuje wprowadzenie cła na nawozy z Rosji i Białorusi 

Polska Izba Przemysłu Chemicznego (PIPC) informuje o ustaleniach z posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych w Brukseli 21 listopada 2024r. Dzięki współpracy PIPC i firm nawozowych, Polska przedstawiła Komisji Europejskiej propozycję wprowadzenia ceł na rosyjskie i białoruskie nawozy na poziomie 30%, wspieraną przez Litwę, Łotwę i Estonię. Propozycja została pozytywnie przyjęta, a część państw UE zadeklarowała gotowość do dalszego poparcia postulatów. Polska Izba podkreśla, że ochrona rynku nawozów jest kluczowym priorytetem Manifestu Polskiej Chemii.  

Dodatkowo na spotkaniu omawiano inicjatywę Szwecji dotyczącą podwyższenia ceł w ramach sankcji.  

Komisja Europejska planuje przedstawienie szczegółowych propozycji legislacyjnych na początku 2025 roku, a decyzja wymaga zgody 15 państw członkowskich Unii Europejskiej. 

Wzrost importu nawozów z Rosji i Białorusi, szczególnie do Polski, budzi obawy o finansowanie działań wojennych przeciwko Ukrainie. Jak jednak przełożą się ew. sankcje na ceny nawozów, nie trzeba raczej nikomu tłumaczyć.