Sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi omawiała 30 listopada aktualną sytuację na rynku nawozów. O rozpatrzenie tej Informacji wnioskował klub poselski Polska 2050 reprezentowany na Komisji przez poseł Joannę Muchę.
Prezes Grupy Azoty Tomasz Hinc powiedział, że nawozy Grupy Azoty przez cały rok 2021 i pierwszą połowę 2022 były najtańsze w Europie – co można bardzo łatwo sprawdzić, ponieważ cenniki archiwalne są dostępne. Ograniczenie produkcji nawozów w sierpniu wynikało z kalkulacji cen – gdy ceny gazu poszybowały w górę na holenderskiej giełdzie TTF, saletra musiałaby kosztować 8 tys. zł. Opierając się na danych z Izb Rolniczych Zarząd Grupy uznał, że rolnicy nie kupiliby nawozów tak drogich, a więc Grupa „wyprodukowałaby stratę”, z której Zarząd Grupy musiałby się tłumaczyć.
– Inni producenci w Europie zamykali produkcję dużo wcześniej – tłumaczył prezes Hinc. – My zrobiliśmy to w momencie, gdy dalsza produkcja oznaczałaby wielomiliardowe straty.
Wznowienie produkcji w połowie października było już racjonalne ekonomicznie, ponieważ można było zaproponować nawozy tańsze niż przed wstrzymaniem produkcji, gdy saletra kosztowała pow. 4 tys. zł., czyli w cenie ok. 3,5 tys. za tonę saletry. W tym kontekście prezes zachęcił do sprawdzania cenników i odwiedzania autoryzowanych dystrybutorów Grupy Azoty, ponieważ pojawiają się głosy, że saletra kosztuje 5 tys. zł. Na rynku jest obecnie dostępnych ok. 350 tys. ton nawozów wyprodukowanych przez Grupę Azoty – 280 tys. azotu i ok. 80 tys. nawozów wieloskładnikowych.
Prezes Tomasz Hinc powiedział też, że Grupa Azoty rozpoczęła strategiczną współpracę z Microsoftem w zakresie „precyzyjnego narzędzia” dla rolników; wyraził nadzieję, że polscy rolnicy będą mogli skorzystać z tego narzędzia jako pierwsi w Europie. Ta współpraca wpisana jest w nową strategię Grupy na lata 2021-2030, zgodną z unijną polityką klimatyczną, strategią „od pola do stołu” i niskoemisyjności. W niej są ujęte małe reaktory, zielona energia, nawozy ekologiczne produkowane z osadów i nawozy z inhibitorem ureazy produkowane w Chorzowie.
Tomasz Hryniewicz wiceprezes GA i jednocześnie prezes zakładu w Puławach powiedział, że ograniczyli produkcję amoniaku o 90%, ale nie całkiem, by zabezpieczyć stany magazynowe, co pozwoliło teraz odpowiedzieć na wzmożony popyt rynku. „Zamknięcie” produkcji zostało wykonane w sytuacji, gdy w magazynach było jeszcze ponad 200 tys. ton nawozów i w okresie prac polowych, wykorzystywanym w Grupie na remonty instalacji. Dziś Grupa gwarantuje pełną dostępność nawozów w pełnej palecie i zachęca rolników do kupna, szczególnie, że grudzień jest okresem świątecznym, urlopowym i mogą wystąpić problemy z możliwością kupna.
Wiceminister Lech Kołakowski z Ministerstwa Rolnictwa powiedział, że Polska jako jedyna w UE zastosowała mechanizm dopłaty do nawozów, z którego skorzystało 418 tys. rolników, którym przekazano 2 mld. 615 mln. zł. W odpowiedzi na problemy rolników związane ze wzrostem cen nawozów i środków ochrony roślin wprowadzony został zerowy VAT. Minister zaapelował do wszystkich rolników, by dokonali zakupu nawozów jeszcze w tym roku, korzystając z tej obniżki VAT, ponieważ nikt nie jest w stanie określić, jakie ceny będą w przyszłym roku.
W polskim Planie Strategicznym do WPR 2023-2027 będzie wsparcie do szeregu praktyk związanych z wykorzystaniem nawozów, oraz wspierane będzie rolnictwo ekologiczne; Polska dostrzega również znaczenie rolnictwa precyzyjnego, którego najważniejszą zaletą jest ograniczenie stosowania środków produkcji do niezbędnego minimum – Plan Strategiczny zawiera szereg interwencji wspierających rozwiązania rolnictwa precyzyjnego.
Minister Kołakowski zachęcał też do korzystania z naturalnych źródeł: przywołał opinię prof. Bujaka z CBOR na temat prośrodowiskowej roli roślin strączkowych, których wprowadzenie do płodozmianu pozwala ograniczyć użycie nawozów mineralnych nawet o 25%. Azot biologicznie związany przez rośliny i bakterie jest wykorzystywany w 100%, a ten pochodzący z nawozów tylko w ok. 50% – 100 kg azotu związanego biologicznie odpowiada 200 kg azotu z nawozów.
