Nawożenie ziemniaka na glebie lekkiej cz. II

Zastosowanie zbyt wysokiej dawki azotu bezpośrednio przed sadzeniem bulw i nie wymieszanie nawozu z glebą może prowadzić do zniszczenia kiełków i pozostawania pustych miejsc na plantacji. Azot pod ziemniaki zastosować można w formie saletrzanej (saletra amonowa lub saletrzak) oraz w formie amidowej (mocznik). Saletra amonowa i saletrzak bardziej wskazane są do zastosowania w nawożeniu odmian wczesnych zbieranych na wczesny zbiór, ze względu na szybszy rozkład, a pozostałe odmiany wczesne i późne zbierane w pełni dojrzałości lepiej nawozić mocznikiem.

W Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Oddział Jadwisin w warunkach gleby lekkiej prowadzone są od wielu lat badania w celu określenia plonowania, efektywności nawożenia i ustalenia optymalnego poziomu dawki azotu dla odmian ziemniaków jadalnych i skrobiowych wpisanych corocznie do Krajowego Rejestru. Z zależności pomiędzy wielkością plonu bulw a wzrastającą dawką azotu od 0 do 200 kg/ha określony został optymalny poziom nawożenia tym składnikiem dla 31 odmian ziemniaka przebadanych w latach 2006 – 2010.

Reakcję odmian na wzrastające dawki azotu badano w warunkach stosowania słomy przyorywanej podorywką oraz zielonej masy poplonu gorczycy białej przyorywanej orką przedzimową. Nawożenie mineralne fosforowo-potasowe zastosowano jesienią przyorując poplon, w dawkach 90 kg P₂O₅/ha i 120 kg K₂O/ha. Określenie potrzeb w stosunku do zalecanej dawki azotu przeprowadzono z podziałem odmian na trzy grupy: o małych (około 100 kg N/ha), średnich (około 120 kg N/ha) i dużych wymaganiach (około 140 kg N/ha).

Stwierdzono, że dużymi wymaganiami w odniesieniu do dawki azotu charakteryzowały się odmiany: Berber, Krasa, Eugenia, Nora, Benek, Wiarus oraz Sekwana, wymaganiami średnimi odmiany: Justa, Bellarossa, Almera, Elanda, Finezja, Meridian, Promyk, Zagłoba i Inwestor, natomiast pozostałe odmiany wykazywały małe wymagania względem dawki azotu (tabela 1 i 2). Uprawiając te odmiany bez stosowania nawożenia organicznego dawki azotu należy zwiększyć o 20 – 40 kg N/ha. Najwyżej plonującymi, spośród jadalnych były odmiany: Zagłoba, Almera, Elanda, Promyk i Finezja a wśród skrobiowych odmiany: Kuras, Pokusa i Sekwana.

W uprawie odmian skrobiowych dąży się do uzyskania możliwie największego plonu skrobi, na co składa się zarówno poziom skrobi w bulwach jak i wielkość uzyskanego plonu bulw. Najwyższym plonem bulw jak i zawartością skrobi w bulwach spośród przebadanych charakteryzowała się odmiana Kuras, co pozwoliło na uzyskanie plonu skrobi powyżej 12 t z ha (tabela 2). Zastosowanie odpowiedniej dawki azotu umożliwia uzyskanie wysokiej efektywności nawożenia, czyli masy bulw z 1 kg azotu, co rzutuje bezpośrednio na opłacalność nawożenia. Największą masę, około 120-150 kg bulw z 1 kg zastosowanego azotu uzyskano uprawiając odmiany: Promyk, Zagłoba, Eugenia, Miłek, Finezja, Benek i Velox.
Tabela 1. Wymagania nawozowe i efektywność nawożenia azotem odmian ziemniaków jadalnych uprawianych na glebie lekkiej. Lata 2006-2010.

*-bardzo wczesna, **-wczesna, ***-średnio wczesna, ****-średnio późna, *****-późna.

Tabela 2. Wymagania nawozowe i efektywność nawożenia azotem odmian ziemniaków skrobiowych uprawianych na glebie lekkiej. Lata 2006-2010.

*-wczesna, **-średnio wczesna, ***-późna.

Dr Cezary Trawczyński
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy,
Oddział Jadwisin