Nawożenie roślin pomiotem ptasim. Odchody ptasie zwane fachowo pomiotem, pod względem nawozowym, można porównywać z gnojowicą lub obornikiem – te różnią się jednak pod względem zawartości wody czy ściółki. Pomiot ptasi jest znacznie bogatszy w makro- i mikroelementy, chyba że w chowie ptaków, podobnie jak przy produkcji obornika, wykorzystywana jest ściółka, np. słoma, trociny to wtedy jego wartość nawozowa jest mniejsza. Można go wówczas stosować w większych dawkach.
Zgodnie z prawem, roczna dawka nawozu naturalnego, w przeliczeniu na azot, nie powinna przekraczać 170 kg/ha N. Pomiot ptasi podobnie jak obornik, powinien być stosowany pod rośliny o dużych wymaganiach pokarmowych i dłuższym okresie wegetacji. Wykorzystują one w znacznie większym stopniu, aktualnie dostępne i stopniowo uwalniane z pomiotu lub obornika składniki pokarmowe. Należy do nich kukurydza, buraki cukrowe i pastewne, późniejsze odmiany ziemniaka, także rzepak ozimy oraz niektóre warzywa. W mniejszych dawkach może być stosowany także pod inne uprawy, w tym zboża jare.
Dawki nawożenia pomiotem
Pomiot świeży, mający przeciętnie 20-25 proc. suchej masy (s.m.), zalecany jest w dawkach od 8 do 15 t/ha, przy czym bogatszy w s.m. i składniki pokarmowe pomiot kurzy (kurzak) i indyczy, w mniejszych dawkach (do 10 t/ha), podczas gdy od ptaków wodnych (kaczek i gęsi) w większych (do 15 t/ha). Dzienna produkcja pomiotu ptasiego zależy od gatunku i wieku ptaka. Dla porównania, od jednej dorosłej kury wynosi przeciętnie 150 g, od indyka 250 g, od gęsi 400 g, od kaczki 320 g.
Przeliczając te liczby, np. przez obsadę kurnika, otrzymujemy znaczne ilości naturalnego nawozu, który zastąpi w znacznym stopniu nawozy mineralne. Dla przykładu przy chowie 100 kur – w okresie rocznym, uzyskamy w przybliżeniu 5,5 t pomiotu, co powinno wystarczyć na areał 0,6-1 ha. Jego wpływ na żyzność gleby i wartość nawozową dla roślin można przeliczać na 2-3 letni okres, malejący wraz z upływem lat.
Zawartość składników pokarmowych
Zawartość składników pokarmowych w pomiocie różni się w zależności od gatunku ptaków i ich chowu – głównie żywienia. Przyjmuje się, iż najwartościowszy (największa koncentracja składników, zwłaszcza azotu) jest kurzak, następnie pochodzący od indyków, po czym od gęsi i kaczek. Pomiot zawiera też znaczne ilości wapnia, szczególnie od kur i indyków (0,5-0,8 proc. CaO), dlatego wykazuje działanie odkwaszające. Azot w pomiocie występuje w trzech formach: kwasu moczowego, formy amonowej oraz organicznej.
Termin stosowania
Przy niewłaściwym przechowywaniu (składowaniu) i wywózce w pole przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych (wysoka temperatura i usłonecznienie) mogą następować znaczne straty azotu, w postaci ulatniającego się amoniaku. Dlatego powinien być wywożony w pole w okresach z niższą temperaturą, w dni pochmurne, po czym natychmiast przyorany lub wymieszany z glebą. Zbyt duże dawki, zwłaszcza ułożone w jednej warstwie mogą powodować wypadanie (spalenie) roślin.
Straty azotu i towarzyszący temu odór, można ograniczać dodając ściółkę (słomę lub trociny) lub preparaty mikrobiologiczne hamujące wydzielanie amoniaku. Zwykle jest wywożony w pole wczesną wiosną, ale także później tj. od 1 marca do 31 października. Może być też stosowany na pociętą po żniwach słomę, po czym natychmiast przyorany. Dobrze byłoby po tym wysiać międzyplony (z wyjątkiem bobowatych), które pobiorą i zatrzymają w swojej biomasie azot i inne składniki pobrane z pomiotu. Następnie wiosną, po ich mineralizacji oddadzą je roślinie uprawnej.
Na słabszych glebach oraz w niewielkich dawkach (2-4 t/ha) może być też stosowany pod podstawowe zboża, zwłaszcza pszenicę. Na trwałe użytki zielone (najlepiej w terenie równinnym) powinien być wywożony w listopadzie. Pomiot, podobnie jak obornik i gnojowica, ze względu na możliwe straty azotu, nie powinny być stosowane w krótkim terminie (2-3 tygodni) przed lub po wapnowaniu, zwłaszcza tlenkową formą Ca oraz w okresie posusznym.
Zawartość i ilość wnoszonych makroelementów w przeciętnej dawce obornika, pomiotu i gnojowicy (wg różnych źródeł)
| Wyszczególnienie | Zawartość składników w proc. | Ilość wnoszonych składników w kg/ha |
| Azot Fosfor Potas Magnez
N P2O5 K2O MgO |
Azot Fosfor Potas Magnez
N P2O5 K2O MgO |
|
| Obornik:
– bydlęcy – świński – koński – owczy |
0,47 0,28 0,65 0,15 0,51 0,44 0,68 0,18 0,54 0,29 0,90 0,16 0,75 0,38 1,19 0,19 |
w dawce 30 t/ha
141 84 195 45 153 132 204 54 162 87 270 48 225 114 357 57 |
| Pomiot ptasi od:
– kur i indyków – kaczek i gęsi |
1,6 1,5 0,8 0,7 0,7 1,0 0,7 0,3 |
Odpowiednio w dawce 10 i 15 t/ha
160 150 80 70 105 150 105 45 |
| Gnojowica:
– bydlęca – świńska |
0,36 0,2 0,40 0,09 0,44 0,3 0,38 0,07 |
w dawce 30 m3/ha
108 60 120 27 132 90 114 21 |
