Dawkę azotu na słomę ustalamy na podstawie tzw. współczynnika azotowego. W pewnych okolicznościach można rezygnować z aplikacji azotu na słomę. Wartość nawozowa słomy zależy przede wszystkim od jej składu chemicznego.
Azot na słomę
Współczynnik azotowy określa ilość azotu mineralnego wykorzystanego do rozkładu mikrobiologicznego 100 kg materiału organicznego. Dla słomy współczynnik ten wynoszący od 0,6 do 0,8 kg N na 100 kg słomy oznacza, że bakterie wykorzystują od 0,6 do 0,8 kg azotu do rozłożenia 100 kg słomy. Stąd też przyoranie 5 ton słomy na powierzchni 1 ha wymaga wniesienia do gleby od 30 do 40 kg azotu w nawozach mineralnych na przykład w postaci RSM, bądź też w formie gnojowicy, gnojówki czy w poplonach bobowatych.
W przypadku gleb o niskiej zawartości azotu należy zastosować taką ilość azotu, jakiej bakterie potrzebują w celu rozłożenia słomy. Z kolei na glebach o wysokiej kulturze rolnej oraz intensywnym rolnictwie, na których stosowane są duże dawki nawozów azotowych i znaczna część tego składnika pokarmowego pozostaje w glebie po zbiorze roślin, przy przyorywaniu słomy można zrezygnować z dodatku azotu. W gospodarstwach takich przyorywanie słomy po zbiorze roślin pełni istotną funkcję ochronną, zabezpieczając nadmiar azotu mineralnego i chroniąc go przed wymyciem w głębsze warstwy gleby.
W przypadku gospodarstw bezinwentarzowych jednorazowe przyoranie słomy w zmianowaniu dostarcza do gleby od 60 do 70% substancji organicznej jaką można by wnieść stosując obornik. Natomiast w gospodarstwach wykorzystujących technologie bezściółkowe słomę można stosować łącznie z gnojowicą, co umożliwia wniesienie większej ilości substancji organicznej w porównaniu do stosowania obornika.
Ile składników w słomie – wartość nawozowa
Wartość nawozowa słomy zależy od jej składu chemicznego i jest tym większa im więcej jest w niej zawartych składników pokarmowych. Należy jednak podkreślić, że zawartość makro- i mikroskładników w słomie jest zdecydowanie mniejsza, nawet 2 – 5-krotnie niż w oborniku czy gnojowicy. Dlatego też jej działanie związane jest przede wszystkim z jej korzystnym wpływem na właściwości gleb, zaś w mniejszym stopniu w stosunku do innych nawozów organicznych stanowi ona źródło składników pokarmowych dla roślin. Zawartości makroelementów wynoszą średnio w słomie:
- rzepaku to 0,6 – 1,0% N, 0,2 – 0,3% P2O5, 1 – 2% K2O, 0,25 – 0,50% CaO i 0,10 – 0,25% MgO,
- kukurydzy to 0,7 – 1,5% N, 0,4 – 0,6% P2O5, 2 – 3% K2O, 1,5 – 3,0% CaO i 0,1 – 0,2% MgO,
- pszenicy to 0,5 – 0,7% N, fosfor (P2O5) 0,2 – 0,3%, potas (K2O) 1 – 2%, wapń (CaO) 0,4 – 0,6% i magnez (MgO) mniej niż 0,1%.
Słoma jest również ważnym źródłem mikroelementów, szczególnie żelaza (Fe), manganu (Mn), miedzi (Cu) i cynku (Zn). Średnie zawartości mikroskładników wyrażone w mg/kg słomy:
- w słomie rzepaku wynoszą to 100 – 200 Fe, 15 – 30 Mn, 3 – 6 Cu i 7 – 15 Zn,
- w słomie pszenicy to 30 – 120 Fe, 15 – 70 Mn, 1,04 – 4,0 Cu i 4 – 12 Zn,
- w słomie kukurydzy to 90 – 180 Fe, 20 – 60 Mn, 2 – 5 Cu oraz 7,5 – 20 Zn.
Fragment artykułu “Resztki pożniwne cennym źródłem składników pokarmowych”, który ukazał się w czerwcowym wydaniu Wiadomości Rolniczych Polska
