Publikujemy list Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych do Premiera Mateusza Morawieckiego w sprawie ratowania rolników przed wypowiadaniem umów przez ARiMR.
Szanowny Panie Premierze,
Dot. ratowania rolników przed wypowiadaniem przez ARiMR umów i utratą życiowego dorobku w wyniku windykacji, co ma związek ze stanem pandemii i brakiem możliwości dotrzymania określonych w umowach terminów realizacji inwestycji.
W związku z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii na podstawie art. 46 ust. 2 i 4 „ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2019 r. poz. 1239 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284, 322 i 374)”, uprzejmie zwracam uwagę Panu Ministrowi na następujące zagrożenia w realizacji projektów współfinansowanych ze środków UE w ramach PROW 2014-2020”. W związku z faktem, że w umowach przyznania pomocy Beneficjenci podpisali zobowiązania dotyczące między innymi:
• utrzymania określonych wskaźników realizacji celu operacji,
• wykonania zakresu rzeczowego operacji zgodnie z zestawieniem rzeczowofinansowym,
• realizacji operacji zgodnie z zachowaniem określonych w umowie terminów,
w obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej spowodowanej KORONOWIRUSEM rolnicy będący beneficjentami pomocy UE, będą zmuszeni często do zmian w umowach pomocy z ARiMR zestawień rzeczowo-finansowych operacji, ze względu na np. wzrost cen towarów i usług lub brak możliwości ich zakupu.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że koronawirus spowodował znaczące utrudnienia w realizacji kontraktów w całej branży budowlanej, na co w liście do Ministra Rozwoju i Infrastruktury zwrócił uwagę Polski Związek Pracowników Budownictwa oraz Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa.
Stwierdzono, że koronawirus może znacząco utrudnić realizację projektów budowlanych nawet po odwołaniu stanu zagrożenia epidemiologicznego poprzez:
• ograniczenie lub wstrzymanie produkcji wielu surowców,
• problemy z dostawami,
• spadek, o co najmniej 20 %, dostępności pracowników z Ukrainy (z powodu zamknięcia granic).
Autorzy listu podkreślają nieunikniony fakt ograniczenia inwestycji budowlanych z powodu zmniejszonej dostępności materiałów oraz przede wszystkim opóźnień w realizacji kontraktów.
W związku z faktem, że rolnicy są często beneficjentami pomocy skierowanej na rozbudowę bazy produkcyjnej i infrastruktury gospodarstw, solidaryzujemy sie ze Związkowcami z branży budowlanej i jako Związkowcy z branży rolniczej zwracamy się do Pana Ministra o szczególne uczulenie pracowników Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na konieczność podpisywania z rolnikami aneksów do umów, których rolnicy nie są w stanie zrealizować między innymi z ww. powodów.
W postanowieniach umów pomocy między Beneficjentem – rolnikiem a ARiMR znajdują się zapisy, które wyraźnie wskazują, że zmiana w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji nie będzie możliwa, jeżeli będzie miała wpływ na liczbę punktów przyznanych na operację.
Jest to oczywiście założenie słuszne, ale należy zadać sobie pytanie czy słuszne w sytuacji kryzysu gospodarczego, którego skutki są trudne do przewidzenia?
Jako Przewodniczący Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych, zwracam uwagę na umowy zawierające elementy innowacyjności. Może się bowiem zdarzyć, ze Beneficjent nie będzie mógł zastosować innowacyjnych technologii wymienionych w zestawieniu rzeczowo-finansowym ze względu np. na bankructwo firmy, która była producentem danego podzespołu lub urządzenia.
Zachodzi więc pytanie, czy trudne do przewidzenia skutki kryzysu wywołanego pandemią koronowirusa wynikające z braku możliwości dotrzymania określonych w umowie terminów realizacji inwestycji czy też braku możliwości osiągnięcia wskaźników projektu będą uwzględnione okolicznościami zaistnienia siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności określonych w przepisach unijnych?
Dokonując analizy przepisów polskiego systemu prawnego, zarówno w zakresie prawa cywilnego, jak i administracyjnego, należy zauważyć, iż pojęcie siły wyższej nie posiada swojej definicji legalnej, natomiast z punktu widzenia skutków prawnych ma ono istotne znaczenie.
Ponadto obecna dynamiczna sytuacja, z jaką musi się zmierzyć światowa i polska gospodarka nie gwarantuje również utrzymania poziomu umów długoterminowych zawartych z producentami rolnymi na zakup surowca. Konsekwencją tego może być brak możliwości zbytu surowca wyprodukowanego przez rolnika. A wiadomo, że pisemna deklaracja rolnikabeneficjenta skupu lub sprzedaży produktów w ramach umów długoterminowych przy podpisywaniu umowy pomocy z ARiMR, podwyższa punktację projektu.
Zwracamy uwagę na fakt, że zadłużenie rolników z tytułu windykacji w samym ARiMR, to kwota ok. 2 mld zł. Należy w tak trudnej sytuacji gospodarczej i braku opłacalności produkcji rolniczej zwrócić uwagę również na powyższy aspekt. W chwili obecnej nie jesteśmy w stanie przewidzieć skali wpływu obecnej pandemii na realizację projektów inwestycyjnych, które otrzymały wsparcie z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Apelujemy do Pana Ministra o zwrócenie uwagi na fakt powiązania pandemii koronawirusa z możliwymi problemami rolników- beneficjentów realizującymi projekty UE i opracowanie dynamicznego katalogu zasad postępowania w przypadku po pierwsze konieczności wprowadzenia aneksów do umów pomocy, odstąpienie na przykład od reżimu punktowego przy zmianie umowy, oczywiście w uzasadnionych przypadkach.
Odpowiednie, w przypadku umowy aneksy do umów zabezpieczą rolników przed wypowiadaniem przez ARiMR umów i utratą życiowego dorobku w wyniku windykacji. Zaistniała sytuacja wymaga zwiększonego nadzoru Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nad działaniami ARiMR, żeby uchronić majątek polskich rolników przed bezrefleksyjną i bezwzględną i windykacją.
Z poważaniem
Sławomir Izdebski
Przewodniczący OPZZRiOR
