Suszą zagrożonych jest 65,1% gmin w Polsce oraz 52,5% gruntów ornych. Najbardziej zagrożonymi obszarami suszą są Wielkopolska i Kujawy. Natomiast w niewielkim stopniu zagrożona suszą jest jedynie Polska południowa i południowo-wschodnia. Czytelnicy pytają na jaką pomoc mogą liczyć w przypadku, kiedy już dziś wiadomo, że straty w plonach będą znaczne. Ministerstwo rolnictwa informuje o kilku dostępnych formach uzyskania pomocy.
Według prognoz plonów na dzień 30 czerwca 2008, wykonanych w Zakładzie Agrometeorologii i Zastosowań Informatyki IUNG-PIB w Puławach w województwach objętych suszą przewiduje się spadki plonów owsa o 40% (miejscami nawet o 50%), jęczmienia jarego, pszenicy jarej o 30%, rzepaku ozimego o 30% (miejscami o 40%), buraków cukrowych o 30% i pszenicy ozimej o 15%.
W skali kraju należy spodziewać się niższych plonów pszenicy ozimej o 6% i rzepaku o 13%. Znacznie gorsza sytuacja występuje dla zbóż jarych, według prognoz należy spodziewać się w skali kraju spadku plonu pszenicy jarej i jęczmienia jarego o 19% a owsa aż o 26%. Prognozy plonów buraków cukrowych są niższe od wieloletnich o 13%, a ziemniaków o 4%.
Rolnicy, poszkodowani wskutek niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, w tym suszy mogą ubiegać się:
1. W przypadku ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich o odszkodowanie, które od 1 lipca 2008 r. jest częściowo finansowane z budżetu państwa. Pierwsze wnioski o środki budżetowe mogą być składane przez zakłady ubezpieczeń, które podpisały umowy z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w terminie do dnia 30 września br. z tytułu odszkodowań wypłaconych poszkodowanym producentom rolnym za okres od początku roku do dnia 30 sierpnia 2008 r.
Ponadto w związku z odnotowywanym w ostatnich latach wystąpieniem niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, zwłaszcza suszy w ramach wdrażanego od 2006 r. w Polsce systemu ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich stosowane są z budżetu państwa dopłaty do składek producentów rolnych z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia upraw rolnych: zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych od wystąpienia huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, pioruna, obsunięcia się ziemi, lawiny, suszy, ujemnych skutków przezimowania lub przymrozków wiosennych.
Dopłaty do składek dotyczą ubezpieczania upraw rolnych od wszystkich określonych w ustawie ryzyk lub wybranych przez producenta rolnego występujących najczęściej na danym obszarze.
Poziom dopłat z budżetu państwa do składek ubezpieczeń należnych od producentów rolnych z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia ww. upraw rolnych na 2008 r. został określony przez Radę Ministrów w rozporządzeniu z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2008 r. (Dz. U. Nr 214 poz. 1570) w wysokości 50% składki do 1 ha. Zgodnie z ww. ustawą z dnia 7 lipca 2005 r., Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi na 2008 r. zawarł z czterema zakładami ubezpieczeń, które złożyły swoje oferty, umowy w sprawie stosowania ze środków budżetu państwa dopłat do składek producentów rolnych z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych lub zwierząt gospodarskich od ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych w rolnictwie, tj. z Powszechnym Zakładem Ubezpieczeń S.A. z siedzibą w Warszawie, Towarzystwem Ubezpieczeń Wzajemnych TUW” z siedzibą w Warszawie, Concordia Polska Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych z siedzibą w Poznaniu, MTU Moje Towarzystwo Ubezpieczeń z siedzibą w Sopocie.
2. Kredyty preferencyjne na wznowienie produkcji rolnej.
Poszkodowani w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych producenci rolni na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2007r. w sprawie szczegółowego zakresu i kierunków działań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz sposobów ich realizacji mogą ubiegać się w bankach współpracujących z tą Agencją o preferencyjne kredyty na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej m.in. po klęsce suszy. Warunkiem uruchomienia linii kredytów klęskowych jest dokonanie oszacowania strat przez komisję powołaną przez wojewodę w ciągu 2 miesięcy od stwierdzenia skutków klęski oraz wystąpienie wojewody do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o uruchomienie linii kredytów klęskowych w ciągu 3 miesięcy od stwierdzenia skutków klęski.
W województwach już rozpoczęto szacowanie strat lub nastąpi to w najbliższych dniach. Kwota kredytu nie może przekroczyć wysokości szkód w uprawach rolnych oszacowanych przez komisję powołaną przez wojewodę, natomiast kwota pomocy w formie dopłat do oprocentowania kredytu 80% lub 90% kwoty obniżenia dochodu. Ze środków klęskowego kredytu obrotowego mogą zostać sfinansowane nakłady rzeczowe niezbędne na przywrócenie produkcyjności, przy czym kredytobiorca jest zobowiązany do udokumentowania co najmniej 50% poniesionych wydatków z kredytu w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego.
Ponadto poszkodowani przez suszę producenci rolni w ramach obowiązujących zasad udzielania kredytów preferencyjnych, w przypadku trudnej sytuacji finansowej gospodarstwa rolnego:
1) w okresie objętym umową kredytu inwestycyjnego mogą ubiegać się w bankach o:
a) prolongatę spłaty rat kapitału i odsetek, o ile określony w umowie kredytu termin ich spłaty jeszcze nie minął,
b) wydłużenie okresu kredytowania poza przewidziany w umowie kredytu, o ile określony w umowie kredytu okres kredytowania jeszcze nie minął i pod warunkiem poinformowania o tym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, przy czym nie wymaga się sporządzania zmian do planu inwestycji
2) w przypadku kredytów klęskowych udzielonych do 30 kwietnia 2007 r. mogą ubiegać się w bankach o wydłużenie okresu spłaty tych kredytów do 5 lat, natomiast po upływie tego okresu, kredyt może zostać przekwalifikowany na warunki komercyjne bez konieczności zwrotu zastosowanych dopłat do jego oprocentowania ze środków ARiMR.
Po zakończeniu szacowania strat spowodowanych suszą przez komisje powołane przez wojewodów, w zależności od poziomu tych strat, zostanie przygotowany do notyfikacji w Komisji Europejskiej specjalny program pomocy dla poszkodowanych rolników.
W planie finansowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, na dopłaty do oprocentowania inwestycyjnych i klęskowych kredytów bankowych zaplanowana została łączna kwota 849.575 tys. zł, w tym na dopłaty do oprocentowania kredytów inwestycyjnych kwota 649 001 tys. zł, natomiast na dopłaty do oprocentowania kredytów klęskowych kwota 200.574 tys. zł. Wysokość środków na dopłaty do oprocentowania ww. kredytów została wyliczona przy stopie redyskonta weksli 4,75%, obowiązującej w czasie prac nad projektem budżetu państwa na rok 2008.
Wobec sześciokrotnego podwyższenia od tego czasu przez Radę Polityki Pieniężnej stopy redyskontowej weksli, stanowiącej podstawę do naliczania oprocentowania kredytów preferencyjnych oraz dopłat ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, środki przewidziane w budżecie państwa na dopłaty do oprocentowania kredytów klęskowych udzielanych w 2008 roku okazały się niewystarczające na pokrycie potrzeb banków.
opr. MS/Wrp.pl
N”
