Na plantacjach z burakiem cukrowym widać charakterystyczne miny. Gdy sprawdzimy, co się pod nimi kryje – to zaobserwujemy larwy śmietki. Wyróżniamy dwa rodzaje śmietki w buraku. Śmietkę ćwiklankę i śmietkę burakową.
Samice śmietki mają jasną plamę na głowie
Śmietka to niewielka muchówka (6-8 mm, o charakterystycznych ceglastoczerwonych oczach. Wśród śmietek występuje dymorfizm płciowy. Osobniki żeńskie mają na głowie jasną plamę. Śmietka jest bardzo dobrze znana plantatorom nie tylko buraka cukrowego, ale także rzepaku. Choć na rzepaku występuje śmietka kapuściana, to larwy śmietek są bardzo do siebie podobne. Larwa śmietki jest beznoga. Ma kolor białawy z haczykowatymi czarnymi wyrostkami w jamie gębowej.
Białe liście buraka cukrowego to charakterystyczny objaw żeru larw śmietki
Wylot śmietki przypada zazwyczaj na pierwszą dekadę maja. Samice składają jaja na dolnej stronie blaszki liściowej, w złożach po kilka obok siebie. Po kilku dniach od złożenia jaj pokazują się larwy. Wgryzają się one do liści, pomiędzy skórką górną a dolną i wyjadają miękisz. Na skutek ich żerowania powstają charakterystyczne miny.
Jeżeli na liściach buraka występują larwy śmietki, to na pewno je zauważymy. W miejscu żerowania na liściu są widoczne białe przebarwienia-widoczne już z oddali. Szkody polegają na wykruszaniu się uszkodzonej tkanki i zamieraniu liści. Rośliny mają mniejszą powierzchnię asymilacyjną, wolniej zakrywają międzyrzędzia, a do tego roślina jest osłabiona i bardziej narażona na atak patogenów. Jeżeli śmietka wystąpi na buraku we wczesnych jego fazach rozwoju, to buraki silnie ulegną uszkodzeniu, a nawet mogą zamierać. Wtedy zmniejszy na się także obsada buraka.
Uszkodzenia po larwie śmietki można pomylić z uszkodzeniami powodowanymi przez miniarkę
Dla osób mniej doświadczonych miny powodowane przez śmietkę ćwiklankę czy śmietkę burakową są wręcz nie do odróżnienia od min powodowanych przez miniarkę. Jednak, gdy ściągniemy górną skórkę z liścia to nie będziemy mieć wątpliwości. Larwy śmietki są grube i wyglądają praktycznie tak samo jak larwy śmietki rzepakowej. Gdyby była to larwa miniarki, to byłaby ona mała i cieniutka. Dodatkowo cechą charakterystyczną dla śmietki w buraku jest żerowanie aż dwóch larw na jednym liściu.
Aktualnie mamy zarejestrowane tylko dwa insektycydy na śmietkę ćwiklankę. Jest to Decis Mega 50 EW (deltametryna) oraz Delta 50 EW (deltametryna). Zalecana dawka obydwu produktów to 0,1-0,2 l/ha. Środki te mają rejestrację również na inne agrofagi w buraku cukrowym, w tym m.in. na mszycę burakową. Żeby zabieg na śmietkę był skuteczny, nie zapomnij do zabiegu dodać adiuwant.
