Lepsza gleba i plony dzięki wapnowaniu

6 lutego 2020 r. w Małopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Karniowicach dobyło się spotkanie, którego głównym tematem były prezentacje i dyskusja o rezultatach i korzyściach płynących z wapnowania oraz informacje o dofinansowaniu do zakupu wapna.

Na spotkaniu zgromadziło się około 150 rolników i przedstawicieli środowiska rolniczego, głównie z województwa małopolskiego. Uczestników przywitał Adam Ślusarczyk, Dyrektor Małopolskiego Oddziału Regionalnego ARiMR w Krakowie. Największym zainteresowaniem cieszyło się wystąpienie dr hab. Witolda Szczepaniaka z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, który przedstawił zalecenia dla najlepszej praktyki rolniczej w oparciu o wyniki badań w zakresie wpływu wapnowania na jakość plonów. – Bez wapnowania trudno utrzymać odczyn gleby na odpowiednim poziomie. Wapnowanie jest konieczne, wapnowanie to fundament, bez wapnowania nie ma odpowiedniego żywienia roślin i nie ma przyswajania składników odżywczych. Nawet najlepsze nawożenie azotem, fosforem, obornikiem czy innymi nawozami nie przyniesie oczekiwanych efektów, ponieważ rośliny mniej efektywnie gospodarują składnikami odżywczymi, które pobierają z gleby. Silne zakwaszenie gleby zmniejsza również aktywność mikroorganizmów rozkładających słomę i resztki pożniwne, dlatego tak ważne jest utrzymywanie pH gleby na odpowiednim poziomie – powiedział podczas prezentacji dr Szczepaniak.

Andrzeja Gmiąta, Kierownika Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Brzesku, w przystępny sposób przedstawił jak należy prawidłowo wypełnić wniosek o dotację wyjaśniając najistotniejsze zagadnienia oraz omówił procedurę ubiegania się o dofinansowanie.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej chcąc wesprzeć rolników w walce z kwaśnymi glebami realizuje „Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie”. W ramach tego programu rolnicy mogą ubiegać się o dofinansowanie do zakupu wapna. Program został wprowadzony w 2019 roku i potrwa do 2023. Na jego realizację przeznaczono 300 mln zł.

Stan zakwaszania gleb w Polsce jest bardzo wysoki i wynosi około 50% wszystkich gleb. Według badań przeprowadzonych przez IUNG Puławy systematycznie przybywa w Polsce gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych. Największy problem z zakwaszaniem gleb mają obecnie województwa: małopolskie (ponad 60%), podkarpackie, łódzkie, mazowieckie i podlaskie.
Zakwaszenie gleb jest obecnie najważniejszym czynnikiem ograniczającym plonowanie roślin uprawnych w Polsce. Wapnowanie gleb to jeden z podstawowych, lecz często pomijanych zabiegów agrotechnicznych, które istotnie wpływa na właściwości fizyczne i chemiczne gleby. Zdecydowanie poprawia też możliwości magazynowania wody w glebie, co korzystnie wpływa na system korzeniowy, umożliwiając roślinom przetrwanie okresów suszy, które w ostatnich latach coraz częściej nękają polskie rolnictwo.

Kopalnia Wapienia „Czatkowice” jest jednym z producentów wapna nawozowego w Polsce.
Badanie geologiczne złoża w Czatkowicach rozpoczęto już w okresie przedwojennym. Roboty poszukiwawczo-geologiczne oraz górniczo-eksploatacyjne prowadził niemiecki Koncern I.G. Farbenindustrie AG, który w okresie okupacji przystąpił do uruchomienia kamieniołomu. Przeprowadzono wówczas pierwsze wiercenia geologiczne złoża, otwarto pierwszą ścianę eksploatacyjną i wybudowano podstawowe obiekty zakładu przeróbczego wraz z niektórymi obiektami usługowymi. Zbudowano również bocznicę kolejową prowadzącą do stacji Krzeszowice o długości 5,5 km, którą na terenie zakładu odpowiednio rozbudowano. Po roku 1945 kamieniołom w Czatkowicach przejęło Zjednoczenie Przemysłu Materiałów Budowlanych. W późniejszym okresie Zakład jeszcze wielokrotnie zmieniał swoich właścicieli. Kamień wapienny eksploatowano głównie dla celów przemysłu hutniczego jako topnik, lecz poza przemysłem hutniczym wapień z Czatkowic użytkowany był także przez przemysł chemiczny, cementowy, spożywczy, jak również przez budownictwo i drogownictwo. Lata 1996 – 2008 to okres kompleksowej modernizacji zakładu. Pod koniec 1998 roku uruchomiono oddział produkcji kruszyw drogowych i budowlanych. W I kwartale 1999 roku została przekazana do eksploatacji Przemiałownia kamienia wapiennego, wyposażona w urządzenia o najwyższym poziomie techniki. Tym samym Kopalnia stała się znaczącym w Polsce producentem wysokiej jakości mączki i piasków wapiennych, stosowanych między innymi, jako sorbenty wapienne do odsiarczania spalin energetycznych metodą mokrą oraz w kotłach fluidalnych. W listopadzie 2008 r. w Kopalni Wapienia “Czatkowice” Sp. z o.o. odbyło się przekazanie do eksploatacji drugiej linii przemiału kamienia wapiennego. Przekazanie nowej inwestycji do eksploatacji zakończyło dwunastoletni okres kompleksowej modernizacji zakładu. Dzięki budowie drugiej linii przemiału Kopalnia “Czatkowice” weszła do grupy największych w kraju producentów produktów mielonych i stała się największym dostawcą sorbentów dla energetyki.

Od listopada 2010 roku Kopalnia Wapienia „Czatkowice” Sp. z o.o. należy do Grupy Kapitałowej TAURON Polska Energia S.A. Zgodnie z założeniami właścicieli kopalnia w Czatkowicach stała się strategiczną bazą surowców w zakresie sorbentów wapiennych, wykorzystywanych w procesie odsiarczania spalin

Opracowała: Anna Arabska