fbpx

Len oleisty alternatywą na słabszych glebach? Podstawowe zasady uprawy lnu oleistego. Ekspert radzi

W Europie len jest trzecią rośliną oleistą (po rzepaku i słoneczniku) pod względem powierzchni uprawy, w największej ilości uprawiany jest na Ukrainie i Francji, w Polsce na powierzchni  około 6 tys. ha. Plony nasion kształtują się w przedziale 1,5-2,5 t/ha.

Nasiona (siemię lniane), wykorzystywane jest do celów paszowych, spożywczych i farmaceutycznych.  Cenione są za wysoką zawartość wartościowego pod względem dietetycznym oleju (38–45 proc.) i białka (18–25 proc.). W oleju dominują niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), nie syntetyzowane przez organizmy zwierzęce, w tym ludzi. Za najwartościowsze uważane są kwasy z rodziny omega 3. Olej lniany nie może być zbyt długo przechowywany, gdyż szybko psuje się – jełczeje, poza tym nie nadaje się do smażenia, polecany jest głównie w stanie surowym, np. do sałatek oraz produkcji wysokiej jakości farb i lakierów.

Rośliny lnu wyrastają na wysokość 40-80 cm, choć niektóre odmiany, uprawiane na dobrych glebach i stanowiskach oraz przy wyższych dawkach N, osiągają wysokość do 100 cm. Wykazują wówczas większą skłonność do wylegania, co skutkuje niższymi plonami nasion oraz problemem z ich zbiorem i omłotem. Len oleisty w odróżnieniu od włóknistego rozgałęzia się od podstawy łodygi, w wyniku czego wyrasta kilka pędów bocznych, zaś na ich wierzchołkach zawiązują się kwiaty, a następnie torebki nasienne, zawierające 6-8 nasion. Len wykazuje stosunkowo niewielkie wymagania cieplne (znosi przymrozki do -6 st. C), zaś duże wodne. Jego wrażliwość na niedobory wody, wynika często ze słabo rozwiniętego systemu korzeniowego, czego powodem jest także zbyt późny siew oraz  dobre zaopatrzenie roślin w wodę w początkowej fazie wegetacji.

Len nie ma dużych wymagań glebowych, można go polecać na gleby średnio-zwięzłe, a nawet lekkie, klas bonitacyjnych od II do IVa, wyjątkowo V, przy pH w zakresie 5,5-7. Na słabszych glebach powinien być uprawiany w lepszych stanowiskach, np. po ziemniakach, zaś na lepszych po zbożach, gdzie traktowany jest jako przerywnik w ich uprawie po sobie. Przez dwa kolejne lata może być także wysiewany po sobie. Dłuższa monokultura powoduje rozwój chorób fuzaryjnych (w miarę odporna jest odmiana Szafir) i masowe wypadanie siewek, wówczas przerwa w jego uprawie powinna wynosić 5-7 lat. Jesienią rolę pod zasiew lnu należy pozostawić w ostrej skibie,  by zmagazynowała wodę, zaś wiosną wysiać nawozy PK lub NPK i wykonać niezbędne uprawki.

Len oleisty ma niewielkie wymagania pokarmowe, stąd przy średniej zasobności gleby wystarczy jesienią (pod orkę zimową) lub wiosną (przed pierwszymi uprawkami) do 50 kg P2O5, 70 kg K2O i 30 kg MgO/ha. Należy także zaplanować do 60 kg/ha N, w tym 50 proc. przedsiewnie oraz do 50 proc. pogłównie,  w początkowej fazie wydłużania łodygi. W tym okresie można rośliny dokarmić dolistnie, wodnym roztworem jedno- lub 7-wodnego siarczanu magnezu (odpowiednio do 6 lub 10 kg/ha), mocznika (do 10 kg) i nawozem borowym (150 g B/ha). Jako optymalny termin wysiewu nasion można przyjąć pierwszą połowę kwietnia. Wskazana obsada siewek to 500-700 w przeliczeniu na m2 (większe ilości w gorszych warunkach glebowych, stanowisku i opóźnionym siewie), zaś w przeliczeniu na masę nasion – od 40 do 55 kg/ha.

Nasiona należy wysiewać co 12-15 cm, bądź co drugą redlicę siewnika, na głębokość 1-2 cm, głębiej na lżejszych i przesuszonych glebach. Chwasty jednoliścienne zwalczane są zwykle graminicydami, zaś dwuliścienne mechanicznie poprzez bronowanie, ewentualnie pielnikami (przy jego uprawie w szerokich rzędach). Len niezachwaszczony, równomiernie dojrzewający (zaschnięte rośliny i torebki nasienne), zbiera się bez wcześniejszej desykacji kombajnem. Zachwaszczoną i nierównomiernie dojrzewającą plantację należy wcześniej zdesykować lub przeprowadzić zbiór dwuetapowo. Po omłocie nasiona należy dosuszyć do 8 proc. wilgotności.

McHale - baner - kwiecień 2024
Axial Syngenta baner
Baner webinarium konopie
POZ 2024 - baner

ZOSTAW KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.