Poniżej prezentujemy odpowiedz ministerstwa rolnictwa na wniosek Krajowej Rady Izb Rolniczych o rozważenie możliwości zmiany ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników tak, aby rolnicy przechodząc na emeryturę nie musieli zaprzestawać całkowicie działalności rolniczej.
,,Istota postulowanych zmian sprowadza się do rezygnacji z wymogu zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, co jest wymagane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2019 r. poz. 299 z późn.zm.), w celu wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych w pełnej wysokości.
Zgodnie z przepisami o ubezpieczeniu społecznym rolników, prawo do emerytury rolniczej przysługuje po osiągnięciu wieku emerytalnego i po udokumentowaniu wymaganego stażu ubezpieczeniowego rolniczego. Z kolei renta rolnicza jest uzależniona od posiadania wymaganego okresu ubezpieczenia społecznego rolników oraz stwierdzonej trwalej łub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i od podlegania ubezpieczeniu w okresie, w którym powstała niezdolność do pracy lub nie wcześniej niż 18 miesięcy przed dniem powstania niezdolności.
Zarówno emerytura rolnicza jak i renta rolnicza składają się z dwóch części: części składkowej i części uzupełniającej. Część składkowa stanowi część ubezpieczeniową świadczenia emerytalnego. Jej wysokość uzależniona jest od długości stażu ubezpieczeniowego i wysokości emerytury podstawowej. Część składkowa emerytury rolniczej wypłacana jest zawsze – niezależnie od prowadzenia, bądź nie, działalności rolniczej.
Część składkowa jest niska ze względu na to, że jest pochodną opłacanych składek na ubezpieczenie społeczne rolników, które z kolei są dostosowane do możliwości finansowych rolników. Ze względu na ograniczoną wysokość części składkowej, ww. ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników przewiduje uzupełnienie emerytury i renty rolniczej o część uzupełniającą. Wysokość części uzupełniającej, wynosi od 85% do 95% emerytury podstawowej. Warunkiem wypłaty części uzupełniającej świadczenia emerytalnego-rentowego rolniczego, finansowanej w całości z budżetu państwa a więc będącej de facto emeryturą państwową, jest zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej w myśl przepisów ww. ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, co często łączy się z przekazaniem gospodarstwa rolnego, aby nie przerywać prowadzonej w nim działalności rolniczej.
W ten sposób państwo finansuje jeden z instrumentów polityki rolnej stymulowanie wymiany pokoleniowej wśród właścicieli gospodarstw rolnych. Zatem z zasady część uzupełniająca jest to państwowa rekompensata za zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej i pełni dodatkowo rolę instrumentu polityki rolnej, wspierającego wymianę pokoleniową w rolnictwie, jeżeli dojdzie do przekazania gospodarstwa rolnego. Jest to bez wątpienia najistotniejszy mechanizm uzasadniający dalsze funkcjonowanie odrębnych uregulowań w zakresie ubezpieczenia społecznego rolników i jego modyfikacja może spowodować stopniową degradację znaczenia odrębnych rozwiązań dla rolników w zakresie zabezpieczenia społecznego.’’
Źródło: KRIR
Opracował: Samuel Skrzysz
