Na etapie siewu, kiełkowania, wschodów i rozwoju pierwszych 1-3 liści, rośliny są bardzo wrażliwe na różne zagrożenia, w tym na atak szkodników. Uszkodzenia powstające w tym czasie mogą mieć wpływ na późniejszy spadek wysokości i jakości plonów, być powodem przesiewów.
Co najmniej do fazy zwierania międzyrzędzi trzeba trzymać rękę na pulsie, bo przy niestabilnej pogodzie różne rzeczy zdarzyć się mogą, więc szkodniki to jedno, ale były sytuacje „skoszenia” uprawy przez wiosenny grad. Uszkodzenia powstające w tym czasie mogą mieć wpływ na późniejszy spadek wysokości i jakości plonów, ale są i sytuacje gorsze, gdy pojaw szkodnika w dużej liczebności powoduje konieczność wykonania przesiewu. Niestety, w ostatnich latach takie przypadki były i dotyczyły głównie licznego pojawu ptaków, drutowców, a także i śmietek. W uprawach powstawały puste place, w których wysiane ziarno zostało zjedzone bądź młode rośliny uszkodzone. Nie były to pojawy ogólnokrajowe, lecz dotyczące lokalnych upraw. To właśnie lokalność pojawu niektórych szkodników sprawia, że są bardzo trudne do obserwacji, ale także wydawania różnych komunikatów alarmowych dla producentów kukurydzy
Monitoring punktem wyjścia
Lokalność pojawu niektórych szkodników to także ważny sygnał, że własny monitoring uprawy od siewu po zbiór to konieczność, tak aby się potem nie rozczarować. Ten monitoring obejmuje choćby odkrywki glebowe, wizualne obserwacje roślin, używanie pułapek, czy też sięganie po dane historyczne. Obok wyżej wymienionych szkodników, taki monitoring pozwala także wykryć choćby w okresie wiosennym mszyce, wciornastki, larwy stonki kukurydzianej, rolnice, ploniarkę zbożówkę, zwierzynę leśną, ślimaki, gryzonie, paciepnicę białoznaczkę (Helotropha leucostigma), pchełki ziemne, zwójkówki, wije i wiele innych organizmów, które na poszczególnych polach mogą stanowić większe bądź mniejsze zagrożenie. Wiosna jest jednak tym okresem, gdy w razie sytuacji kryzysowej można jeszcze zrobić przesiew części, rzadziej całego pola i takie sytuacje nie są rzadkie. Co roku, lokalnie się zdarzają. Trzeba pamiętać, że były już lata, że przesiewano kukurydzę w połowie maja. Przy takim późnym siewie dawała potem dobre plony, gdy się pamiętało o wysianiu odmiany o krótszej wegetacji. Nikomu jednak przesiewów się nie życzy, ale warto być czujnym, bo zagrożeń nie brakuje.
Kiedy szkodniki wiosenne są groźne?
Szkodniki wiosenne są groźne wówczas, gdy licznie się pojawią i zaczną poważnie uszkadzać rośliny. Niektóre gatunki czekają w glebie na pojaw rośliny żywicielskiej np. drutowce, pędraki, rolnice, a choćby wylęg larw stonki kukurydzianej jest stymulowany przez substancje wydzielane przez korzenie kukurydzy i wzrost dwutlenku węgla. Do tego dochodzą też inne czynniki, a jednym z ostatnio mocno się ujawniających jest spowolnienie kiełkowania ziarniaków i wzrostu na skutek chłodu, a także suszy. Im dłużej kukurydza pozostaje w młodocianych stadiach rozwojowych, tym łatwiej niektórym gatunkom ją uszkadzać.
Oczywiście różne działania podejmowane przez człowieka mogą im sprzyjać choćby niektóre uproszczenia agrotechniczne, czy też brak lub niewystarczająca ochrona. Brak ochrony nie zawsze jest też po stronie plantatora, gdyż proces wycofywania kolejnych substancji czynnych z rynku unijnego już odbija się na zwalczaniu niektórych gatunków. Od 2021 roku nie da się choćby chemicznie zwalczać ploniarki zbożówki z powodu braku zarejestrowanych preparatów. Nie ma już od wielu lat także środków ochrony roślin przeciwko śmietkom, rolnicom, czy też pędrakom. Nie ma także alternatyw dla większości szkodników w postaci biopreparatów, dlatego można jedynie mówić o działaniach profilaktycznych obejmujących działania agrotechniczne, wspomagane metodą uprawy odmian mniej podatnych na uszkodzenia. W przypadku szkodników wiosennych zaletą takich odmian może być choćby szybszy ich wzrost, większa tolerancja na chłody, czy też intensywniejsze rozwijanie systemu korzeniowego.
Biorąc pod uwagę program ochrony kukurydzy z wiosny 2022 roku to znajdziemy w nim możliwość biologicznego zwalczania jedynie larw stonki kukurydzianej za pomocą biopreparatu z nicieniami owadobójczymi, który aplikuje się w czasie siewu kukurydzy. Obok tego ziarno siewne może być ochronione zaprawą skierowaną przeciwko drutowcom i larwom stonki kukurydzianej, bądź działającą repelentnie na ptaki. Drutowce i larwy stonki może też ograniczać insektycyd granulowany aplikowany rzędowo podczas siewu kukurydzy. Kto ma problem ze ślimakami, ten może stosować dostępne w kukurydzy moluskocydy.
