Zwalczanie chwastów w zbożach należy przeprowadzić jesienią. Zboża odchwaszczane w tym terminie są mniej wrażliwe na przemarzanie. Jesienne zabiegi odchwaszczania można rozpocząć już bezpośrednio po siewie lub wykonać nalistnie w różnych fazach rozwojowych pszenicy.
Większość uciążliwych chwastów zbóż ozimych to rośliny zimujące, np. miotła zbożowa, tomka oścista, przytulia czepna, chaber bławatek, mak, rumianowate, bodziszek. Chwasty te wschodzą jesienią, dobrze ukorzeniają się i niezależnie od przebiegu pogody przechodzą kolejne fazy rozwojowe przy niewielkiej masie liści. Zimą chwasty przeważnie nie wymarzają, a w razie zimowych ociepleń, gdy zboża jeszcze nie rozpoczynają wegetacji, chwasty potrafią szybko się rozwijać, jednocześnie pobierając składniki pokarmowe.
Wiosną nie zawsze są odpowiednie warunki , aby można było wykonać zabieg we właściwym terminie – np. jest zbyt mokro, aby wjechać lub zbyt długo trwa okres niskich temperatur.
Bardzo ważnym elementem chemicznej ochrony zbóż ozimych przed chwastami jest stosowanie herbicydów przed wschodami zbóż lub możliwie w najwcześniejszych fazach ich rozwoju jesienią. Pozostawienie łanu zbóż wraz z chwastami do czasu wiosennego ich zwalczania, spowodują one spadek plonu np. pszenicy o 5,4 dt z ha. Brak chwastów podczas wykonania zabiegu doglebowego utrudnia wybór odpowiedniego środka. Pomocna w takich przypadkach jest znajomość pola, informacja o przedplonie oraz wiedza o występujących gatunkach chwastów. Wybór herbicydów do zabiegów dolistnych wymaga umiejętności rozpoznawania chwastów i dlatego termin jesienny jest trudniejszy od wiosennego. Często podjęcie decyzji przypada w terminie, gdy chwasty są bardzo młode, często w fazie siewki i tym samym są trudne do rozpoznania. Przed przystąpieniem do chemicznego zwalczania chwastów konieczna jest lustracja pól. Podczas wykonania lustracji trzeba określić skład gatunkowy oraz fazy rozwojowe chwastów i na podstawie tej analizy należy wybrać odpowiedni herbicyd i ustalić wysokość dawki i termin zabiegu. Należy pamiętać, że chwasty, które wzeszły jesienią i przezimowały są wiosną bardziej odporne na herbicydy niż chwasty znajdujące się w takich samych fazach rozwojowych, których wschody nastąpiły jesienią. W celu zniszczenia zahartowanych chwastów wymagane jest stosowanie mieszanin herbicydowych lub użycie najwyższych z zalecanych dawek.
Dawki niektórych herbicydów podane są w zakresie od – do. Wyższe dawki herbicydów doglebowych należy stosować na glebach ciężkich, natomiast preparatów nalistnych na chwasty nieco przekraczające fazę wrażliwości, podczas niesprzyjających warunków klimatycznych oraz gdy w polu znajduje się duża liczba chwastów wrażliwych.
Skuteczność preparatów doglebowych związana jest z dobrym uwilgotnieniem gleby, szczególnie czułe są Maraton 375 SC i Stomp 330 EC, które można stosować jesienią, a które na wzeszłe chwasty. Oba te preparaty zwalczają miotłę zbożową i chwasty dwuliścienne (chaber, gorczyca, gwiazdnica, niektóre kapustowate, maki, przytulię, rumiany i rumianki).
Do typowo nalistnych jesiennych herbicydów należy Alister Grande 190 OD oraz Alister 162 OD oraz Expert Met 56 WG i Carat 350 SC oraz Komplet 560 SC, które zwalczają miotłę zbożową i chwasty dwuliścienne jak gwiazdnica, fiołek polny, kapustowate, rumiany, przytulia.
Do najbardziej uniwersalnych substancji aktywnych należy zaliczyć chlorotoluron (Tolurex 500 SC, generyki), które można zalecać bezpośrednio po siewie oraz nalistnie jesienią i wiosną łącznie z okresem zimy, ale gdy temperatura powietrza nie jest niższa niż minus 3oC i na polu nie ma pokrywy śnieżnej. Chlorotoluron skutecznie zwalcza miotłę zbożową, wyczyniec polny, tomkę ościstą, gwiazdnicę, rdest ptasi rumianek, tobołki polne i chaber bławatek.
Dużą grupę herbicydów stanowią tzw. regulatory wzrostu (2,4 D, MCPA, dichloroprop-p, mekoprop-p, dicamba). Preparaty te są krajowej produkcji (Aminopieliki i Chwastoxy). Zabiegi tymi preparatami należy wykonać w fazie od początku do końca krzewienia zbóż i przeznaczone są do zwalczania chwastów dwuliściennych w fazie 2-3 liści. Preparatów tych nie należy stosować podczas temperatury poniżej 8oC. Zwalczają chwasty z rodziny kapustowatych, maki, przytulię czepną, rdesty, rumianowate, tobołki polne oraz samosiewy rzepaku
Producent powinien pamiętać, że wysokie plony o dobrej jakości uzyskuje się po wykonaniu dwóch zabiegów, podstawowego jesienią i korekcyjnego wiosną. Po wykonaniu zabiegu jesienią, powinno się zwalczać się chwasty pochodzące jedynie ze wschodów wiosennych.
Przy opracowaniu niniejszego artykułu wykorzystano: Zalecenia Instytutu Ochrony Roślin na rok 2010/2011, Integrowana metoda ograniczenia zachwaszczenia. A Paradowski (Integrowana produkcja pszenicy ozimej i jarej pod redakcją M. Korbasa i M. Mrówczyńskiego).
Herbicydy | Dawka | Zalecenia |
Zabiegi doglebowe – bezpośrednio po siewie do 2 dni |
||
Lentipur Flo 500 SC | 2 l pszenica i żyto
2-3 l pszenżyto |
Pszenica, żyto, pszenżyto |
Tolurex 500 SC
Tolurex 80 WP |
2 l
1,5-2 kg |
Pszenica, pszenżyto, żyto |
Racer 250 Sc | 1,0-2,0 l pszenica
1,0-1,5 l żyto, pszenżyto |
Pszenica, pszenżyto, żyto |
Po siewie do 3 dni |
||
Cougar 600 SC | 1,25- 1,5l | Pszenica, jęczmień, żyto |
Legato Plus 600 SC | 1,25- 1,5l | Pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień |
Pelikan Plus 600 SC | 2,0-2,5 l | Pszenica, pszenżyto, jęczmień |
Agrosulfuron 750 WP | 20-25 g | Pszenica, pszenżyto, żyto |
Glean 75 WG | 20-25 g | Pszenica, pszenżyto, żyto |
Helm Sulfi 75 WG | 20-25 g | Pszenica, żyto |
Maczuga 75 WG | 20-25 g | Pszenica, żyto |
Stomp 330 WE | 3,5-4,0 l | Pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień |
Maraton 375 SC | 4,0l | Pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień |
Zabiegi nalistne jesienią |
||
Od szpilkowania o końca wegetacji |
||
Expert 600 SC
Komplet 560 SC |
0,25-0,35 l
0,4-0,5 l |
Pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień |
Od szpilkowania do fazy 3 liści |
||
Boxer 800 EC | 3,0 l | Pszenica |
W fazie 1-3 liści |
||
Expert Met 56 WG
Maraton 375 SC Stomp 330 EC |
0,35 l
4 l 3,4-4 l |
Pszenica, jęczmień, żyto pszenżyto |
W fazie 1-4 liści |
||
Maraton 375 SC
Stomp 330 EC |
4,0 l
3,5-4,0 |
Pszenica, jęczmień |
Od fazy 2 liścia do końca wegetacji jesiennej |
||
Agrosulfuron 750 WP
Glean 75 WG Helm Sulfi 75 WG Maczuga 75 WG |
20-0,25 g
20-0,25 g 20-0,25 g 20-0,25 g |
Pszenica, pszenżyto, żyto
Pszenica, pszenżyto, żyto Pszenica, żyto Pszenica, żyto |
Od fazy 2 liścia do końca krzewienia |
||
Carat 350 SC | 0,5-0,75 l | Pszenica, żyto |
W fazie 2-3 liści |
||
Agro Diflufenikan 500 SC
Diflanil 500 SC Legato 500 SC Mac-Diflufenikan 500 SC Pelikan 500 SC Raport 500 SC |
0,2-0,3ll
0,2-0,3 l 0,2-0,3 l 0,2-0,3 l 0,3 l 0,2-0,3 l |
Pszenica,
Pszenica, Pszenica, Pszenica, Pszenica Pszenica |
W fazie 3-4 liści |
||
Huzar 05 WG | 150-200 g | Pszenica, pszenżyto, żyto, |
Axial 100 EC +Adigor 440 EC
Cougar 600 SC Legato Plus 600 SC Pelikan Plus 500 SC |
0,3-0,45 +0,9-1,35 l
1,25-1,5 l 1,25-1,5 l 2,0-2,5 l |
Pszenica, jęczmień
Pszenica, jęczmień Pszenica, jęczmień Pszenica, pszenżyto, jęczmień |
Alister 162 OD
Alister Grande 190 OD |
0,85-1,0 l
0,8-1,0 l |
Pszenica, pszenżyto, żyto |
Atalantis 04 WG + Actirob 842 EC
Atlantis 04 WG + Olbras 88 EC |
0,15-0,4 kg+0,5-1 l
0,15-0,4 kg+0,5-1 l |
Pszenica, pszenżyto, żyto |
Chisel 75 WG + Atpolan 80 EC
Chisel 75 WG + Trend 90 EC |
60 g + 1,5 l
60g + 0,05-0,1% |
Pszenica |
Lintpur Flo 500 SC
Tolurex 80 WP Tolurex 500 SC |
2 l
2 kg 2,0 l |
Pszenica, pszenżyto, jęczmień |
Snajper 600 SC | 1,25-1,5 | Pszenica, pszenżyto ozime, |
Od początku do końca krzewienia zbóż |
||
Agritox 500SL
Chwastox Extra 300 SL |
1,5 l
3,0-3,5 l |
Pszenica, jęczmień,
Pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień |
Aminopielik Stand 600 SL | 1,25-1,5 l | Pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień |
Aminopielik D 450 SL
Aminopielik Super 464 SL |
3,0 l
1,0 l |
Pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień |
Chwastox D 179 SL
Chwastox Turbo 340 SL |
5,0 l
2,5 l |
Pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień |
Chwastox Trio 540 SL
Duplosan DP 600 SL |
2,5 l
2,0-2,5 l |
Pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień
Pszenica, |
Gold 450 EC | 1,0-1,25 | Pszenica, jęczmień |