Jesienne dokarmianie rzepaku. Sprawdź, jakie nawozy zastosować

W okresie jesiennej wegetacji wskazane jest niekiedy doglebowe a także dolistne dokarmianie rzepaku azotem oraz siarczanem magnezu i mikroelementami. Wprawdzie dolistne dokarmianie jesienią jest rzadziej praktykowane niż wiosną, jednak wyniki badań wskazują na dobre rezultaty po  wniesieniu niektórych składników, widoczne w  lepszym przezimowaniu roślin oraz ich wigorze w okresie wiosennym, a w następstwie wyższych plonów.

Dotyczy to nie tylko słabszych plantacji, z wyraźnymi objawami niedoboru składników, ale także dobrze wyglądających z pozoru roślin, bez widocznych objawów niedożywienia. Są to z reguły plantacje dobrze zaopatrzone w azot (ciemnozielona barwa liści), który maskuje niedobory innych składników. Problem tkwi w wyborze właściwych składników oraz ich dawek. Wyłączne stosowanie nawozów wieloskładnikowych, nie zawsze daje pożądane rezultaty. Niektóre z nich  są bowiem zbędne, zaś niedoborowe występują często w tego typu nawozach w zbyt małej koncentracji dla zaspokojenia potrzeb pokarmowych roślin.

Stąd konieczny jest dodatek do sporządzanego roztworu pojedynczych nawozów, z większą zawartością niezbędnych składników. Dolistnie można wnosić zarówno makro- jak i mikroelementy. Jednak w znacznie większym stopniu można zaspokoić potrzeby roślin w mikroelementy, pobierane w znacznie mniejszych dawkach. Poza tym ich wykorzystanie po wniesieniu na część nadziemną jest przeciętnie 10-krotnie większe niż z gleby.

Z mikroelementów najważniejszy jest bor, mangan i molibden

Na plantacjach rzepaku ozimego uzasadnione jest jednorazowe dolistne dokarmianie roślin jesienią, gdy wykształcą rozetę 4-6 liści, zwykle w trzeciej dekadzie października. Wskazane są wówczas nawozy z podwyższoną zawartością fosforu, z dodatkiem  siarczanu magnezu i boru (do 150 g B), często też manganu (do 250 g Mn) lub molibdenu (do 10 g Mo).

Bor łącznie z potasem, wpływa korzystnie na gospodarkę wodną roślin, bierze udział w tworzeniu i przemieszczaniu cukrów, a także w przemianach azotu. Jest też niezbędny w tworzeniu organów generatywnych (zawiązków pędów bocznych i pąków kwiatowych) oraz funkcjonowaniu tkanek asymilacyjnych i przewodzących, a także stożków wzrostu pędów i włośników korzeni.

Na wyrośniętych, przeazotowanych plantacjach, jak też kwaśnych glebach, wskazany jest dodatek molibdenu (Mo), który  odpowiada za prawidłowy „przerób” i wykorzystanie przez rośliny azotu, a zwłaszcza nagromadzonych w nich azotanów. Ich nadmiar zwiększa uwodnienie roślin, w wyniku czego są one w większym stopniu wydelikacone i narażone na wymarzanie. Na glebach obojętnych, a zwłaszcza alkalicznych, dodatek Mo jest  zbędny, konieczny jest natomiast  dodatek manganu (Mn), który na tego typu glebach występuje w formach słabo przyswajalnych.

Siarczan magnezu oraz fosfor i azot

W określonych sytuacjach dobre wyniki daje dokarmianie rzepaku makroelementami. Dla przykładu widoczne objawy niedoboru P (fioletowo-różowe przebarwienia dolnej części łodyg i liści) można złagodzić po jego dolistnej aplikacji. Z kole Mg i S w postaci  jedno- lub 7-wodnego siarczanu magnezu, odpowiednio w dawce do 6 lub 10 kg na 200 l/ha roztworu. Niedobór P i Mg w okresie jesiennym,  jest często spotykany na plantacjach rzepaku,  nie tylko z powodu niskiej zasobności gleby, ale także niskich temperatur (poniżej 12°C), które utrudniają ich pobieranie. Poza tym pobieranie magnezu z gleby, może być blokowane (w wyniku antagonizmu) przez jony K i Ca.

Również niedobór siarki występuje często na plantacjach rzepaku. Jest to wprawdzie makroelement słabo przyswajany z części nadziemnej roślin, ale po naniesieniu na liście chroni je przed  chorobami grzybowych, zaś po spłukaniu łatwo przemieszcza się w glebie i dostaje do korzeni, a więc nie jest tracony.

Efektywnie dokarmianie

Najlepszy efekt z dokarmiania dolistnego uzyskuje się przy aplikacji roztworu w dni pochmurne, umiarkowanej temperaturze (do 18°C), w godzinach wieczornych.

Przy nawożeniu rzepaku należy zwracać uwagę na ustalenie racjonalnej dawki azotu, który w największym stopniu decyduje zwykle o plonach nasion. Jego niedobór  występuje zazwyczaj w słabszych stanowiskach (po zbożach), niekiedy też przyoranej słomie, bez dodatku azotu.

Przy widocznych objawach jego niedoboru w okresie jesiennej wegetacji, należy wnieść doglebowo saletrę amonową (do 150 kg/ha) lub saletrosan (do 200 kg), ewentualnie także dolistnie mocznik (w stężeniu do 15 proc.).

Zawartość składników pokarmowych (w proc. wagowych) w nawozach dolistnych w rzepak