Koniec żniw zgodnie z wielowiekową tradycją stawał się świętem zwanym w zależności od różnych części Polski dożynkami, wyżynkami wieńcem czy obżynkami.
Według żniwnej tradycji po ścięciu ostatniego łanu dziewczęta uczestniczące w pracach polowych wiły ze ściętych zbóż wieńce dożynkowe, które przybierały kolorowymi wstążkami, ziołami, kwiatami oraz orzechami. Często wieniec taki stanowił cały snop zboża. Wieńce te wraz z bochnem chleba upieczonego z ziarna zżętego zboża żniwiarze składali w darze gospodarzowi jako dowód swojej ciężkiej pracy. Obecnie zgodnie z ludową tradycją dożynki odbywają się w prawie każdej gminie, a role gospodarza pełni wójt, starosta czy wojewoda. Najważniejsze jednak święto dziękczynienia za plony ma miejsce w Częstochowie. Tradycyjnie już od wielu lat u progu jesieni – w pierwszą niedzielę września na Jasnej Górze spotykają się bowiem rolnicy z całej Polski aby podziękować Bogu za plony i prosić o błogosławieństwo na następne żniwa.
W tym roku Jasnogórskie Dożynki odbyły się pod hasłem „Do naszej Matki i Królowej”.
W niedzielę, 3 września o godzinie 11 odbyła się uroczystą Sumę z błogosławieństwem wieńców żniwnych. Koncelebrze przewodniczył i homilię wygłosił metropolita poznański abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.
Specjalne słowo do rolników skierował też też Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztof Jurgiel. Poniżej prezentujemy treść jego wystąpienia:
Ekscelencje, Księża Biskupi!
Czcigodni Ojcowie Paulini!
Przewielebni księża, duszpasterze rolników!
Drodzy Rolnicy! Szanowni Państwo!
Nasza piękna polska tradycja przywiodła nas dziś przed obraz Matki Bożej Jasnogórskiej. Tak jak liczne pokolenia naszych przodków przynosimy pachnący chleb i dzielimy się chlebem eucharystycznym. Przybywamy tu, do duchowej stolicy Polski na spotkanie naszych braci i sióstr, z którymi tworzymy wielką wspólnotę narodową. Wspólnie uświadamiamy sobie na nowo, że jako chrześcijanie powinniśmy być dla innych dobrzy jak chleb.
Chleb symbolizuje jedność. Znana pieśń religijna przypomina, że chleb jednoczy ziarno. A tam, gdzie ludzie dzielą się nim przy stole, ustają spory i kłótnie. Dziś jest ten dzień, gdy mimo różnic, cały nasz naród dziękuje Bogu za owoce ziemi i prosi o błogosławieństwo na kolejny rok.
Przynosimy tegoroczne plony, a razem z nimi nasze uczynki. Stajemy przed ołtarzem, aby zdać sprawę z tego jak gospodarowaliśmy – czy właściwie wykorzystaliśmy czas, jaki pożytek przyniosła nasza praca.
Sytuacja rolnictwa i obszarów wiejskich bardzo się zmienia. Dla Rządu – podkreślam – całego Rządu p. premier Beaty Szydło, rozwój polskiej wsi to cel strategiczny. Rolnictwo jest i będzie jednym z filarów polskiej gospodarki. Mamy najwięcej młodych rolników w całej Unii Europejskiej. Dzieci i wnuki rolników wybierają ten zawód z pełnym przekonaniem. Wybierają, bo wiedzą, że można w gospodarstwie zarobić na godne utrzymanie rodziny. Dostrzegają postępującą poprawę warunków życia na wsi.
W ciągu ostatnich dwóch lat poprawiła się opłacalność produkcji. Przyspieszyliśmy wypłaty w postaci zaliczek dopłat bezpośrednich za 2016 rok, uruchomiliśmy wsparcia rynków rolnych ze środków unijnych i krajowych. Przyjęliśmy ustawę o oznakowaniu naszej żywności symbolem „Produkt polski”.
Mamy prawie trzydzieści nowych rynków dla eksportu polskich produktów rolno-spożywczych, dzięki czemu sprzedaż naszych produktów wyniesie w tym roku rekordowe 25 miliardów euro. A to nie koniec, pracujemy nad uzgodnieniami warunków wejścia na nowe rynki. Stajemy po stronie rolnika w nierównej walce z dużymi sieciami handlowymi. Stawiamy tamę nieuczciwemu dyktowaniu cen za artykuły rolno-spożywcze oraz wymuszaniu rozmaitych opłat, jakich do niedawna żądały supermarkety. Ustawowa obrona praw dostawców zaczyna przynosić efekty.
Od kilku miesięcy obowiązuje ustawa o sprzedaży detalicznej rolników. Wzorem innych państw Unii Europejskiej sprzedaż żywności, wytworzonej we własnym gospodarstwie daje szansę na poprawę dochodów.
Dążymy do wyrównania szans polskich gospodarstw w konkurencji z rolnikami z państw starej Unii.
Szanowni Państwo,
Zdajemy sobie sprawę, że dzisiejsza wieś to wiele kontrastów. Obok rolników, którzy unowocześniają swoje gospodarstwa i znakomicie radzą sobie na zagranicznych rynkach, na obszarach wiejskich żyje wiele osób, którym państwo musi pomagać i pomaga. Macie prawo oczekiwać od rządzących wsparcia. Nasz rząd tak właśnie rozumie wypełnianie swoich obowiązków.
Przed rokiem, z tego miejsca powiedziałem, że chcemy przyłączyć wieś do Polski. I to się dzieje. Budujemy drogi, kontynuujemy inwestycje wodociągowe i kanalizacyjne, stawiamy na internet szerokopasmowy, powstają nowe ośrodki kultury, biblioteki.
Na wieś wracają zlikwidowane wcześniej urzędy pocztowe, komisariaty policji, połączenia komunikacyjne. Utrzymujemy istnienie małych szkół i przedszkoli.
W marcu tego roku podnieśliśmy najniższe świadczenia emerytalno-rentowe do kwoty 1000 zł, co dotyczy 340 tysięcy osób z rodzin rolniczych.
Usprawniliśmy funkcjonowanie administracji rolnej, bo to warunek konieczny, aby bez zbędnej mitręgi biurokratycznej rolnik został kompetentnie, przychylnie obsłużony. Dobre zmiany naszego rządu widać też w sferze wiedzy, oświaty rolniczej oraz doradztwa rolniczego.
Czcigodni Kapłani, Szanowni Rolnicy,
Dożynki to dziękczynienie za plony, ale także podziękowanie za pracę, wiarę i przywiązanie do wartości, jakimi żyje polska wieś. Cyprian Norwid wyraził to wiele lat temu:
„Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba podnoszą z ziemi przez uszanowanie dla darów nieba – tęskno mi Panie.
„Do tych, co mają „tak za tak” – „nie za nie”, Bez światło-cienia… Tęskno mi, Panie…”
W dzisiejszym świecie pełnym chaosu i niebezpieczeństw, polska wieś jest ostoją normalności i ładu. Europa, która odchodzi od prostych prawd, potrzebuje bardziej niż kiedykolwiek tego co zwykłe i prawdziwe:
- potrzebuje pracowitości i rzetelności
- potrzebuje szacunku do rodziny
- potrzebuje życia w zgodzie z naturą
- potrzebuje kultywowania tradycji
- potrzebuje odwagi w obronie swojej tożsamości.
Brońmy tych wartości i nie dajmy ich sobie odebrać w imię źle pojętej nowoczesności. Kultywowanie tradycji i pamięć o własnych korzeniach to nie zacofanie, to opoka każdego narodu. Bez tego on ginie. Nam Polakom nie trzeba tłumaczyć co znaczy wolność i bezpieczeństwo. Jesteśmy w przededniu setnej rocznicy odzyskania niepodległości. Wspominamy bohaterskich chłopów, którzy mimo prześladowań nie wyparli się polskości, ale przechowywali ją jak najcenniejszy skarb. Zmieniają się czasy, ale patriotyzm i honor rodzin rolniczych pozostaną niezmienne.
Szanowni Uczestnicy Dożynek Jasnogórskich
Z wdzięcznością i szacunkiem chylę głowę przed Wami, polskimi rolnikami. Dziękuję za dobre plony – rezultaty mądrego gospodarowania.
Święty Jan Paweł II powiedział do rolników: „Kochajcie ziemię, kochajcie pracę na wsi, choć ciężka, pozwala w szczególny sposób być blisko Boga”. Życzę aby Boża pomoc i błogosławieństwo stale Wam towarzyszyły.
Niech mi wolno będzie zwrócić się także do kapłanów, na czele z ks. Biskupem Edwardem Białogłowskim, Krajowym Duszpasterzem Rolników. Dziękuję diecezjalnym duszpasterzom, a także wszystkim księżom z wiejskich parafii za nieustanne umacnianie wiernych w przywiązaniu do Kościoła i Ojczyzny.
Niech Bóg błogosławi Rzeczpospolitą, obdarzając swoją łaskawością rolników, ich rodziny i wszystkich rodaków.
Szczęść Boże!
Źródło: MR i RW
