fbpx

Jare formy pszenicy i pszenżyta. Jakie odmiany wybierać?

W porównaniu z pszenicą ozimą, odmiany jare pszenic, charakteryzują się wyraźnie niższymi plonami (przeciętnie o 25 proc.), ale na ogół lepszymi cechami jakościowymi ziarna. Cechuje je przede wszystkim większa zawartość i jakość białka i glutenu oraz lepsza wartość wypiekowa mąki.

Ustępują natomiast formie ozimej, mniejszą wydajnością mąki oraz większą zawartością składników mineralnych (popielnych), w związku z czym są mniej cenione przez młynarzy. Uprawiane są zwykle po późno zbieranych przedplonach, np. burakach cukrowych i kukurydzy, niekiedy też po bobowatych drobno- i grubonasiennych, bądź przepadłych (wymarzniętych) oziminach, głównie rzepaku.

Spośród ocenianych przez stacje COBORU odmian pszenicy jarej są trzy ościste (Ostka Smolicka, Zadra i SMH 87), ostatnia z nich jest jarą odmianą pszenicy twardej. Z kolei wśród form ozimych występuje tylko jedna  odmiana oścista (Ostroga). Odmiany ościste są zalecane do uprawy na terenach, gdzie duże szkody czyni zwierzyna leśna. Cenione są także za większą odporność na suszę, bowiem ich system korzeniowy wykazuje z reguły większą siłę ssącą. Formy jare w porównaniu z ozimymi są natomiast bardziej odporne na wyleganie i nie wymagają stosowania regulatorów wzrostu (antywylegaczy). Niemniej w przypadku niektórych odmian, w latach przekropnych, przy większym zagęszczeniu i zwiększonych dawkach azotu,  zabieg skracania źdźbła jest wskazany.

Formy jare nie są natomiast zalecane jako rośliny ochronne dla wsiewek koniczyn i lucern, głównie ze względu na wydłużoną wegetację. Odmiany pszenicy jarej, podobnie jak ozimej, wykazują zróżnicowaną odporność na choroby. Najczęściej porażane są przez septoriozę liści, mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną. W niektórych latach może też wystąpić rdza żółta, czyniąca na wrażliwych odmianach duże szkody. Natomiast w mniejszym nasileniu występują na ogół choroby podstawy źdźbła (podsuszkowe). Pod tym względem występują znaczne różnice pomiędzy odmianami, istotny wpływ wywiera także ich udział w płodozmianie, przebieg pogody i rejon uprawy. 

Uprawa pszenżyta jarego jest marginalna (poniżej 3 proc. zasiewów zbóż), głównie ze względu na wyraźnie niższe plony w porównaniu z formą ozimą. Jego zaletą są niskie wymagania glebowe (klasy bonitacyjne IV a i b oraz V), w tym tolerancja na gleby kwaśne. Jako optimum można przyjąć pH w zakresie 5,5-6,5, w zależności od zwięzłości gleby. W takich warunkach zazwyczaj lepiej plonuje niż jare formy jęczmienia i pszenicy. W pszenżycie jarym szczególnie ważna przy doborze odmian, jest ich odporność na wyleganie, bowiem brak jest zarejestrowanych regulatorów wzrostu.

Należy więc dobierać odmiany o skróconej słomie (np. Mamut) i mniejszej skłonności do wylegania. Wadą pszenżyta jarego (podobnie ozimego) jest jego duża podatność na porastanie ziarna w kłosach, co ma zwykle miejsce podczas przekropnei pogody w okresie przedłużających się żniw. Pszenżyto atakowane jest też przez patogeny chorób grzybowych, najczęściej septoriozę liści, w nieco mniejszym nasileniu przez mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną oraz (w niektórych latach) rdzę żółtą.

McHale - baner - kwiecień 2024
Axial Syngenta baner
Baner webinarium konopie
POZ 2024 - baner

1 KOMENTARZ

  1. Zboża będzie 50 procent mniej bez azotu.
    To skolei odbije się na cenach żywności i niezadowoleniu społeczeństwa.
    Jestem ciekawy kto będzie zadowolony

ZOSTAW KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.