fbpx

Jak zwalczać czerń krzyżowych na kapustowatych?

Trudno jest ustalić, która choroba na warzywach kapustowatych jest najgroźniejsza. W czasie produkcji rozsady rośliny mogą być zaatakowane organizmem będącym sprawcą mączniaka rzekomego. W okresie wilgotnego lata o dużych wahaniach temperatur i wilgotności powietrza będzie to szara pleśń, ponieważ liście tworzące główkę pękają stwarzając dogodne warunki do wniknięcia do roślin zarodników konidialnych grzyba Botrytis cinerea. Jednak najbardziej znaną chorobą warzyw kapustowatych jest ta powodowana przez kilka gatunków grzybów z rodzaju Alternaria, najczęściej przez Alternaria alternata i Alternaria brassicae.

Choroba powodowana przez te patogeny ma kilka alternatywnych nazw, czyli: czerń krzyżowych, czarna plamistość roślin krzyżowych a nieraz alternarioza kapustowatych. Zwracam na to uwagę, aby uniknąć nieporozumień wśród producentów warzyw kapustowatych. Choroba jest znana powszechnie w Polsce i na świecie. Wymienione patogeny porażają – oprócz roślin warzywnych z grupy kapustowatych – także rośliny dziko rosnące z rodziny kapustowatych, a więc i chwasty. Choć choroba znana jest z uszkadzanych liści w fazie uformowania główki, to mniej znane objawy choroby dotyczą też zgorzeli siewek. Wówczas na podliścieniowej części łodyżki tworzą się podłużne zbrązowienia. Może dochodzić do zamierania tak porażonych roślin.

Baner Syngenta

Charakterystyczną oznaką obecności grzyba z rodzaju Alternaria są aksamitne, brunatnoczarne naloty zarodnikującej grzybni, co bardzo często pomaga w diagnozie tej choroby. Plamki mogą także pojawić się na liścieniach, zwykle na ich brzegach. Liścienie nieraz mogą zamierać. Dużym problemem w epidemiologii tej choroby w opisanym stadium młodych roślin jest utajenie objawów choroby przez pewien okres w czasie uprawy na polu. Plantator myśli wówczas, że jego rośliny nie są zagrożone tą chorobą. Niestety, w drugiej połowie lata choroba może się nagle ujawnić. Na szczęście objawy czerni krzyżowych są w miarę łatwe dla zdiagnozowania. Na liściach pojawiają się owalne, ciemnobrunatne plamy, z typowym koncentrycznym układem plam. To wygląda tak, jakby ktoś narysował wiele nieregularnych elipsoidalnych okręgów o wspólnym środku. Powierzchnia tych plam także pokryta jest nalotem zarodnikującej grzybni. Nieraz w miejscach porażenia tkanki zamierają i wykruszają się, w konsekwencji czego powstają dziury. Róże kalafiora lub brokuła mogą być też porażone i wówczas widoczne są lekko zapadające się, brązowe, pokryte czarnym, mączystym nalotem zarodników grzyba plamy. Na szczęście grzyb nie penetruje dalszej tkanki liścia i nie sięga także w głąb tkanek róży czy głąba. Optymalne warunki do rozwoju alternariozy są spełnione, kiedy temperatura waha się w granicach 25-27oC a okres stałego zwilżenia roślin trwa co najmniej 5 godzin, lub wilgotność powietrza dochodzi do 95-100% i utrzymuje się przez 18-20 godzin. Można sobie wyobrazić, że w czasie tych dogodnych warunków pogodowych zarodniki konidialne z porażonych miejsc unoszone są z wiatrem. Dzięki temu powodują rozprzestrzenianie się choroby na sąsiednie rośliny żywicielskie.

Ważnym utrudnieniem w prawidłowej diagnozie czerni krzyżowych może być obecność innych gatunków grzyba z rodzaju Alternaria, które wcale nie porażają roślin. Skąd zatem ich obecność na roślinach? Otóż są to niegroźne grzyby, saprofitycznie rozwijające się na martwej tkance roślin uprzednio porażonej przez innego patogena. Na przykład na kapuście pojawiła się szara pleśń lub mączniak rzekomy albo bakterioza. Sprawcy tych chorób spowodowały uszkodzenie tkanki skórki liścia i dalszego dzieła” dokonują te saprofityczne, aczkolwiek niegroźne patogeny, ponieważ to nie one są przyczyną uszkodzenia roślin. Jest tu pewna analogia do padlinożerców, które żywią się martwymi zwierzętami, ale do ich śmierci nie one się przyczyniły tylko inne drapieżne zwierzęta. W przypadku obecności Alternarii, jako wtórnego saprofitu, nie ma uzasadnienia stosowania żadnych środków grzybobójczych, ponieważ byłby to niepotrzebny zabieg likwidujący grzyba, który nie jest pasożytem. Czerń krzyżowych występuje też na większości odmian kapusty pekińskiej, zwykle w czasie tworzenia i dojrzewania główek.

Zimowanie tych grzybów odbywa się w resztkach pożniwnych roślin uprawnych i w chwastach, które stanowią jedno z ważniejszych źródeł rozprzestrzeniania się czerni krzyżowych. Źródłem infekcji mogą być także chore nasiona. Plantator warzyw kapustnych powinien znać opisane zagadnienia, aby lepiej zrozumieć celowość stosowania skutecznego fungicydu polecanego w zwalczaniu czerni krzyżowych. W Polsce zarejestrowanych jest 6 fungicydów. Jest tam między innymi Amistar 250 SC. Fungicyd ten należy do grupy środków strobilurinowych i z powodzeniem chroni kapustę głowiastą i kapustę pekińską przed czernią krzyżowych, które przeznaczone są do długotrwałego przechowywania. Zalecana dawka tego środka wynosi 0,8 l/ha przy dawce cieczy 700 litrów na ha. Bardzo ważne są terminy zabiegów. I tak pierwszy zabieg Amistarem 250 SC powinno się wykonać na początku tworzenia się główek a w przypadku pojawienia się pierwszych objawów niezwłocznie po ich zauważeniu. Następne dwa zabiegi tym środkiem powinno się wykonywać do terminu zbioru główek, oczywiście pamiętając o przemiennym stosowaniu innych polecanych fungicydów o innym mechanizmie grzybobójczego działania, a więc fungicydami zawierającymi chlorotalonil (Blotch 500 SC, Bravo 500 SC i Pilar-Chlorotalonil 500 SC). Dobrym środkiem chroniącym kapustę przed alternariozą jest fungicyd zawierający iprodion (Rovral FLO 255 SC) oraz drugi fungicyd z grupy strobilurin o nazwię Zato 50 WG. Ochrona kalafiora Amistarem 250 SC przynosi bardzo dobry efekt zdrowotności roślin. W tym przypadku również pierwszy zabieg powinien być realizowany na początku rozwoju główki kalafiora lub po pojawieniu się pierwszych objawów choroby. Jedynie w ochronie kalafiora dopuszcza się dwa zabiegi Amistarem 250 SC.

Pamiętajmy o kilku ważnych zagadnieniach w czasie stosowania Amistaru 250 SC w uprawach warzyw kapustnych. Skuteczność środka jest wysoka w ochronie przed czernią krzyżowych warunkiem tego jest przestrzegania etykiety środka, a zwłaszcza 14 dniowego okresu karencji na kapustach i kalafiorach a także prawidłowej techniki wykonania zabiegu i oczywiście właściwy termin. Warto też pamiętać, że Amistar 250 SC z powodzeniem chroni rośliny kapustne przed szarą pleśnią, która obok alternariozy powoduje duże straty w przechowalniach i chłodniach.

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner
POZ 2024 - baner

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.