Nawożenie roślin bez wcześniejszej oceny zasobności gleby jest mało efektywne i często prowadzi do ograniczenia wykorzystania potencjału plonotwórczego roślin. Potrzeba oceny odczynu gleby oraz jej zasobności w makroskładniki jest zgodna z Kodeksem Dobrych Praktyk Rolniczych, jak również z zasadami integrowanej produkcji roślin.
Właściwy sposób zarządzania makro- i mikroelementami wpływa nie tylko na wykorzystanie potencjału plonotwórczego roślin, ale również warunkuje skutki ekonomiczne, gdyż nawozy stanowią znaczący, zwłaszcza w ostatnim okresie, element kosztów produkcji roślinnej.
W celu oceny parametrów glebowych ważne jest zarówno określenie aktualnego odczynu gleby, jak również ocena zawartości przyswajalnych form makroskładników. Najczęściej analiza gleby, którą można wykonać w Stacjach Chemiczno-Rolniczych obejmuje oznaczenie pH w roztworze KCl oraz zawartości przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu.
W celu prawidłowej oceny zasobności gleby bardzo ważne jest właściwe pobranie prób glebowych. Najkorzystniejszym terminem pobierania próbek glebowych jest okres po żniwach, przed nawożeniem rośliny następczej. Próbki należy pobierać z wierzchniej warstwy gleby (0 – 20 cm) przy użyciu specjalnej laski glebowej, ewentualnie w przypadku jej braku – z wykorzystaniem łopaty.
Badaniom poddawane są próbki średnie, które uzyskuje się poprzez wymieszanie próbek pierwotnych, które należy pobierać z miejsc o podobnym układzie warunków przyrodniczych, takich jak gatunek gleby i ukształtowanie terenu, a także warunków agrotechnicznych – ten sam przedplon, zastosowane nawożenie i uprawa roślin. Możliwe jest pobranie jednej próbki średniej spod różnych upraw, ale tylko wtedy, gdy charakteryzują się one podobnymi wymaganiami nawozowymi i uprawowymi, a także należą do tego samego właściciela.
Próbka średnia powinna reprezentować obszar do 4 ha. Próbek glebowych nie należy pobierać z miejsc charakteryzujących się odmiennymi parametrami glebowymi, miedzy innymi takich jak brzegi pól, miejsca po rowach melioracyjnych, zagłębieniach i bruzdach oraz obszary na silnych wzniesieniach terenu. Nie należy pobierać próbek glebowych po zastosowaniu nawożenia organicznego czy mineralnego, jak również podczas okresów suszy czy przy nadmiernej wilgotności gleby.
Zobacz także:
Jak zaoszczędzić na nawozach? Odc. 2: Odczyn gleby a plany uprawowe
