Jednym z istotnych elementów w produkcji drobiarskiej jest prawidłowe wyposażenie kurników. Miejsce ich położenia oraz sposób zagospodarowania wpływają na jakość hodowli ptaków, a tym samym – na efektywność produkcji.
Zdaniem ekspertów, kurnik powinien być postawiony zgodnie z kierunkiem wiejących wiatrów, czyli wzdłuż linii wschód – zachód z wystawą południową. Chodzi o to, aby ściana szczytowa stanowiła ochronę pomieszczenia przed wiatrem. Dobrym sposobem zapewnienia ciepła w pomieszczeniach inwentarskich jest posadzenie w ich pobliżu rzędu drzew – w odległości ok. 30 m. Jeśli drzewa znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie budynków, zwiększa to ryzyko przenoszenia do kurników wirusów, bakterii i innych patogenów poprzez odchody ptaków przysiadających na gałęziach. W związku z tym zagrożeniem zaleca się także zachowanie odpowiedniej odległości pomiędzy budynkami – nie mniejszej niż 10 m.
Optymalne warunki do rozwoju hodowli i produkcji drobiu wymagają właściwej izolacji budynku, którą można zapewnić poprzez wybór odpowiednich materiałów budowlanych. Ważne jest, aby ocieplając ściany zewnętrzne oraz sufit kurnika, wypełnić wszelkie szczeliny. W przeciwnym razie zmienne warunki atmosferyczne (upały, wilgoć, niska temperatura), mogą zaburzyć funkcję ciepłochronności kurnika, co ma ogromne znaczenie zwłaszcza dla prawidłowego rozwoju piskląt.
Z powodu słabo rozwiniętego mechanizmu termoregulacji pisklęta nie maja możliwości wyrównania strat ciepła. Za optymalną temperaturę wstawienia piskląt przyjmuje się 34,5oC. W celu zapewnienia odpowiedniej temperatury można zastosować ogrzewanie strefowe (o rozkładzie od 16oC do 32oC), które pozwala ptakom na wybór optymalnej dla nich temperatury. Warto pamiętać, by wygrzewanie obiektu rozpocząć relatywnie wcześnie, przynajmniej 3 doby przed planowanym wstawieniem kurcząt. Stopniowe ogrzewanie obiektu do wymaganej temperatury gwarantuje stabilność warunków temperaturowych. Natomiast na koniec tuczu temperatura powinna wynosić od 19oC do 21oC ( w zależności od zarządzającego i rasy kur).
Na odczuwalność temperatury, a tym samym potrzeby energetyczne kurcząt bezpośrednio wpływa wilgotność powietrza w kurniku. Jeśli przekracza ona zalecane granice 60 – 70% może doprowadzić do obniżenia odporności ptaków i zwiększenia niebezpieczeństwa zachorowania na choroby pasożytnicze oraz zakaźne. Nie mniej groźne dla rozwoju ptaków jest zbyt suche powietrze. Przyczynia się ono do nadmiernego parowania organizmu, a także zwiększenia zapylenia w powietrzu, działającego drażniąco na górne drogi oddechowe kurcząt. Bardzo ważna jest również wentylacja – jej intensywność musi być zwiększana wraz ze wzrostem brojlerów. Występujący w przypadku niedostatecznej wentylacji niedobór tlenu oraz zbyt duża ilość szkodliwych gazów w powietrzu, mogą być przyczyną występowania wielu chorób metabolicznych.
Pozostałe elementy dotyczące prawidłowego wyposażenia pomieszczeń dla kurcząt dotyczą rozmieszczenia linii oświetlenia, poideł i karmideł.
Odpowiedni program świetlny wpływa zarówno na pobieranie paszy, jak i na wzrost ptaków – istotna jest długość dnia świetlnego oraz natężenie światła. Dla ułatwienia adaptacji piskląt do nowego pomieszczenia, w pierwszych dniach po zasiedleniu stosuje się oświetlenie o większym natężeniu (minimum 20 lx), które w kolejnych dniach rozwoju zmniejsza się. Zabieg ten zapewnia harmonijny wzrost masy ciała brojlerów oraz ich układów i narządów wewnętrznych, zmniejszając ryzyko chorób metabolicznych.
Przy wyposażaniu kurników należy bezwzględnie pamiętać o zapewnieniu dostępu i właściwej jakości wody kurczętom, co nie tylko przekłada się na produkcyjność stada, ale również decyduje o dobrostanie ptaków.
Definicja dobrostanu zwierząt pojawiła się w Polsce wraz ze wstąpieniem do Unii Europejskiej, która poprzez swoje organy wydaje akty prawne mające na celu standaryzację produkcji w krajach członkowskich. Przez dobrostan” rozumie się koncepcję ochrony zwierząt gospodarskich, łączącą tradycyjną ochronę zdrowia zwierząt (dotyczącą bezpieczeństwa i jakości mięsa oraz innych produktów) z humanitarną ochroną zwierząt (przeciwdziałanie cierpieniu zwierząt). Dobrostan zwierząt oznacza stan, który gwarantuje im 5 podstawowych wolności: od głodu i pragnienia, od dyskomfortu, od bólu, urazów i schorzeń, wolności w przejawianiu naturalnych zachowań oraz wolności od strachu i stresu. Dlatego niezwykle istotne jest odpowiednie rozmieszczenie wody i karmideł w kurnikach, tj. w miarę równych odstępach od siebie, dzieląc szerokość pomieszczenia na ilość planowanych linii.
Na zakończenie należy przypomnieć elementarną zasadę zagospodarowywania kurników, która określa odpowiednią ilość ptaków na jednostkę powierzchni w następujący sposób: pisklęta do 30 doby życia: 20 -22 szt./m2, tzw. ubiórka od 30 do 34 doby życia: 13,5 – 15 szt./m2.
Dla optymalizacji wyników produkcji trzeba pamiętać, że wraz ze wzrostem brojlerów (z 0,6 do 6 m3/h/kg masy ciała) należy zwiększać intensywność wentylacji. W przeciwnym razie niedobór tlenu oraz zbyt duża ilość szkodliwych gazów w powietrzu, będą sprzyjać występowaniu wielu chorób metabolicznych.”
