Pasza stanowi 70-80% kosztów ponoszonych na wyprodukowanie tucznika. Dziś, kiedy drogie są zboża i soja, a ceny uzyskiwane za tusze świńskie są relatywnie niskie, szczególnie ważne jest postępowanie umożliwiające jak najlepsze jej wykorzystanie*. Jeśli świnie mają szybko rosnąć i wykorzystywać swój potencjał genetyczny do odkładania białka, to muszą otrzymywać paszę we właściwej ilości i jakości. Na paszy nie można więc oszczędzać.
Są proste sposoby, prowadzące do efektywnego zmniejszenia zużycia paszy przez świnie. Należy pamiętać:
•by do tuczu wstawiać warchlaki o dużym potencjale genetycznym, pochodzące ze sprawdzonych źródeł;
•współczynnik wykorzystania paszy przez tuczniki wzrasta wraz ze wzrostem masy ciała zwierzęcia. Z tych względów, przy drogich paszach należy dbać, by zwierzęta były odstawiane do rzeźni przy niskich masach ciała (95-105 kg), tj. wtedy, kiedy zużycie paszy jest najmniejsze;
•współczynnik wykorzystania paszy można zmniejszyć przez poprawę warunków utrzymania np. przez stworzenie warchlakom i tucznikom optymalnej – dla danej grupy wiekowej – temperatury pomieszczenia. Jest to szczególnie ważne w okresie zimy;
•duża ruchliwość zwierząt zwiększa zużycie paszy. Przyczyną może być nieergonomiczne rozmieszczenie karmników i poideł, zmuszające świnie do ciągłego przemieszania się;
•zbyt duża ilość światła w pomieszczeniu również pobudza świnie do niepotrzebnego ruchu, co zwiększa współczynnik zużycia paszy;
•natłuszczanie wyraźnie ogranicza współczynnik zużycia pasz. Dodatek tłuszczu (najlepiej roślinnego) jest szczególnie efektywny w lecie, kiedy przy wysokich temperaturach otoczenia spada apetyt świń i pociąga za sobą zmniejszenie pobierania pokarmu. Warto pamiętać, że w związku ze zmniejszonym pobraniem paszy, poziom w niej białka i aminokwasów winien być wyższy od standardowego;
•poprawia wykorzystanie paszy, szczególnie przez młode zwierzęta dodatek do paszy probiotyków, zakwaszaczy i enzymów (fitaza, proteaza, karbohydraza);
•zużycie paszy granulowanej jest niższe niż paszy sypkiej. Podając paszę granulowaną, z jednej strony poprawia się jej wykorzystanie, a z drugiej zwiększa dobowe przyrosty m.c. Nie bez znaczenia jest stopień rozdrobnienia cząstek składników paszy. Za optymalne przyjmuje się rząd 700 µ;
•karmienie paszą półpłynną poprawia jej wykorzystanie. Efekty są większe, gdy istnieje możliwość prowadzenia kontrolowanej fermentacji przed podaniem paszy;
•marnotrawstwo paszy może również wynikać ze złej konstrukcji lub źle ustawionych karmników;
•gryzonie w chlewni zjadają paszę zamiast świń. Wyliczono, że 30 szczurów w ciągu roku zjada paszę niezbędną do odchowu jednego tucznika!
Przytoczone sposoby ograniczające zużycie paszy wydają się być proste i oczywiste. Wielu jednak hodowców zapomina o nich, gdy tym czasem każdy kilogram zaoszczędzonej paszy rzutuje na rentowność tuczu.
* współczynnik wykorzystania paszy to ilość paszy (w kg) niezbędna do przyrostu m. c. o 1 kg
