Rzepak ozimy najlepiej plonuje na glebach kompleksów pszennych bardzo dobrych i dobrych klasy bonitacyjnej II-IIIb. Stanowiskiem do uprawy tej rośliny może być również kompleks pszenny górski, pszenno-żytni czy żytni dobry. Dobrymi glebami pod uprawę rzepaku ozimego są średnie i mocne czarnoziemy, gleby brunatne, a także mady.
Rzepak dobrze rośnie na glebach żyznych, charakteryzujących się głęboką warstwą próchniczną o wysokiej zasobności w wapń. Roślina ta źle plonuje na glebach o dużym zagęszczeniu warstwy podornej. Rzepak może być uprawiany na lżejszych glebach, jednak takie stanowisko uniemożliwia uzyskanie wysokich plonów. Nie należy natomiast uprawiać tej rośliny na torfach i murszach. Również pod rzepak nie nadają się gleby, które nie są drenowane i występują na nieprzepuszczalnym podłożu, a także zakwaszone piaski czy gleby podmokłe. Rzepak słabo plonuje na glebach zakwaszonych, ubogich w próchnicę. Optymalne pH dla rozwoju tej rośliny waha się w przedziale od 5,1 do 6,5.
Rzepak należy do roślin, które wymagają bardzo starannej przedsiewnej uprawy roli. Siew rośliny powinien być przeprowadzony płytko i równomiernie. W czasie przygotowywania stanowiska pod uprawę rzepaku ozimego nie należy zbytnio ugniatać pola. Rzepak ozimy to roślina o dużych potrzebach pokarmowych, pobierająca w porównaniu do pszenicy ozimej pięciokrotnie więcej wapnia oraz dwukrotnie więcej azotu, fosforu i potasu. Odmiany ulepszone rzepaku wymagają dużych ilości potasu oraz azotu i siarki. Z mikroelementów roślina ta do prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebuje znacznych ilości manganu, cynku i boru, a także wymaga dokarmiania miedzią i molibdenem.
Wymagania pokarmowe rzepaku ozimego jesienią
W okresie jesiennej wegetacji rzepak ozimy ma niskie wymagania pokarmowe, które ulegają zdecydowanemu zwiększeniu w okresie wegetacji wiosennej. Efektywność nawożenia mineralnego tej rośliny w dużym stopniu zależy od właściwego pH gleby, dlatego też niezwykle ważne jest odpowiednie przygotowanie stanowiska pod kątem odczynu. Na glebach ubogich w magnez można zastosować nawozy wapniowo-magnezowe, przy czym szybko działające formy tlenkowe można aplikować jedynie na glebach zwięzłych, gliniastych czy ilastych. W pozostałych przypadkach zalecane jest stosowanie form wapnia wolniej działających – węglanowych. Wapnowanie gleby powinno być przeprowadzone podczas uprawy przedplonu.
Jaki nawóz pod rzepak przed siewem?
Przed siewem rzepaku ozimego należy zastosować pełne nawożenie fosforem i potasem. Przy ustalaniu dawki tych makroskładników należy uwzględnić zasobność gleby, potrzeby pokarmowe rzepaku oraz przewidziany plon, pamiętając że wykorzystanie fosforu z nawozów mineralnych wynosi około 30%, a potasu około 80%. Jesienią zalecane jest również zastosowanie niewielkiej ilości nawozów azotowych. Niedobór tego składnika w okresie jesiennej wegetacji rzepaku może doprowadzić do słabszego rozwoju roślin, jak również obniżenia ich mrozoodporności. Jednakże zastosowanie zbyt wysokich dawek azotu może również przyczynić się do osłabienia zimotrwałości roślin, a także do ich nadmiernego wzrostu.
Maksymalna dawka azotu nie powinna być wyższa niż 40 kg N/ha. Niekiedy w przypadku przyorania wysokiego ściernicka można zastosować wyższą dawkę azotu na poziomie 60 kg/ha. Wyższą dawkę azotu można również wnieść do gleby podczas przyorywania słomy. Z jesiennego nawożenia azotowego można natomiast zrezygnować na stanowiskach bardzo dobrych i dobrych.
