Zainteresowanie uprawą kukurydzy w ostatnich latach jest bardzo duże i sukcesywnie wzrasta (w 2021 r ponad 1,7 mln ha). Głównym powodem są korzystne ceny ziarna w stosunku do innych ziemiopłodów. Ubiegły rok był też rekordowy pod względem plonów ziarna i zielonej masy, co rokuje dalszy wzrost powierzchni, zwłaszcza na ziarno.
Podstawą sukcesu w uprawie tej rośliny jest często dobór właściwej odmiany, dostosowanej do lokalnych warunków klimatyczno-glebowych, w tym gleb swego gospodarstwa. W zakresie hodowli odmian odnotowano w ostatnich latach znaczny postęp, polegający na wprowadzaniu nowych, coraz plenniejszych odmian, zarówno na ziarno jak i kiszonkę. Na bieżąco należy więc śledzić wyniki badań odmianowych prowadzonych przez stacje COBORU w swoim rejonie, by na tej podstawie wybrać najlepsze odmiany.
Dotyczy to zwłaszcza odmian wpisanych do krajowego rejestru (KR), bowiem pochodzące ze Wspólnotowego Katalogu (CCA) nie zawsze są u nas dostatecznie przebadane, a więc istnieje większe ryzyko ich uprawy. Istotny jest zwłaszcza wybór w miarę stabilnie plonującej odmiany w okresie wielolecia (z 2-3 letniego okresu), mniej zależnej od zmiennych warunków pogodowych (opadów i temperatur) oraz dostosowanej do lokalnych warunków glebowych gospodarstwa. Przy wyborze odmian kiszonkowych należy zwracać uwagę na plon nadziemnej biomasy (w przeliczeniu na suchą masę), w tym duży udział kolb i możliwość uzyskania przez ziarniaki pożądanej w okresie zbioru, późno woskowej lub wczesnej pełnej fazy dojrzałości ziarna. Zawartość suchej masy w roślinach zawiera się wówczas w przedziale 30-35 proc., zaś łodygi i liście są jeszcze w miarę lub (w przypadku odmian „stay green”) w pełni zielone.
Udział kolb w świeżej masie zbieranych roślin na kiszonkę, powinien wynosić co najmnie 38 proc., a najlepiej ponad 40 proc. Jeśli jest wyraźnie mniejszy, powodem tego (oprócz cech odmianowych), może być zbyt późny, bądź zbyt gęsty zasiew. W przypadku odmian „stay green”, a więc o przedłużonej zieloności, ta cecha ma mniejsze znaczenie. Odmiany tego typu cechuje ponadto lepsza strawność i smakowitość oraz mniejsza wrażliwość na choroby. W zależności od rejonu kraju i związaną z tym długość okresu wegetacji, na kiszonki można polecać (w mniej sprzyjających warunkach) odmiany wczesne lub średnio-wczesne, zaś w rejonach o dłuższym okresie wegetacji (południowo-zachodniej i zachodniej części kraju), także średnio-późne. Na ogół przy sprzyjających warunkach pogodowych (wydłużonej wegetacji) odmiany późniejsze, zbierane zwykle w drugiej połowie września lub pierwszej października, dają lepsze wyniki pod względem plonów i jakości zebranej paszy.
Na ziarno uprawiane są z reguły wcześniejsze odmiany, a ściślej wczesne (FAO 200-220) lub średniowczesne (FAO 230-250), zbierane zazwyczaj przy wilgotności ziarna poniżej 40 proc., najlepiej we wrześniu (odmiany wcześniejsze) lub październiku (późniejsze). Przy uprawie odmian późnych (FAO powyżej 250) wzrasta ryzyko uprawy, gdyż niesprzyjająca aura późnojesienna, może przerwać wegetację roślin oraz tworzenie (nalewanie) ziarna i jego dojrzewanie. Powoduje to straty w plonach i jego jakości oraz zwiększa uszkodzenia ziarna podczas omłotu, ponadto generuje dodatkowe koszty podczas dosuszania. Zbyt późny zbiór i niesprzyjające warunki pogodowe sprzyjają także porażeniu kolb i nasion przez grzyby fuzaryjne i tworzenie w nich trujących mikotoksyn. W praktyce kukurydza na ziarno zbierana jest po wyschnięciu liści okrywowych na kolbie i stwardnieniu ziarna. Przy sprzyjających warunkach (słonecznej i ciepłej pogodzie) zbiór można opóźnić, by dodatkowo dosuszyć ziarno i umożliwić dojrzewanie kolejnych kolb, tworzonych niekiedy na roślinie.
