Prezydent RP Andrzej Duda 11 lipca podpisał ustawę z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o instytutach badawczych.
Celem ustawy jest wzmocnienie nadzoru właściwego ministra nadzorującego nad państwowymi instytutami badawczymi w zakresie: powoływania dyrektora instytutu spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu, spraw związanych z bieżącym zarządzaniem instytutem badawczym w przypadku niepowołania dyrektora w wyniku przeprowadzonego konkursu, możliwości uchylenia uchwał rady naukowej niezgodnych z przepisami prawa i statutem, rozszerzenia przesłanek odwołania dyrektora państwowego instytutu badawczego. Ustawa:
- wprowadza możliwość odwołania dotychczasowego dyrektora przez ministra nadzorującego w przypadku reorganizacji państwowego instytutu badawczego polegającej na zmianie przedmiotu lub zakresu jego działania;
- przyznaje ministrowi nadzorującemu możliwość wyboru dyrektora instytutu spośród kandydatów zarekomendowanych przez komisję konkursową. Przedstawienie ministrowi kandydatów spełniających wymagania konkursowe następuje wraz z informacją o wynikach uzyskanych przez kandydatów w konkursie – w zmienionym stanie prawnym minister będzie dokonywał wyboru kandydata, a nie jedynie zatwierdzał propozycję przedstawioną przez komisję,
- rozszerza katalog przesłanek dotyczących odmowy powołania dyrektora państwowego instytutu badawczego o brak rękojmi należytej realizacji zadań instytutu;
- dokonuje zmiany składu komisji konkursowej przyznając ministrowi nadzorującemu dwóch przedstawicieli w komisji, w miejsce jednego przedstawiciela, zmniejszając jednocześnie liczbę przedstawicieli rady naukowej w komisji konkursowej z dwóch przedstawicieli do jednego;
- modyfikuje przesłanki fakultatywnego odwołania dyrektora instytutu dodając do przesłanki działania niezgodnego z zasadami praworządności, rzetelności i gospodarności przesłankę nieprawidłowego wykonywania przez instytut zadań określonych w jego statucie lub zadań szczególnie ważnych dla planowania i realizacji polityki państwa, których wykonanie jest niezbędne dla zapewnienia obronności i bezpieczeństwa publicznego, działania wymiaru sprawiedliwości, ochrony dziedzictwa narodowego, rozwoju edukacji i kultury, kultury fizycznej i sportu oraz poprawy jakości życia obywateli, wymienionych w art. 22 pkt 2 ustawy;
- w przypadku niepowołania dyrektora lub jego odwołania przyznaje ministrowi prawo do powołania osoby pełniącej obowiązki dyrektora spośród szerszego kręgu osób, niż w przypadku innych, niepaństwowych instytutów badawczych;
- uprawnia ministra nadzorującego do powoływania i odwoływania zastępców dyrektora instytutu oraz do określania, w akcie powołania, wysokości wynagrodzenia zastępcy dyrektora;
- wyłącza z zakresu kompetencji rady naukowej państwowego instytutu badawczego opiniowanie wniosków o powołanie dyrektora instytutu;
- dodaje do kompetencji rady naukowej państwowych instytutów badawczych opiniowanie kandydatów na stanowiska: zastępcy dyrektora do spraw naukowych, sekretarza naukowego oraz kierowników komórek organizacyjnych wskazanych w regulaminie organizacyjnym, odpowiedzialnych za prowadzenie badań naukowych;
- dokonuje ponownego ustalenia proporcji składu rady naukowej instytutu – 50% składu rady stanowić mają pracownicy naukowi i badawczo-techniczni (do tej pory pracownicy stanowili od 50% do 70% składu rady) i 50% składu rady stanowić mają osoby niebędące pracownikami instytutu;
- wprowadza regulację zgodnie z którą przewodniczący rady naukowej ma być wybierany spośród członków rady powołanych przez ministra nadzorującego;
- po wejściu ustawy w życie minister nadzorujący zyska prawo uchylenia uchwał rad naukowych państwowych instytutów badawczych w przypadku ich niezgodności z przepisami prawa lub statutu instytutu. Uchylenie uchwały nastąpi w drodze decyzji administracyjnej;
- zachowuje w mocy rozwiązania zmierzające do zagwarantowania odrębności państwowych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Sprawiedliwości, prowadzących działalność naukową i badawczo-rozwojową, w zakresie powoływania i odwoływania dyrektora i zastępców dyrektora jednostki organizacyjnej oraz nadawania statutu przez Ministra Sprawiedliwości.
Źródło: Prezydent.pl