fbpx

Fosfor z nawozów. Jaka jest jego rozpuszczalność i przyswajalność?

Doglebowe stosowanie nawozów fosorowych w wierzchnią warstwę gleby, w tym pogłównie, nie jest zalecane, ze względu na ograniczoną przyswajalność. Niemniej w latach z większymi opadami, może dać korzystne rezultaty. Prezentujemy charakterystykę nawozów z Grupy Azoty pod kątem rozpuszczalności, w następstwie przyswajalności fosforu przez rośliny.

baner KUHN

W charakterystyce nawozów zawierających P, podawana jest całkowita zawartość P2O5 oraz jego rozpuszczalność, zazwyczaj w obojętnym cytrynianie amonu i wodzie oraz w samej wodzie. W niektórych nawozach także w kwasach mineralnych. Im w nawozie jest większy udział fosforu rozpuszczalnego w wodzie, zaś brak lub niewielkie ilości w kwasach mineralnych,  tym wykazuje on lepszą przyswajalność.

Doglebowe stosowanie nawozów P w wierzchnią warstwę gleby, w tym pogłównie, nie jest zalecane, ze względu na ograniczoną przyswajalność. Niemniej w latach z większymi opadami, może dać korzystne rezultaty. Należy wówczas wybierać nawozy, w których P występuje w większej ilości, w formie rozpuszczalnej w wodzie, ewentualnie także obojętnym cytrynianie amonu. Przykładem tego typu nawozów są nitrofoski i polifosforany.

Z kolei podana w ulotce lub na etykiecie opakowania informacja, iż nawóz zawiera także P rozpuszczalny w kwasach mineralnych, oznacza że  ta część fosforu jest znacznie słabiej przyswajana przez rośliny. Zwykle w późniejszym okresie ich wegetacji, co w niektórych uprawach może być zaletą, zaś w innych wadtą.

Nawozy tego typu, np. mączki fosforytowe oraz fosforyty częściowo rozłożone (zakwaszone), powinny być stosowane na gleby kwaśne, dobrze uwilgotnione i lżejsze,  poza tym wysiewane głębiej (pod orkę zimową lub siewną), najlepiej pod rośliny o dłuższym okresie wegetacji (oziminy, użytki zielone, kukurydzę, burak, przed założeniem sadu, chmielnika, wikliny, itp.). Rozważania te można prześledzić na przykładzie nawozu HOLIST agro PK 15-30.

baner Interhandler

Zawiera on 15 proc.  P2O5 oraz K i inne składniki. W jego charakterystyce  firma podaje, iż całość zawartego fosforu, rozpuszczalna jest w kwasach mineralnych, 13 proc. w obojętnym cytrynianie amonu i wodzie oraz 12 proc. w wodzie. Istotna dla rolnika jest ostatnia informacja, że aż 12 proc. P2O5 na ogólną zawartość 15 proc., rozpuszczana jest w wodzie, zaś 13 proc.  w obojętnym cytrynianie amonu i wodzie.

Wynika z tego, iż zaledwie 2 proc. fosforu, rozpuszczalna jest wyłącznie w kwasach mineralnych, a więc  przyswajana w późniejszym okresie. Można go więc uznać za bardzo dobry nawóz PK dla większości roślin. Poniżej charakterystyka nawozów z Grupy Azoty pod kątem rozpuszczalności, a w następstwie przyswajalności fosforu przez rośliny.

Rozpuszczalność fosforu w kwasach mineralnych oraz obojętnym cytrynianie amonu i wodzie w  wybranych nawozach doglebowych
Nawozy i ich składx W kwasach mineralnych W oboj. cytrynianie amonu i wodzie W wodzie
 

Polidap NP (S) 18-46 (5)

Polifoska 5 NPK (MgS) 5-15-30 (2-7)

Polifoska krzem NPK(S) 6-12-34 (10)

Polifoska 6 NPK (S) 6-20-30 (7)

Polifoska 8 NPK (S) 8-24-24 (9)

Polifoska Tytan NPK (S) 6-25-25 (5)

Polifoska 12 NPK (MgS) 12-12-12 (2-27)

Polifoska Start NPK (MgS) 12-11-18 (2,7-26)

Polifoska Plus NPK (MgS) 5-10-20 (7-9)

Petro Plon NPK (MgS) 5-10-30 (3-9)

Amofoska NPK (CaMgS) 4-10-22 (4-2,5-10)

Amofoska NPK (CaMgS) 4-10-28 (4-2,5-10)

Amofoska NPK (CaS) 4-16-18 (4-10)

Amofoska NPK (CaS) 5-10-25 (4-14)

Holist agro PK (CaS) 15-30 (10-10)

super fos dar P (CaS) 40 (10-5)

 

10

10

16

10

15

40

 

46

15

12

20

24

25

12

11

10

10

5

5

5

5

13

25

 

41

13

10

18

21

22

10

8,8

8

8

2,5

2,5

2,5

2,5

12

23,5

 

X – w niektórych z nich zawarte są także inne składniki, w tym mikroelementy

Fosfor w roślinie

Fosfor (P) pobierany jest w znacznie mniejszych ilościach przez rośliny niż N i K. Jest jednak  nieodzowny, bowiem wchodzi w skład istotnych dla wegetacji roślin związków organicznych (białka, kwasy nukleinowe, fityny, fosfolipidy, wśród nich lecytyna). Warunkuje też przebieg wielu  procesów chemicznych i biologicznych zachodzących w glebie i roślinie, korzystnie wpływając na:

  • aktywność biologiczną gleby i prawidłową mineralizację (wraz z N) resztek pożniwnych, w tym słomy,
  • proces fotosyntezy oraz inne procesy energetyczne w roślinie,
  • rozwój korzeni i organów generatywnych,
  • prawidłowy wzrost i rozwój roślin, w tym dojrzewanie nasion,
  • odporność roślin (wraz z K) na stresy termiczne i wodne,
  • wspomaga przemiany N (łącznie z innymi składnikami) w pełnowartościowe białko i plon.

Fosfor jest słabo przyswajany

W pierwszym roku zaledwie w 15-25 proc. oraz podobne ilości w dwóch kolejnych latach. W optymalnych warunkach (pH gleby, jej wilgotności i temperaturze) oraz przez rośliny o dłuższym okresie wegetacji i dobrze rozwiniętych korzeniach, jego przyswajalność wzrasta.

Podczas wegetacji wyróżnia się dwa krytyczne okresy większego zapotrzebowania na fosfor. Pierwszy przypada na początek wegetacji, gdy roślina rozbudowuje system korzeniowy. Drugi rozpoczyna się z chwilą tworzenia organów generatywnych (zawiązków kwiatowych, owoców i nasion). W nasionach gromadzi się w największych ilościach i jest  wynoszony z plonem.

Niedobór fosforu w roślinach wynika zarówno z niskiej zasobności gleby, powodowanej małymi dawkami P, jak też ograniczonej przyswajalności. Powodem jest forma fosforu zawarta w nawozach i w glebie, a także jej odczyn (optymalny w zakresie pH 5,6-6,8), wilgotność (słaba przyswajalność w przesuszonych) i temperatura (słabsza w zimnych – poniżej 12°C).

SDF baner
SDF baner
Baner McHale
baner kuhn

ZOSTAW KOMENTARZ

Please enter your comment!
Please enter your name here

Najpopularniejsze posty

None found

Najpopularniejsze artykuły

None found

NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.