Wystartowała pierwsza edycja rządowego programu „Energia dla wsi”, w ramach którego o dofinansowanie na instalacje OZE mogą się ubiegać rolnicy i spółdzielnie energetyczne.
Pierwszy nabór w programie „Energia dla wsi” ruszył i potrwa do 15 grudnia br.. Budżet dla tego naboru wynosi 100 mln zł. Głównym celem programu jest wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenach gmin wiejskich i wiejsko – miejskich.
Rządowy program „Energia dla wsi” został przygotowany we współpracy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Minister rolnictwa i rozwoju wsi Henryk Kowalczyk powiedział, że program jest szansą na znaczącą transformację energetyczną na wsi, a program nie wpłynie na ograniczenie rozwoju produkcji rolnej i produkcji żywności.
Dzięki realizacji programu zwiększy się dostępność inwestycji OZE dla rolników oraz wszystkich zainteresowanych współpracą w ramach spółdzielni energetycznych. Przełoży się to dodatkowe dochody dla rolników i jednocześnie obniży koszty pozyskania energii przez mieszkańców wsi.
Wsparcie w ramach „Energii dla wsi” może zostać wypłacone w formie dotacji lub pożyczki. Wnioskujący o dotacje może ubiegać się o dopłatę o maksymalnej wartości 20 mln złotych, z kolei w przypadku starających się o pożyczkę kwota maksymalna wynosi 25 mln zł. Dofinansowanie będzie pochodzić z Funduszu Modernizacyjnego.
Beneficjenci
Beneficjentami programu są nie tylko rolnicy. O wsparcie będą mogły ubiegać się również spółdzielnie energetyczne te dopiero powstające, jak i te już istniejące oraz ich członkowie. W przypadku dofinansowania do instalacji fotowoltaicznych lub turbin wiatrowych możliwe jest ubieganie się o pożyczkę do 100 % kosztów kwalifikowanych, a w przypadku biogazowni i elektrowni wodnych dochodzi także możliwość starania się o dotację w wysokości do 65 % kosztów kwalifikowanych. Koszty związane z zarządzaniem inwestycją kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 10 % kosztów kwalifikowanych inwestycji. Koszty nabycia nieruchomości kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 10 % kosztów kwalifikowanych inwestycji,.
Podatek od towarów i usług jest kosztem kwalifikowanym tylko wówczas, gdy jest on faktycznie i ostatecznie ponoszony przez beneficjenta, a beneficjent nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego w jakiejkolwiek części, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Podatek VAT, który można odliczyć, nie może być uznany za kwalifikowany, nawet jeżeli nie został faktycznie odzyskany przez beneficjenta. Oznacza to, że w przypadkach, gdy beneficjent może odliczyć podatek VAT, ale rezygnuje z tej możliwości, podatek VAT nie jest kosztem kwalifikowanym.
Formy i warunki udzielania dofinansowania
Formy dofinansowania w programie „Energia dla wsi” to:
- pożyczka,
- dotacja.
W przypadku inwestycji realizowanych przez rolnika dofinansowanie można uzyskać:
– pożyczkę do 100 % kosztów kwalifikowanych na instalację fotowoltaiczną lub turbinę wiatrową powyżej 50 kW do 1 NW,
– dotację do 45 % kosztów kwalifikowanych lub pożyczkę do 100 % kosztów kwalifikowanych można uzyskać na biogazownie i elektrownie wodne powyżej 10 kW do 1 MW.
Warunki dofinansowania
Kwota pożyczki w programie może wynieść do 25 mln zł, oprocentowanie pożyczki jest na warunkach preferencyjnych: WIBOR 3M + 50 pb, nie mniej niż 1,5 % w skali roku. Odsetki z tytułu oprocentowania spłacane są na bieżąco w okresach kwartalnych. Pierwsza spłata musi nastąpić na koniec kwartału kalendarzowego, następującego po kwartale, w którym wypłacono pierwszą
transzę środków. Pożyczka może być udzielona na okres nie dłuższy niż 15 lat liczony od daty planowanej wypłaty pierwszej transzy pożyczki do daty planowanej spłaty ostatniej raty kapitałowej. Beneficjent pożyczki może uzyskać karencję w spłacie rat kapitałowych, liczona od daty wypłaty ostatniej transzy pożyczki do daty spłaty pierwszej raty
kapitałowej, lecz nie dłuższa niż 12 miesięcy od daty zakończenia realizacji inwestycji.
Dofinansowanie w formie dotacji wynosi do 20 mln zł. Inwestycja nie może być rozpoczęta przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. Przez rozpoczęcie inwestycji należy rozumieć podjęcie robót budowlanych lub złożenie pierwszego prawnie wiążącego zobowiązania do zamówienia urządzeń, lub jakiegokolwiek zobowiązania, które
czynić będzie realizację inwestycji nieodwracalną.
Beneficjent ma obowiązek do zwrotu wypłaconego dofinansowania w
przypadku nieumieszczenia w terminie 6 miesięcy od daty przekazania instalacji do użytkowania, danych spółdzielni energetycznej w wykazie, o którym mowa w art. 38f ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1378, z późn. zm.).
Przez podjęcie robót budowlanych należy rozumieć rozpoczęcie budowy, o którym mowa w art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. − Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 2351, z późn. zm.). Zakupu gruntów oraz prac przygotowawczych, takich jak uzyskiwanie zezwoleń i wykonywanie wstępnych studiów wykonalności nie uznaje się
za rozpoczęcie inwestycji.
Rolnikiem dla celów programu jest osoba fizyczna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej oraz osoba
prawna, która w ramach działalności rolniczej prowadzonej przez okres co najmniej 12 miesięcy prowadzi:
1) gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, położone w ramach zabudowy zagrodowej w rozumieniu przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych lub
2) dział specjalny produkcji rolnej.
Program „Energia dla wsi” jest zgodny z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającej system handlu przydziałami emisji
gazów cieplarnianych w UE oraz zmieniającej dyrektywę Rady 96/61/WE oraz z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2020/1001 z dnia 9 lipca 2020 r. ustanawiającym szczegółowe zasady stosowania dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do funkcjonowania Funduszu Modernizacyjnego wspierającego inwestycje w modernizację systemów energetycznych oraz poprawę efektywności energetycznej niektórych państw członkowskich.
Program ma przyczynić się do osiągnięcia celów dotyczących klimatu i energetyki określonych na poziomie krajowym oraz celów długoterminowych określonych w Porozumieniu Paryskim.
Cele programu
Celem programu jest zmniejszenie emisji CO2 – planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 260 000 Mg/rok, w tym dla bezzwrotnych i zwrotnych form dofinansowania – co najmniej 260 000 Mg/rok. Ilość wytworzonej energii ze źródeł odnawialnych – planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 450 000 MWh/rok, w tym dla bezzwrotnych i zwrotnych form dofinansowania – co najmniej 450 000 MWh/rok. Dodatkowa zdolność wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych ma wynieść co najmniej 90 MW, w tym dla bezzwrotnych i zwrotnych form dofinansowania – co najmniej 90 MW.
Budżet na realizację celu programu wynosi do 1 000 000 tys. zł w tym:
– dla zwrotnych form dofinansowania – do 515 000 tys. zł
– dla bezzwrotnych form dofinansowania – do 485 000 tys. zł
Program będzie realizowany w latach 2022 – 2030, przy czym:
1) zobowiązania (podpisywanie umów) podejmowane będą do 31 grudnia 2028 r.;
2) pieniądze będą wydatkowane będą do 31 grudnia 2030 r
