Niedobory boru nasilają się w gospodarstwach uprawiających rośliny borolubne, pobierające od 100 do 500 g B/ha, np.: burak i inne okopowe, warzywa, rzepak, rośliny bobowate, tytoń, chmiel, mak, kukurydza, drzewa i krzewy owocowe. Podstawowe zboża pobierają przeciętnie 5 g B/t ziarna, znacznie więcej kukurydza – 20 g/t.
Niemniej wskazana jest także niewielka dawka B (do 50 g) pod pszenicę, zwłaszcza w okresach z niedoborem wody i wysokich temperaturach podczas formowania pyłku, a więc przed jej wykłoszeniem.
Bor (B) jest najbardziej deficytowym mikroelementem w glebach Polski, bowiem ponad 70% naszych pól wykazuje jego niedobory głównie:
- na glebach lekkich, a zarazem kwaśnych, skąd jest łatwo wymywany;
- na glebach zwięźlejszych, wykazujących zasadowy odczyn. Optymalny zakres pH dla dobrej przyswajalności boru wynosi 5,6 – 6,8;
- na glebach i w okresach suchych (ograniczona ruchliwość w roztworze glebowym)
oraz gorących i słonecznych;
- na glebach oraz w okresach wilgotnych (łatwe wymywanie) i chłodnych;
- przy wysokich dawkach N, K i Ca.
Niedobór boru na roślinach objawia się następująco:
- zahamowanie wzrostu i rozwoju stożków wzrostu łodyg i korzeni. Zamieranie najmłodszych liści buraka, zaś w szczytowej części główki korzenia puste, sczerniałe miejsca, podobnie w korzeniu selera;
- gorsze wykształcenie tkanek przewodzących, czego następstwem jest zachwiana gospodarka wodna i przepływ asymilatów w roślinie;
- obniżenie zawartości cukru w korzeniach i bulwach roślin okopowych oraz owocach drzew i krzewów;
- ograniczony rozwój organów generatywnych, głównie tworzenie i jakość pyłku oraz zawiązywanie kwiatów, owoców i nasion;
- jesienią na rozetach rzepaku karłowate liście sercowe, zaś pozostałe z czerwonawym przebarwieniem. Podobne objawy występują wiosną na liściach w górnej części łodygi, która jest często zgrubiała z widocznymi rysami i pęknięciami;
- na roślinach ziemniaka chloroza najmłodszych liści, łodygi krótkie krzaczaste, z kątów liści wyrastają obficie pędy boczne. Bulwa szorstka, spękana, na przekroju ciemne plamy;
- na roślinach kalafiora „róża” luźna, brązowiejąca od zewnątrz ku środkowi, łodyga w górnej części pusta;
- podłużne pęknięcia korzeni marchwi, selera, rzodkiewki;
- luźno ułożone łodygi selera, brunatne plamy na liściach i ogonkach.
Bor nazywany jest „pierwiastkiem młodości” – typowym objawem jego niedoboru jest zamieranie stożka wzrostu (sczerniały wierzchołek pędu). Roślina w takiej sytuacji broni się, wytwarzając w kątach liści pędy boczne, które po pewnym czasie również żółkną i zamierają. Rośliny przestają rosnąć, starsze liście są jasnozielone, wyraźnie cieńsze, niekiedy pomarszczone, a przy tym sztywne i kruche. Nie zawsze niedobór B objawia się w tak drastycznej formie, często są to objawy utajone, niewidoczne gołym okiem, powodują jednak wyraźne spadki plonów.
