W poprzednim opracowaniu przedstawiono ocenę mrozoodporności ozimych form zbóż i rzepaku. W niniejszym inne niekorzystne zjawiska, związane z przezimowaniem roślin.
Jednym z nich jest zimotrwałość, czyli zdolność roślin do przezimowania. Jest to szerokie pojęcie, obejmujące nie tylko zjawisko mrozoodporności, ale też inne, występujące zazwyczaj w okresie zimowym i wczesnowiosennym. Dla przykładu uważa się, iż żyto jest bardziej mrozoodporne, ale mniej zimotrwałe od pszenicy, gdyż jego rozbudowana (rozkrzewiona) jesienią biomasa roślinna, jest bardziej wrażliwa na wyprzewanie, czyli „uduszenie” pod długo zalegającą pokrywą śnieżną lub skorupą lodową.
Wprawdzie podobnie dużą biomasę wytwarza jesienią jęczmień, ale jego procesy życiowe (wzmożone oddychanie i utrata cukru) zachodzą w nieco wyższych temperaturach (3-40 C), niż u żyta (1-20 C). Wówczas zalegający śnieg (w przypadku jęczmienia) szybciej topi się i umożliwia dopływ do roślin i gleby powietrza i tlenu. Osłabione w wyniku wyprzenia rośliny, porażane są przez pleśń śniegową. Należy wówczas w miarę szybko, kiedy umożliwi to wilgotność gleby, wysiać nawozy azotowe, zabronować pole i zedrzeć wojłok zeschniętych i porażonych pleśnią roślin, by usprawnić dopływ powietrza. Obecnie, wobec postępujących zmian klimatu, zjawisko wyprzenia rzadko występuje, a jeśli tak (może podczas te zimy?) to w mniejszym nasileniu.
Natomiast w okresie bezśnieżnych zim, większe znaczenie dla przezimowania, mogą mieć suche mroźne wiatry, który przy zamarzniętej glebie i braku dostępnej wody, powodują tzw. wysmalanie, czyli wysuszanie nadziemnych części roślin. Występuje to zwykle w większym nasileniu w terenie nieosłoniętym oraz wzniesieniach i zboczach. Występujące na polu bryły są w tym przypadku korzystne, gdyż stwarzają swoisty mikroklimat dla roślin, po czym rozpadają się i osłaniają rośliny, chroniąc je w pewnym stopniu przed mrozem i wysuszającym wiatrem. W obniżeniach, ale też terenie płaskim (równinnym), może wystąpić zjawisko wymakania roślin, spowodowane nadmiarem wody z topniejącego śniegu lub obfitych opadów. Szczególnie wrażliwy na nadmiar wody jest rzepak i jęczmień, zaś najmniej owies.
Przy wysiewie nasion po późno wykonanej orce siewnej, następuje osiadanie roli, co powoduje odsłanianie dolnej części pędów, np. szyjki korzeniowej rzepaku lub węzła krzewienia zbóż, a nawet uszkodzeń korzeni. Szczególnie wrażliwe na osiadanie roli jest żyto i jęczmień, które wytwarzają węzeł krzewienia bliżej powierzchni gleby. Podobne zjawisko może zachodzić na glebach organicznych (torfach, murszach) przy przemiennym zamarzaniu i rozmarzaniu gleby, co powoduje zmianę ich objętości i ruchy wierzchniej warstwy, a w następstwie wysadzanie roślin i uszkadzanie korzeni. Ten fakt przemawia za zaniechaniem uprawy roślin ozimych na tego typu glebach.
