Ekoschematy. Kto, ile i za co? Wnioskowanie o płatności w praktyce [video]

Od 15 marca br. rolnicy mogą składać wnioski o dopłaty bezpośrednie według nowych reguł. W życie wchodzi Krajowy Plan Strategiczny, który w latach 2023-2027 będzie wyznaczał zasady oraz możliwości finansowania gospodarstw w ramach zmienionej Wspólnej Polityki Rolnej.

Podczas warsztatów szkoleniowych prowadzonych przez firmę PROINVEST na targach Agrotech w Kielcach, rolnicy mogli zapoznać się z nowymi wytycznymi. Relacje z warsztatów emitowane były również na www.wrp.pl oraz na FB Wiadomości Rolnicze Polska. Warsztaty udostępniamy również teraz:

Poniżej przedstawiamy część pierwszą ekoschematów dotyczącą płatności bezpośrednich, warunkowości i wytycznych oraz kwoty płatności w poszczególnych działaniach.

Płatności bezpośrednie:

Podstawowe wsparcie dochodów do celów zrównoważoności PWD

· Budżet około 1674 mln. Euro/ rok średnia stawka około 118 Euro /ha*

Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodów do celów zrównoważoności

· dla gospodarstw posiadających od 1 do 300 ha

· płatność do powierzchni maksymalnie 30 ha

· wyższa pula środków–11,57%

· budżet około 409 mln Euro/ rok. Średnia stawka około 40 Euro/ha*

Uzupełniające wsparcie dochodów dla młodych rolników

· brak limitu powierzchniowego

· maksymalny wiek 40 lat w jeden roku złożenia wniosku o przyznanie tej płatności

· rozpoczęcie działalności nie wcześniej niż 5 lat przed złożeniem wniosku

· wymóg posiadania wykształcenia na poziomie ponad podstawowym lub posiadania trzyletniego stażu pracy w rolnictwie

· budżet około 38 mln Euro/rok. Średnia stawka około 60 Euro/ ha*

*- średnia z okresu 2023 2026

Płatności bezpośrednie związane z produkcją roślinną

Rośliny strączkowe na nasiona:

· Bobik, groch siewny, w tym peluszka z wyłączeniem grochu siewnego cukrowego i grochu siewnego łuskowego, łubin żółty, soja zwyczajna.

· Budżet ok. 66 mln Euro/ rok. Średnia stawka ok 204 Euro/ha*

Rośliny pastewne:

· Esparceta siewna, koniczyna czerwona, koniczyna biała, koniczyna białoróżowa, koniczyna perska, koniczyna krwistoczerwona, komornica zwyczajna, lędźwian, lucerna siewna, lucerna mieszańcowa, lucerna chmielowa, Nostrzyk biały, seradela uprawna, wyka kosmata, wyka siewna.

· Maksymalnie do 75 ha.

· Budżet ok.18 mln. Euro rok. Średnia stawka ok. 103 Euro/ha*

Chmiel:

· 130 sadzonek/ ha

· 3 rejony- lubelski, wielkopolski, dolnośląski

· Budżet około 889 tys. Euo/rok. Średnia stawka ok. 435 Euro/ha*

Truski:

· Budżet ok. 10 mln. Euro rok. Średnia stawka ok. 271 Euro/ ha*

Len:

· Budżet ok. 607 tys. Euro/rok. Średnia stawka ok. Euro/ ha*

Konopie włókniste:

· Wpis do rejestru konopi włóknistych prowadzonych przez KOWR

· Stosowane odmiany zawierają maksymalnie 0,3 proc tetrahydrokannabinolu (THC)

· Budżet ok. 9 Przestań tys. Euro/rok. Średnia stawka ok. 29 Euro/ ha*

Pomidory:

· Umowa

· założenie uprawy wzrost sady.

· minimalna obsada 20 tys. szt./ha

· Budżet ok. 2 mln. Euro/rok. Średnia stawka ok. 550 Euro/ ha*

Buraki cukrowe:

· Umowa

· Budżet ok. 74 mln. Euro/rok. Średnia stawka ok. 301 Euro/ ha*

Ziemniaki skrobiowe:

· Umowa

· Budżet ok. 9 mln. Euro/rok. Średnia stawka ok. 249 Euro/ ha*

Płatności bezpośrednie związane z produkcją zwierzęcą

Młode bydło: do 20 szt. zwierząt w wieku nieprzekraczającym 24 miesięcy, posiadanie co najmniej 1 szt. kwalifikujących się zwierząt w województwie lubelskim, łódzkim, małopolski, mazowieckim, podkarpackim, śląskim i Świętokrzyski, pozostałych województwa chcą najmniej 3 sztuki kwalifikujących się zwierząt.

· Budżet ok. 182 mln. Euro/rok. Średnia stawka ok. 75 Euro/ szt.*

Krowy: do 20 sztuk zwierząt w wieku przekraczającym 24 miesiące, posiada nieco najmniej jednej sztuki kwalifikujących się zwierząt w województwie lubelskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim, podkarpackim, śląskim i świętokrzyskim. W pozostałych województwach co najmniej 3 sztuki kwalifikujących się zwierząt.

· Budżet ok. 161 mln. Euro/rok. Średnia stawka ok. 96 Euro/ szt.*

Owce: minimum 10 maciorek owczych w wieku co najmniej 12 miesięcy

· Budżet ok. 5 mln. Euro/rok. Średnia stawka ok. 26 Euro/ szt.*

Kozy: minimum 5 samic kozy w wieku co najmniej 12 miesięcy

· Budżet ok. 283 tys. Euro/rok. Średnia stawka ok. 11 Euro/ szt.*

Przejściowe wsparcie krajowe UPP

Uzupełniająca Płatność Podstawowa UPP

· Przyznano na takich samych zasadach jak w 2022 roku

· finansowana z budżetu krajowego. Planuje się przeznaczyć 400 mln złotych rocznie; stawka około 44 zł na hektar GO.

· Będzie przysługiwała do najważniejszych roślin Uprawnych na GO, w szczególności do zbóż, roślin oleistych, roślin wysokobiałkowych*

· w ramach płatności nie będzie obowiązywał limit powierzchniowy

· służy realizacji programu- „Dopłaty powyżej średniej unijnej dla małych i średnich gospodarstw, w ramach Polskiego Ładu dla polskiej wsi”

*- Płatność będzie wdrażana na podstawie przepisów unijnych dotyczących tzw. przejściowego wsparcia krajowego (PWK). zgodnie z tymi przepisami, warunki przyznania PWK, co do zasady, mają być identyczne jak te, które zostały zatwierdzone przez KE odniesieniu do 2013 roku, co oznacza, że UPP będzie przyznawana na takich samych warunkach, jak w 2013 r.

Płatność niezwiązana do tytoniu- nowy okres referencyjny- co do zasady 2018 r. W przypadku. gdy rolnicy byli wpisani do rejestru KOWR w 2018 r., Ale nie zawarli umowy nie mogą wykazywać produkcji w 2018 r płatności będą przyznawane proporcją produkcji w 2017 roku.

Warunkowość- podstawowy, obowiązkowy element nowej Zielonej Architektury

· Większy nacisk na kwestie środowiskowe i klimatyczne

· Łączy obecne wymogi zazieleniania i zasady wzajemnej zgodności (w skład, której wchodzą normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska- normy GAEC i podstawowe wymogi w zakresie zarządzania- wymogi SMR)

· Uzależnia otrzymanie pełnego wsparcia od zapewnienia przez beneficjentów zgodności z podstawowymi normami dotyczącymi środowiska, zmiany klimatu, zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt, zdrowia roślin i dobrostanu zwierząt.

· Co do zasady 3% zmniejszenia kwoty płatności- tak jak obecnie w zasadzie wzajemnej zgodności.

· Baza do określenia wymagań dla dodatkowo płatnych, dobrowolnych działań takich jak: ekoschematy, działania rolno – środowiskowo – klimatyczne, i in.

Warunkowość- zmiany klimatu łagodzenie zmian klimatu i przystosowanie się do niej

GAEC 1. Utrzymanie TUZ – w oparciu o stosunek powierzchni TUZ do powierzchni UR na poziomie krajowym. wskaźnik ten nie zmniejsza się o więcej niż 5 % porównaniu wzrokiem referencyjnym 2018. wskaźnik referencyjny za 2018 rok wynosi 18,33 %

GAEC 2. (Nowa) ochrona terenów podmokłych i torfowisk do 2025 roku – zakaz przekształcania i zachorowania wyznaczonych obszarów podmokłych i torfowisk

GAEC 3. zakaz wypalania gruntów rolnych.

Woda:

GAEC 4. Ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych. zakaz stosowania nawozów i środków ochrony roślin w odległości co najmniej 3 m od wód powierzchniowych.

Gleba – ochrona i jakość:

GAEC 5. zarządzanie orką w celu zmniejszenia ryzyka degradacji i erozji gleby, biorąc pod uwagę nachylenie terenu.

grunty orne położone na stokach o nachyleniu powyżej 14% uznaje się za utrzymywane zgodnie z normami jeżeli gruntów tych:

1. nie wykorzystuje się pod uprawę roślin wymagających utrzymania redlin wzdłuż stoku:

2. nie utrzymuje się jako ugór czarny w okresie jesienno – zimowym (od dnia 1 listopada do dnia 15 lutego).

Na gruntach ornych, położonych na stokach o nachyleniu powyżej 14 % wykorzystywanych pod uprawę roślin wieloletnich uprawach trwałych (sady- drzewa owocowe) położonych na tych stokach- utrzymuje się pokrywę roślinną lub ściółkę w międzyrzędziach.

GAEC 6. Minimalna pokrywa glebowa najbardziej neuralgicznych okresach

Utrzymanie okrywy ochronnej gleby w okresie od 1 listopada do 15 lutego na co najmniej 80% GO w gospodarstwie całym kraju.

W uprawach trwałych (sady -drzewa owocowe) utrzymuje się okrywę ochronną gleby międzyrzędzi ach w okresie od dnia 1 listopada do dnia 15 lutego.

GAEC 7. Zmianowanie i dywersyfikacja upraw na GO – wyłącznie gospodarstwa do 10 ha GO. Gospodarstwa zobowiązane są do:

· Dywersyfikacji: gospodarstwie występują co najmniej 3 uprawy, przy czym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 65% GO, a dwie uprawy główne łącznie nie mogą zajmować więcej niż 90% GO;

· Zmianowanie: na powierzchni co najmniej 40 % GO w gospodarstwie co roku na danej działce rolnej prowadzona jest inna uprawa plonie głównym. Jednocześnie, na wszystkich GO w gospodarstwie, taka sama uprawa w plonie głównym nie może być prowadzona dłużej niż 3 lata.

powyższe zasady nie obowiązują w przypadku upraw korzystnie wpływających na poprawę i zachowanie potencjału gleby, takich jak: rośliny bobowate, trawy i inne zielone rośliny pastewne, mieszanki bobowatych drobno nasiennych z trawami, gruntów u ugorowych oraz upraw wieloletnich. w roku 2023 Polska skorzystała z derogacji od obowiązku wdrożenia tej normy- przewidzianej przepisami rozporządzenia wykonawczego Komisji UE 2022/1317.

Różnorodność biologiczna i krajobraz- ochrona i jakość wytyczne gospodarstw do 10 ha GO.

GAEC 8.

· Zachowanie elementów krajobrazu – kontynuacja: obowiązek zachowania drzew-pomników przyrody, oczek wodnych o powierzchni do 100 m2, rowów do 2 m szerokości.

· Zakaz przecinania żywopłotów i drzew podczas okresu lęgowego ptaków oraz okresu wychowu młodych – Kontynuacja: Zakaz obowiązuje w okresie 15 kwietnia 31 lipca. Zakaz nie dotyczy drzew owocowych wierzb i zagajników po krótkiej rotacji.

· Minimalny udział powierzchni GO wykorzystany na obiekty/obszary nie produkcyjne lub między plony lub uprawy wiążące azot uprawiane bez środków ochrony roślin:

i. minimum 4% GO na obiekty lub obszary nie produkcyjny lub

ii. co najmniej 7% w przypadku jeśli do wypełnienia normy wykorzystywane są międzyplony lub uprawy wiążące azot uprawiane bez środków ochrony roślin- z tego co najmniej 3% powierzchni GO stanowią obszary lub obiekty nie produkcyjne lub grunty u borowe.

Do wyliczenia % GO wykorzystuje się współczynniki konwersji i ważenia. W roku 2023 Polska skorzystała z derogacji od obowiązku uprawiania gruntów w ramach tej normy (można prowadzić produkcję z wyjątkiem kukurydzy, soi i zagajników o krótkim okresie rotacji.

GAEC 9. zakaz przekształcania lub zaorywania TUZ wyznaczonych jako cenne na obszarach Natura 2000.

Część druga cyklu artykułów o ekoschematach będzie poświęcona Rolnictwu węglowemu.

Materiał sporządzony na podstawie materiałów szkoleniowych firmy PROINVEST.