Poniżej prezentujemy treść listu prof. Krzysztofa Niemczuka, dyrektora Państwowego Instytutu Weterynarii PIB skierowanego do ministra Krzysztofa Jurgiela w sprawie wypowiedzi nt. ASF posła Piotra Marca.
Szanowny Panie Ministrze,
W odpowiedzi na komentarz Pana Posła Piotra Marca, PIWet-PIB uprzejmie informuje, iż przywołany przez Pana Posła Piotra Marca artykuł w Journal of Virology „Detection of novel sequences related to African swine fever virus in human serum and sewage” autorstwa Loh i współpracowników (2009) został błędnie zinterpretowany przez Pana Posła. Autorzy ww. publikacji na podstawie badań molekularnych materiału pobranego od ludzi tj. surowicy krwi oraz próbek ścieków, które de facto zawierają wiele różnych wirusów i bakterii, w tym również takich, które w ogóle nie zostały wcześniej zidentyfikowane, a ich genomy nie opisane. Autorzy ww. publikacji wykazali istnienie sekwencji, które pod względem filogenetycznym wykazują dość duże podobieństwo do fragmentów występujących w genomie wirusa ASFV, do tej pory uznawanego za jedynego przedstawiciela rodziny Asfarviridae. Niemniej jednak podobieństwo sekwencji nukleotydowych stwierdzanych w materiale izolowanym z krwi człowieka i ścieków nie jest dowodem, iż wirus ASF jest w stanie zainfekować organizm człowieka, a następnie namnażać się w nim. Zakres żywicieli wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASFV) jest ograniczony tylko i wyłącznie do rodziny świniowatych (Suidae).
Należy podkreślić, że ww. źródło danych opublikowane zostało ponad 8 lat temu i do tej pory pomimo trwających badań naukowych w tym zakresie w wielu ośrodkach naukowych nikt nie potwierdził hipotezy postawionej przez oraz Pana Posła Marca. Należy szczególnie podkreślić, że sami Autorzy publikacji nie stawiają hipotezy naukowej jakoby sam wirus ASF mógł infekować organizm człowieka, a jedynie wskazują na prawdopodobne istnienie drugiego przedstawiciela rodziny Asfarvidae określanego przez autorów publikacji w języku angielskim jako ASFV-like czyli podobnych do wirusa ASF. Czego Pan Poseł już nie zauważył. Autorzy wskazują, że faktycznie pod względem filogenetycznym są to „organizmy” spokrewnione z wirusem afrykańskiego pomoru świń, nie mniej jednak posiadające znaczący dystans genetyczny w odniesieniu do wirusa ASF.
Występowanie w surowicy człowieka oraz ściekach sekwencji nukleotydowych, które są w pewnym stopniu zbliżone do tych występujących u ASFV z punktu widzenia filogenetyki nie jest dowodem potwierdzającym hipotezę o możliwości infekcji organizmu człowieka wirusem ASF. Istnienie ASFV-like może jedynie świadczyć o fakcie, iż wirus ASF oraz ASFV-like mogły mieć wspólnego przodka, ale w trakcie jego ewolucji doszło do rozwoju dwóch niezależnych grup filogenetycznych. Jedną z nich jest wirus ASF występujący u świniowatych, a druga grupa to ASFV-like, których materiał genetyczny został stwierdzony w surowicy ludzi oraz próbkach ścieków. Z naukowego punktu widzenia trudno jest mówić o faktycznym ich istnieniu, bo jak wskazują na to również Autorzy ww. opracowania, aby potwierdzić ten fakt konieczne jest wyizolowanie żywego wirusa na linii komórkowej, co do tej pory się nie udało.
Ponadto, Światowa Organizacja ds. Zdrowia Zwierząt (OIE) stoi na niezmiennym od wielu lat stanowisku, że wirus jest patogenny jedynie dla zwierząt z rodziny świniowatych. To samo stanowisko zajmuje Światowe Laboratorium Referencyjne ds. ASF w Hiszpanii, z którym prowadziliśmy konsultacje w tej sprawie w ostatni weekend. Eksperci z tego ośrodka znają publikację wspominaną przez Pana Posła Piotra Marca i również negują słuszność zakładanej przez niego hipotezy. Dodatkowo przekonanie o braku możliwości namnażania się wirusa w innych organizmach niż zwierzęta świniowate dowodzi inna publikacja naukowa „Interaction of African swine fever virus with macrophages” autorstwa Alcami A. i wsp. (1990) opublikowana w Virus Research.
Podsumowując należy stwierdzić, że doszło do niewłaściwej interpretacji treści ww. publikacji naukowej i błędnego zidentyfikowania ASFV-like, jako typowy wirus ASF. Do niewłaściwej interpretacji doszło najprawdopodobniej na skutek niefortunnego przetłumaczenia z języka angielskiego jednego ze zdań zawartych w treści artykułu. Zdanie to zostało przetłumaczone, jako wycięte z kontekstu i to spowodowało, wyciągnięcie niewłaściwych wniosków przez osoby nie posiadające wiedzy w zakresie badań epidemiologicznych i wirusologicznych. W żadnym przypadku nie ma zagrożenia, ani możliwości zakażenia wirusem ASF ludzi spożywających mięso potencjalnie zanieczyszczone wirusem ASF.
Z wyrazami szacunku
Dyrektor, dr hab. profesor nadzwyczajny Krzysztof Niemczuk
Źródło: MRiRW
