Z mikroelementów dla buraka najważniejszy jest cynk i bor. Niekiedy też mangan i molibden. Ddolistne dokarmiamy kilka razy, co 10-15 dni.
Przy plonie bulw 40 t/ha, ziemniak pobiera przeciętnie z gleby (w kg): 160 azotu (N), 60 fosforu (P2O5), 240 potasu (K2O), 40 wapnia (CaO), 28 magnezu (MgO) i 24 siarki (S). Z mikroelementów (w g): 100 boru (B), 260 cynku (Zn), 80 miedzi (Cu), 400 manganu (Mn) i 8 molibdenu (Mo).
Biorąc pod uwagę zasobność naszych gleb i wymagania pokarmowe ziemniaka, należy zwrócić szczególną uwagę na jego dobre zaopatrzenie w N i K, zaś z mikroelementów w Zn i B, niekiedy także w Mn (gleby o pH powyżej 6,5) lub Mo (pH poniżej 6).
Mikroelementy dolistnie
Mikroelementy powinny być dostarczane dolistnie. Wynika to z faktu ich lepszej przyswajalności w porównaniu z nawożeniem doglebowym. Zabiegi dolistnego dokarmiania ziemniaka powinny być wkomponowane w system zwalczania zarazy i stonki ziemniaczanej.
Nadrzędnym celem jest oczywiście walka z tymi patogenami, a „przy okazji”, dostarczenie brakujących składników, zwłaszcza podczas intensywnego przyrostu roślin i tworzenia bulw, zwykle w VI i VII, a nawet (późne odmiany) w VIII.
Terminy dokarmiania ziemniaka
Dokarmianie dolistne zaleca się w 4–5 następujących fazach (co 10-15 dni):
- przed zwarciem międzyrzędzi (dwukrotnie),
- w okresie pąkowania i kwitnienia (dwukrotnie),
- po 2-3 tygodniach (odmiany późne).
Warto przy tym wykorzystać opryskiwacz z rękawem powietrznym, który wniesie roztwór w łan roślin, w tym na spodnią stronę liści. Umożliwi to skuteczniejszą walkę z chorobami oraz lepsze wykorzystanie składników.
W przeliczeniu na 1ha zaleca się 200-400 l roztworu cieczy roboczej, w zależności od rozrostu masy nadziemnej. Zasadą jest by naniesiony roztwór równomiernie zwilżył roślinę, lecz nie spływał z niej do gleby.
Jakie składniki podać
Najważniejszy jest Zn i B, niekiedy też Mn i Mo. Zn bierze udział w reakcjach enzymatycznych, związanych z tworzeniem hormonów wzrostu i chlorofilu, a także skrobi i białka. Jego niedobór powoduje zakłócenia w przemianach N, w wyniku czego odkładają się w bulwach niepożądane azotany.
Jest to szczególnie groźne w uprawie odmian wczesnych, zbieranych przed zakończeniem wegetacji. Z kolei w przypadku odmian późnych, przy wysokich dawkach N stosowanych pogłównie.
Niedobór Zn objawia się karłowatością roślin, liście wierzchołkowe stają się drobne, wąskie, chlorotyczne, z brunatnymi plamami. Po pewnym czasie ulegają pofałdowaniu, zwijają się ku górze i zamierają, razem z górną częścią najmłodszych pędów.
Niedobór B objawia się chlorozą najmłodszych liści, które wywijają się ku górze. Przy dużym niedoborze dochodzi do ich zamierania. Łodygi są skrócone, mają wygląd krzaczasty, gdyż z kątów liści wyrastają liczne pędy boczne. Bulwy są szorstkie i spękane na wierzchu, zaś wewnątrz powstają ciemne przebarwienia.
B wspólnie z K „odpowiadają” też za gospodarkę wodną roślin. Ich niedobór ogranicza gromadzenie skrobi w bulwach oraz jej przemieszczanie w roślinie.
Mn bierze udział w procesie fotosyntezy i oddychania, reguluje przemiany związków azotowych oraz zapobiega gromadzeniu azotanów. Dobre zaopatrzenie w Mn wywiera korzystny wpływ na tworzenie skrobi oraz witaminy C i E w bulwach.
Objawy niedoboru Mn widoczne są na najmłodszych liściach w postaci międzynerwowej chlorozy. Nerwy pozostają zielone, zaś blaszka liściowa od brzegów brunatnieje i wykrusza się.
W gospodarstwach stosujących obornik lub gnojowicę niedobór Zn i Mn jest mniej zauważalny. Z kolei niska zawartość B i Mo w tych nawozach, może nie zaspokoić potrzeb pokarmowych ziemniaka w te składniki.
Skład (w proc. wagowych) wybranych nawozów dolistnych na ziemniaki
Nawozy |
N |
MgO |
S |
B |
Cu |
Zn |
Mn |
Mo |
Fe |
Inne skł. |
ActiPlon Ziemn.
ActiMag Ziemn. Agravita Ziemn. AminoPawer Ziemn. Ekolist mikro Zm Insol 7 Makroplon Ziemn. Opti Ziemn. Plonvit K YaraVita kombiphos |
7,4
– 22 3,5 4 – 16 13 15 – |
8,9
21,7 4 9,5 8 3,3 2 2 2,5 6 |
7,2
17,2 3,2 13,7 4,2 – – 7,6 1 – |
0,7
0,1 0,01 1,33 0,35 0,1 0,95 0,4 0,2 – |
0,8
0,1 0,006 1,52 0,45 0,5 1,2 0,1 0,2 – |
2
0,25 0,008 3,79 1,1 1,5 1,4 0,3 0,65 0,5 |
2
0,25 0,93 3,79 1,1 1,5 1,7 0,4 0,6 1 |
0,02
0,003 0,004 0,04 0,012 – 0,01 0,04 0,05 – |
1,2
0,15 0,056 2,28 0,65 – 0,3 0,1 0,3 – |
–
– P, K – – – – P, K Ti P, K |