Dolistne dokarmianie upraw ziemniaka – kiedy, jakie mikroelementy podać?

Przy plonie bulw w wysokości 40 t/ha, ziemniak pobiera przeciętnie z gleby (w kg): 160 N, 60 P2O5, 240 K2O, 40 CaO, 28 MgO i  24 S, zaś z mikroelementów (w g): 100  B, 260 Zn, 80 Cu, 400 Mn i 6 Mo.

Biorąc pod uwagę zasobność naszych gleb w te składniki i wymagania pokarmowe ziemniaka, należy zwrócić szczególną uwagę na jego dobre zaopatrzenie w N i K, zaś z mikroelementów w Zn i B, niekiedy także w Mn (gleby o pH powyżej 6) lub Mo (pH poniżej 6).

Mikroelementy dolistnie

Mikroelementy powinny być dostarczane dolistnie, co wynika z faktu ich znacznie lepszej przyswajalności w porównaniu z wnoszeniem doglebowym. Zabiegi dotyczące dolistnego dokarmiania ziemniaka powinny być wkomponowane w system zwalczania chorób i szkodników, głównie zarazy i stonki ziemniaczanej.

Nadrzędnym celem jest oczywiście walka z tymi patogenami, a „przy okazji”, dostarczenie brakujących składników, pobieranych w największych ilościach podczas intensywnego przyrostu i tworzenia bulw, zwykle w VI i VII, a nawet (późne odmiany) w VIII. Niektóre z nich, głównie Zn, Cu, Mn i S wspomagają walkę z chorobami.

Termin dolistnego dokarmiania ziemniaka

Dokarmianie dolistne zaleca się w 3–5 terminach (przeciętnie co 10 dni):

• przed zwarciem międzyrzędzi (dwukrotnie),
• w okresie pąkowania i kwitnienia (dwukrotnie),
• po 2-3 tygodniach (dotyczy odmian późnych).

Warto przy tym wykorzystać opryskiwacz z rękawem powietrznym, który umożliwi wniesienie roztworu w łan roślin, w tym na spodnią stronę liści. Pozwoli to na skuteczniejszą walkę z chorobami, jak też lepsze wykorzystanie wnoszonych składników. W przeliczeniu na 1ha stosuje się 200-400 l roztworu cieczy roboczej, w zależności od rozrostu masy nadziemnej ziemniaka. Zasadą jest by naniesiony roztwór równomiernie zwilżył roślinę, lecz nie spływał z niej do gleby.

Najważniejsze mikroskładniki

Cynk (Zn) i bor (B), często też mangan (Mn) i molibden (Mo) to zestaw najważniejszych mikroskładników dla ziemniaka.

Cynk bierze udział w  reakcjach enzymatycznych, związanych z tworzeniem hormonów wzrostu i chlorofilu, a także skrobi i białka. Jego niedobór powoduje zakłócenia w przemianach N, w wyniku czego odkładają się w bulwach niepożądane azotany. Jest to szczególnie groźne w uprawie odmian wczesnych, ale też późnych, pod które stosuje się wysokie dawki N. Niedobór Zn objawia się karłowatością roślin, liście  wierzchołkowe stają się drobne, wąskie, chlorotyczne, z brunatnymi plamami. Po pewnym czasie ulegają pofałdowaniu, zwijają się ku górze i zamierają, razem z górną częścią najmłodszych pędów.

Bor – niedobór objawia się chlorozą najmłodszych liści, które stają się łamliwe i  wywijają się ku górze. Przy dużym niedoborze dochodzi  do ich zamierania. Łodygi są skrócone, mają wygląd krzaczasty, gdyż z kątów liści wyrastają liczne pędy boczne. Bulwy są szorstkie i spękane na wierzchu, zaś wewnątrz powstają ciemne przebarwienia. B wspólnie z K „odpowiada” za gospodarkę wodną roślin. Niedobór obydwu składników ogranicza też gromadzenie skrobi w bulwach oraz jej przemieszczanie w roślinie.

Mangan bierze udział w procesie fotosyntezy i oddychania, reguluje też przemiany związków azotowych, zapobiegając gromadzeniu azotanów. Dobre zaopatrzenie w Mn wywiera korzystny wpływ na tworzenie skrobi oraz witaminy C i E w bulwach. Zwiększa też odporność roślin na choroby i niskie temperatury. Objawy niedoboru Mn widoczne są na najmłodszych liściach w postaci międzynerwowej chlorozy o zabarwieniu cytrynowożółtym do żółtobiałego. Nerwy pozostają zielone, zaś blaszka liściowa od brzegów brunatnieje i wykrusza się. W praktyce niedobór Mn spotykany jest w glebach o pH powyżej 6, kiedy przechodzi w formę trudno dostępną dla roślin. Z kolei z gleb kwaśnych, jest łatwo dostępny i pobierany w nadmiernych ilościach. Z tego typu gleb słabiej przyswajalny jest natomiast Mo, odpowiadający za przerób azotanów w białko, a więc wykorzystanie N.

Korzystnie efekt wywiera także dodatek do sporządzanego roztworu siarczanu magnezu, a niekiedy także mocznika. W gospodarstwach stosujących obornik lub gnojowicę niedobór Zn i Mn jest mniej zauważalny. Z kolei niska zawartość B i Mo w tych nawozach, nie zaspokaja potrzeb pokarmowych ziemniaka w te składniki.

Skład (w proc. wagowych) wybranych nawozów dolistnych na ziemniaki

^X – zawiera także kompleks biostymulujący