Przyjmuje się, iż orientacyjne dawki siarki powinny być zależne od wnoszonej dawki azotu. Pod siarkolubny rzepak to przeciętnie 1/4 dawki N. Pod zboża o połowę mniej, czyli 1/8 dawki i najmniej pod żyto oraz owies, a najwięcej pod pszenicę. Przeczytaj, co musisz wiedzieć o nawożeniu siarką.
Szacuje się, iż około 60 proc. naszych gleb jest ubogich w siarkę (S), dlatego obserwuje się dużą efektywność nawożenia tym składnikiem, nie tylko roślin siarkolubnych, ale też zbóż.
Jej niedobór spotykany jest najczęściej: w gospodarstwach uzyskujących wysokie plony, głównie rzepaku i innych roślin kapustowatych, poza tym na glebach lekkich, ubogich w związki próchniczne.
Najwięcej siarki zawierają gleby torfowe, a zwłaszcza murszowe, choć są to w 90-100 proc. organiczne formy siarki, możliwe do wykorzystania przez rośliny, po ich mikrobiologicznej mineralizacji.
Siarka jest niezbędna w gospodarce azotowej roślin
Siarka wchodzi w skład białek, a ściślej aminokwasów siarkowych (metioniny, cystyny i cysteiny), decydujących o zawartości i wartości biologicznej białka. Jej niedobór skutkuje tworzeniem niepełnowartościowych białek oraz wzrostem zawartości azotanów w roślinie.
Siarka „współpracuje” bowiem z azotem w tworzeniu plonu i biologicznym wykorzystaniu przez rośliny tego składnika. W wyniku jej niedoboru zakłócona jest gospodarka azotowa roślin, dlatego przy układaniu dawek nawozowych, istotne są właściwe proporcje między nimi.
Przy niedoborze siarki, nawet do 50 proc. pobranego azotu nie przetwarza się w pełnowartościowe białko roślinne. Skutkuje to ewidentną stratą finansową w postaci nie wykorzystanego azotu oraz niższych i gorszych jakościowo plonów.
Dzięki siarce sprawniej przebiega także tworzenie ligniny, która wzmacnia tkankę mechaniczną roślin, przeciwdziałając wyleganiu. Jej wniesienie na część nadziemną roślin w wyniku dokarmiania dolistnego ogranicza rozwój chorób grzybowych, zwłaszcza mączniaka właściwego.
Wymagania roślin względem siarki są zróżnicowane
Przyjmuje się, iż orientacyjne dawki siarki (S) powinny być zależne od wnoszonej dawki azotu (N), pod siarkolubny rzepak – przeciętnie 1/4 dawki N, zaś pod zboża o połowę mniej, czyli 1/8 dawki (najmniej pod żyto i owies, najwięcej pod pszenicę).
Dawkę siarki można też ustalać na podstawie przewidywanych plonów – pod rzepak 12-14 kg S/t nasion, pod pszenicę 4 kg S/t ziarna, zaś pod jęczmień i pszenżyto 3,5 kg S/t ziarna.
Pod zboża ozime, zwłaszcza intensywnie nawożoną azotem pszenicę, celowe byłoby wiosenne wniesienie 20-30 kg S/ha, np. w postaci (do wyboru): 200 kg saletrosanu, 100-120 kg siarczanu amonu, 120-150 kg kizerytu, ewentualnie 150 kg/ha doglebowej formy siarczanu magnezu lub nawozu MagSul. Pod rzepak należałoby wnieść dwukrotnie większe dawki tych nawozów.
Obornik zawiera zaledwie 0,08 proc. S, czyli w przeciętnej dawce 35 t/ha tego nawozu dostarcza się do gleby 28 kg S, z czego rośliny wykorzystają w pierwszym roku 20-30 proc., podobne ilości w następnych dwóch latach, reszta jest tracona, głównie w wyniku wymywania.
Znacznie większe ilości siarki zawiera obornik drobiowy (0,22% S), który z kolei zalecany jest w mniejszych dawkach (do 15 t/ha).
Pod względem wymagań roślin w stosunku do siarki można je podzielić na trzy grupy
- o bardzo dużych wymaganiach, pobierające ponad 50 kg S z 1 ha. Należą do nich rośliny kapustowate (kapusty, rzepak, gorczyce, kalafior, brokuł i inne) i amarylkowate (czosnek, cebula, por);
- o dużych wymaganiach, pobierające od 25 do 50 kg S. Są to rośliny z rodziny bobowatych (lucerny, koniczyny, strączkowe) oraz burak i kukurydza;
- o niewielkich wymaganiach – od 15 do 25 kg S z 1 ha. Należą do nich trawy, zboża i ziemniaki.
Siarka nie powinna być stosowana w nadmiarze, gdyż niekorzystnie oddziałuje na rośliny i glebę. Powoduje jej zakwaszenie i niszczy strukturę. Jest też antagonistą Mo, który reguluje przemiany związków N w roślinach, a więc podobnie jak siarka.
Objawy niedoboru siarki na roślinach
Objawy niedoboru podaje się często na przykładzie rzepaku, widoczne głównie na młodszych liściach, w postaci chlorozy brzegów blaszki liściowej, z charakterystyczną zieloną barwą nerwów.
Liście są z reguły mniejsze, sztywne i kruche. Podczas wzrostu łodygi, najmłodsze liście deformują się, zwijają do środka, przybierając łyżeczkowaty kształt o marmurkowatej barwie.
W okresie kwitnienia uwagę zwraca niewielka liczba zawiązanych kwiatów, których płatki przybierają bladożółty lub białawy kolor i są gorzej oblatywane przez owady zapylające. Następstwem tego jest redukcja łuszczyn i zawiązanych nasion.
