Niekiedy na ściernisko stosowane są nawozy wapniowe. Jednak zastosowanie samych nawozów wapniowych nie wpływa na przyspieszenie rozkładu słomy. Dlaczego zatem obserwujemy korzystny wpływ wapnowania na słomę?
Wapno na słomę
zastosowanie samych nawozów wapniowych nie wpływa na przyspieszenie rozkładu słomy, a jedynie przez poprawę właściwości fizycznych i chemicznych gleby prowadzi do ograniczenia liczebności grzybów, które dobrze rozwijają się w środowisku kwaśnym. Zwiększa się tym samym liczebność korzystnej mikroflory glebowej.
Poza tym aplikacja nawozów wapniowych na ściernisko może zmniejszać nagromadzanie się fitotoksycznych substancji pochodzących z mikrobiologicznego rozkładu słomy, a także neutralizować działanie kwasów organicznych, które tworzą się w trakcie fermentacji obecnych w słomie cukrów.
Nawozy wapniowe poprawiają też strukturę gruzełkowatą gleby, zwiększając jej pojemność wodną oraz wpływają na zwiększenie przyswajalności składników pokarmowych przez rośliny.
Co z azotem?
W celu ograniczenia wykorzystania glebowych zasobów azotu przez mikroorganizmy przy uprawie ścierniska i przyoraniu słomy zalecane jest zastosowanie dodatku azotu mineralnego, który ustalany jest na podstawie tzw. współczynnika azotowego. Określa on ilość azotu mineralnego jaka zostanie zużyta na mikrobiologiczny rozkład 100 kg materiału organicznego. W przypadku słomy współczynnik ten kształtuje się w przedziale od 0,6 do 0,8 kg N/100 kg słomy, co oznacza, że bakterie w celu rozłożenia 100 kg słomy wykorzystują około 0,6 do 0,8 kg azotu.
Do przyspieszenia rozkładu słomy bardzo efektywne są nawozy płynne, np. RSM, które umożliwiają równomierne pokrycie. Dobrze sprawdza się również gnojowica czy gnojówka. Azot zawarty w tych nawozach przyspiesza rozkład przyoranej słomy, ponieważ zawęża stosunek węgla do azotu.
Po przyoraniu słomy dochodzi w glebie do bardzo szybkiego rozwoju bakterii. Obecne w słomie wielocukry są ważnym źródłem energii dla rozwoju bakterii, dlatego po przeprowadzonym zabiegu przyorania słomy zwiększa się działalność biologiczna bakterii celulolitycznych.
Rozwój bakterii w znacznym stopniu zależy od stosunku węgla do azotu (C:N), przy czym jego intensywność zwiększa się wraz z rozszerzaniem się stosunku węgla do azotu w słomie. W słomie zbóż ozimych stosunek C:N wynosi 80-100:1 i jest bardzo szeroki w odniesieniu do stosunku C:N w glebie wynoszącym od 8-12:1.
Wprowadzenie do środowiska glebowego materiału o dużej zawartości węgla stymuluje rozwój mikroorganizmów glebowych, które jednak do swojego wzrostu wykorzystują azot z substancji organicznej, jak również zużywają zasoby glebowe azotu przyswajalnego, co może stanowić okresową konkurencję dla roślin. W efekcie tego niekiedy w pierwszym roku po przyoraniu słomy może dochodzić do obniżenia plonowania roślin. Azot, który jest związany przez mikroorganizmy glebowe, jest czasowo niedostępny dla roślin, które mogą z niego korzystać dopiero po obumarciu bakterii i wtórnych procesach rozkładu ich biomasy.
Fragment artykułu “Prawidłowa uprawa ścierniska” autorstwa dr Ryszarda Brodowskiego z UPL, którty ukazał się w lipcowo-sierpniowym wydaniu Wiadomości Rolniczych Polska.
