Czy ograniczenie emisji metanu przez bydło jest możliwe?

Według danych FAO hodowla zwierząt odpowiada za 37% globalnej produkcji metanu, przyczyniając się do globalnego ocieplenia. Czy próby ograniczenia emisji metanu przez bydło są możliwe i muszą być związane z dużymi kosztami?

reklama
Baner Amazone

Przewód pokarmowy przeżuwaczy przystosowany jest do wykorzystywania węglowodanów strukturalnych, na drodze fermentacji. W procesie tym uczestniczą  bytujące w żwaczu mikroorganizmy celulolityczne i metanogenne. Powstające w wyniku fermentacji pobranej paszy gazy gromadzone są żwaczu, a następnie wydalane odruchowo podczas przeżuwania, lub odbijania. Poza metanem, usuwane są również dwutlenek węgla, siarkowodór, wodór i azot.

W żwaczu największymi producentami metanu są bakterie celulolityczne, pierwotniaki i grzyby. Oprócz metanu jelitowego, produkcja zwierzęca dostarcza ten gaz do atmosfery z obornika. Metan jelitowy odpowiada za 80% emisji, zaś pochodzący z obornika za 20% produkcji tego gazu przez sektor hodowli bydła.

reklama
Baner Kioti

Krowa mleczna dziennie produkuje nawet 280-400 litrów metanu, co rocznie może dać wartości 120-150 kg. Wyliczono, że przeżuwacze, zarówno te domowe jak i dziko żyjące produkują ponad 80 mln ton metanu rocznie. Stanowi to ok. 22% całej emisji tego gazu na świecie.

Wydalanie metanu przez bydło można ograniczać na drodze pokarmowej, m. in. przez poprawę wykorzystania paszy. Emisja metanu jest niższa u krów lepiej wykorzystujących paszę, tj. otrzymujących prawidłowo zbilansowaną dawkę. Dotyczy to szczególnie udziału w dawce węglowodanów strukturalnych i niestrukturalnych.

Ograniczenie produkcji metanu na drodze żywieniowej nie musi być skomplikowane. Przygotowując pasze objętościowe (siano, sianokiszonki, kiszonki) wystarczy np. zwracać uwagę na fazę wegetacji roślin przed zbiorem. Pasze wyprodukowane z roślin starszych, o wyższej zawartości włókna pokarmowe, w większym stopniu przyczyniają się do produkcji metanu. Trzeba też o tym pamiętać podczas wypasu bydła, gdzie zwierzęta w początkowym okresie korzystają z młodej runi, która w miarę upływu czasu staje się coraz bardziej włóknista. Z tych względów, wypas kwaterowy umożliwia spasanie młodszej zielonki, o niższej zawartości włókna, a tym samym ogranicza wytwarzanie przez bydło metanu. Produkcja sianokiszonek i kiszonek z roślin w początkowej fazie wzrostu umożliwia późniejsze skarmianie paszy objętościowej o stałej (niższej) zawartości włókna!

Emisja metanu spada również wraz ze wzrostem udziału roślin strączkowych w dawce pokarmowej. Spowodowane jest to mniejszą zawartością włókna, szybszym pasażem paszy przez żwacz oraz zawartymi w strączkowych taninami. Te ostatnie, jako toksyczne dla mikroflory mogą redukować emisję metanu nawet o 14%.

Umiarkowany dodatek tłuszczu w dawce pokarmowej (poniżej 4% s.m. dawki) zmniejsza produkcję metanu nawet o 20%. Dodatkowym, korzystnym efektem jest wzrost wydajności mleka spowodowany zwiększeniem pobrania energii. Wyliczono, że na 10 g tłuszczu w 1 kg suchej masy dawki pokarmowej produkcja metanu zmniejsza się o 1-5%. Ważny jest też skład kwasów tłuszczowych w podawanych tłuszczach. Najefektywniej   oddziałują kwasy laurynowy (C 12:0), mirystynowy (C 14:0) oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA).

Do naturalnych dodatków paszowych ograniczających emisję metanu należą nie zagrażających zdrowiu zwierząt: probiotyki, prebiotyki, enzymy, oligosacharydy, kwasy organiczne i zioła. Wtórne metabolity roślin, takie jak taniny, saponiny, olejki eteryczne, flawonoidy oraz drożdże nie tylko ograniczają metanogenezę, ale mogą być powszechnie stosowane w żywieniu bydła, gdyż są obojętne dla zdrowia zwierząt i konsumentów produktów, a także nie wpływają negatywnie na środowisko naturalne.

Prowadzone są też prace nad ograniczeniem emisji metanu przez bydło na drodze genetycznej. Istnieją różnice między genotypami bydła mlecznego w wielkości emisji metanu. Selekcja zwierząt na niską emisję metanu jest możliwa do przeprowadzenia, ale jest droga i dziś jeszcze nie stosowania.

Nie sposób całkowicie ograniczyć powstawania metanu. Można zmniejszać jego emisję przez umiejętne układanie dawek pokarmowych, uwzględniając właściwe proporcje pasz treściwych i objętościowych. Warto stosować bardzo dobrej jakości paszę i dodatki paszowe poprawiające strawność paszy i zdrowie bydła. Umiejętne gospodarowanie odchodami zwierząt jest również sposobem ograniczającym emisję metanu do środowiska.

reklama
baner SDF
reklama
Baner podcasty

ZOSTAW KOMENTARZ

Please enter your comment!
Please enter your name here

Przeczytaj także

None found

Najpopularniejsze artykuły

None found

ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)
INNE ARTYKUŁY AUTORA




NAJNOWSZE WIADOMOŚCI