W czerwcu zorganizowany został cykl spotkań z wiodącymi producentami rolnymi. Tematem przewodnim tegorocznych warsztatów była technologia produkcji rzepaku. Spotkania miały charakter edukacyjny, a najistotniejsze zagadnienia były przedstawiane przez niezależnych ekspertów posiadających już doświadczenie w stosowaniu nowych technologii wykorzystywanych w produkcji tej rośliny.
Rolnicy najbardziej zainteresowani byli wyborem odmian cechujących się najlepszą zimotrwałością. Z danych GUS wynika, że w sezonie 2011/2012 w województwie łódzkim wymarzło ponad 90% rzepaku, w lubuskim 70%, kujawsko-pomorskim ponad 60%, a w wielkopolskim 46,5%. Takiej katastrofy na polach nie było od lat. Ta zima była wyjątkowo bezwzględna dla ozimin. Luty był mroźny, meteorolodzy obliczyli, że temperatura była o 5oC niższa niż średnio przez trzydzieści lat. Oprócz tego mocne wahania temperatur między dniem a nocą i silne, mroźne wiatry, które wysuszały pola przyczyniły się do tak dramatycznej sytuacji. Zdaniem eksperta, dr Błażeja Springera to właśnie przebieg pogody zdeterminował tę sytuację. Wg niego, jeśli temperatura gleby spada poniżej 9oC na głębokości 5 cm, ozimina nie ma szans na przetrwanie. Największy problem mieli producenci, którzy wybrali odmiany wczesne i średniowczesne, bowiem w styczniu rozhartowały się one i rozpoczęły wegetację. W gospodarstwie, w którym organizowane było jedno ze spotkań – w Ośrodku Hodowli Zarodowej Garzyn” – najlepiej przezimowała odmiana ES Domino, która charakteryzuje się bardzo dobrą zimotrwałością i stosunkowo późnym rozpoczynaniem wegetacji wiosną. Odmiana ta zasługuje na szczególną uwagę, gdyż w odróżnieniu od większości innych jest odmianą wyselekcjonowaną w Polsce i przeznaczoną tylko na polski rynek. Wyniki badań COBORU potwierdziły bardzo wysoki plon nasion, kształtujący się na poziomie 120 % wzorca, co w plonie bezwzględnym dawało 5,38 t/ha. Oprócz wysokiego plonu nasion – 20% wyższego niż charakteryzujący odmiany wzorcowe, należy podkreślić bardzo dobre zaolejenie nasion – 48% tłuszczu w nasionach. Badania potwierdziły także podwyższoną odporność tej odmiany na najważniejsze choroby grzybowe atakujące rzepak – suchą zgniliznę kapustnych i zgniliznę twardzikową. Jest to odmiana wysoka, ale odporna na wyleganie, co nie opóźnia zbioru.
Kolejną prezentację, zatytułowaną “Jak zyskać dodatkowo 0,5 tony nasion rzepaku z hektara” przedstawił Pan mgr Marek Badowski z Zakładu Herbologii i Technik Uprawy Roli w IUNG – PIB. Jednym z istotnych problemów w uprawie rzepaku jest nierównomierne jego dojrzewanie oraz pękanie łuszczyn, które jest przyczyną osypywania się ziarna przed i czasie zbioru. Zjawisko to, występujące raz w większym, raz w mniejszym nasileniu, przyczynia się do uzyskiwania niższych – o kilka, a nawet kilkanaście procent plonów. Sposobem na zredukowanie strat powodowanych zjawiskiem osypywania się nasion w trakcie zbioru, a nawet uniknięcie przeprowadzenia zabiegu desykacji, jest zastosowanie preparatów sklejających i powlekających łuszczyny. Przykładem takiego środka (agroglutynatu) jest Flexi, zawierający w swoim składzie emulsję karboksylowanego kopolimeru butadienowo-styrenowego, która po zastosowaniu tworzy cienką powłokę, dzięki czemu łuszczyny są mniej podatne na pękanie i osypywanie nasion. Wytworzona membrana jest niezmywalna przez deszcz, ogranicza wnikanie wody do wnętrza tkanek ograniczając proces rozszerzania się i ponownego kurczenia, a tym samym osypywania się ziarna, nie wpływając tym samym na dalszy rozwój rośliny – umożliwia transpirację wody z rośliny zabezpieczając przed wnikaniem do wnętrza. Zastosowanie preparatu w żaden sposób nie wpływa na dalsze procesy życiowe zachodzące w roślinach, gdyż elastyczna kopolimerowa powłoka jest przepuszczalna dla powietrza i pary wodnej. Dzięki temu łuszczyny rzepaku szybciej dosychają, a nasiona są mniej podatne na porastanie gdyż nie są narażone na bezpośrednie działanie wody z opadów deszczu i rosy w trakcie dojrzewania. Stosowanie preparatu wspomaga naturalne dojrzewanie roślin rzepaku, ograniczając samoobsypywanie się nasion i straty przy zbiorze. Nasiona dojrzewające równomiernie mają mniejszą wilgotność, są wyrównane i lepszej jakości. Według eksperta wykorzystanie tej technologii może zagwarantować producentowi uzyskanie plonu wyższego nawet o 0,5 tony z hetktara.
Podczas wykładów i dyskusji na temat uprawy rzepaku Pan mgr Grzegorz Pruszyński z Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu mówił o skutecznych metodach walki ze szkodnikami występującymi w tej uprawie przy zachowaniu dbałości o owady zapylające. Przedstawił wyniki doświadczeń, z których wynika, że w walce ze szkodnikami upraw rzepaku zdecydowanie lepiej od syntetycznych pyretroidów sprawdza się acetamipryd. Na plantacjach, na których zastosowano ten insektycyd zaobserwowano zdecydowanie większą aktywność zapylaczy, co bezpośrednio przełożyło się na wyższy plon. Prelegent prezentując wyniki doświadczenia z izolatorami udowodnił, że owady zapylające nie tylko pomagają producentom wygenerować wyższy plon, ale także podnieść jego wartość handlową. Rośliny chronione acetamiprydem były nie tylko dorodniejsze i wyższe, ale miały także większą średnicę łuszczyn, więcej nasion w łuszczynach i zdecydowanie wyższą masę 1000 nasion. Zastosowanie insektycydów zawierających tę substancję aktywną np. Mospanu nie tylko chroni plantację przed szkodnikami, ale także przyczynia się do ochrony pszczół i innych zapylaczy, które, jak udowodnił prelegent, odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu plonu rzepaku.
Warsztaty polowe organizowane przez firmę Sumi Agro cieszą się od lat dużym powodzeniem wśród producentów rolnych. Zaangażowanie tak wielu niezależnych naukowców znacznie podnosi walory edukacyjne spotkań z rolnikami i zwiększa wiarygodność prezentowanych efektów stosowania nowych technologii.
“
