Spór wokół porozumienia branżowego zawartego pomiędzy Krajowym Związkiem Plantatorów Buraka Cukrowegoa przetwórcami (reprezentowanymi przez Krajowy Związek Producentów Cukru) podpisanego w 2004 r., trwał nieprzerwanie od 2006 roku, aż do 2008r – kiedy to porozumienie zostało wypowiedziane przez stronę plantatorską. Nic nie wskazujejednak na to, aby rok 2010 rozwiązał problemy cukrowników i plantatorów, pomimo zaangażowania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego, który podjął się już dwukrotnie mediacji.
Dwa spotkania (15.02.2010 r., 25.02.2010 r.), które zostały zainicjowane przez Krajowy Związek Plantatorów Buraka Cukrowego oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego z producentami cukru nie przyniosły spodziewanego efektu. Obecnie KZPBC oczekuje arbitralnych rozwiązań ze strony ministerstwa: stworzenia tekstu porozumienia zgodnego z prawem wspólnotowym Unii Europejskiej. Producenci cukru, chcą jak najdłużej utrzymać funkcjonujący obecnie sposób podziału opłat za transport i załadunek buraków do cukrowni (koszty dzielone są na pół”) oraz nie chcą dopuścić do usankcjonowania proponowanego zapisu w porozumieniu branżowym mówiącym o podziale nadwyżki ze sprzedaży cukru (ponad cenę referencyjną) pomiędzy Plantatorów i Producentów cukru, który to sposób podziału należało wpisać do Porozumienia Branżowego. Obiekcje producentów dotyczą także dopłat za wczesne i późne dostawy. Kazimierz Kobza, Dyrektor KZPBC podkreśla, że proponowane przez plantatorów zapisy są zgodne z prawem wspólnotowym wprowadzonym 1 lipca 2006r, i niezbędne ze względu na coraz mniejszą opłacalność uprawy buraka cukrowego.
Propozycje plantatorów, które stały się źródłem konfliktu:
1.Plantatorzy proponują nowe zasady rozliczania wczesnych i późnych dostaw (mają one dotyczyć okresu wykopów do 1 października i po 30 listopada). Postulują, aby stawki dopłat określane były w przedziałach dziennych lub okresowych. Podobne rozwiązanie stosuje już Sűdzucker Polska S.A. Strona plantatorska krytycznie ocenia funkcjonujący w większości przypadków fundusz związany z premiami za wczesne i późne dostawy.
2.Kompleksowa obsługa surowca (transport i załadunek), którą teraz plantatorzy pokrywają w równych częściach z cukrowniami, powinna kosztować plantatorów nie więcej niż 1 euro/t buraków, podobnie przywóz wysłodków (obecnie 2,5 euro).
3.Najistotniejsza wydaje się być jednak kwestia podziału nadwyżki ponad cenę referencyjną, która wydaje się być nie do zaakceptowania przez producentów. Plantatorzy chcą, aby, zgodnie z prawem unijnym, przetwórcy dzielili z nimi równo uzyskaną nadwyżkę ponad cenę referencyjną cukru. Obecnie cena referencyjna wynosi 404,4 euro/t. cukru. Plantatorzy chcą udziału jednak tylko w przypadku gdy producent sprzeda cukier powyżej 454,4 euro/t. lub aby wprowadzono gwarancję cenową w polskich złotych (takie rozwiązanie stosuje Krajowa Spółka cukrowa S.A. – 117 zł/t.)
Wobec braku porozumienia, zarówno strona plantatorska, jak i przetwórcza oczekują na decyzję Ministra Rolnictwa, który zobowiązał się doprowadzić do takiego kształtu porozumienia, który będzie zgodny z prawem wspólnotowym.
“
