Resztki po zbiorze kukurydzy pozostawione na polu są cennym źródłem dla roślin następczych potasu i azotu. Zawierają również fosfor, wapń i magnez, a także stanowią źródło mikroelementów.
Pozostające na polu po zbiorze kukurydzy resztki pożniwne stanowią cenne źródło składników pokarmowych, a także materii organicznej. Stąd też właściwe ich zagospodarowanie może w znaczącym stopniu wpłynąć na obniżenie kosztów przeznaczonych na nawożenie roślin.
Masa resztek pożniwnych i korzeniowych po zbiorze kukurydzy uprawianej na ziarno wynosi najczęściej od 10 do 15 t s.m./ha. Z kolei resztki pożniwne po zbiorze kukurydzy na kiszonkę stanowią od 5 do 6 t s.m./ha. Ważny jest również stosunek plonu ubocznego do plonu głównego kukurydzy, który wynosi 1,2:1.
Odpowiednie zagospodarowanie resztek pożniwnych tej rośliny w uprawie roślin wpływa na wniesienie podobnych ilości składników pokarmowych jak w przypadku aplikacji cenionego nawozu naturalnego, jakim jest obornik.
Ile makroskładników w resztkach
Resztki po zbiorze kukurydzy pozostawione na polu są cennym źródłem dla roślin następczych potasu i azotu. Zawierają również fosfor, wapń i magnez, a także stanowią źródło mikroelementów. Z toną resztek pożniwnych kukurydzy na polu pozostaje około 10 – 20 kg potasu i 7 – 15 kg azotu, jak również 2,0 – 3,0 kg fosforu, 2,5 – 5,0 kg wapnia, a także 1 – 2,5 kg magnezu.
Zdecydowanie niższa zawartość fosforu w resztkach pożniwnych po zbiorze kukurydzy wynika z faktu, że pierwiastek ten gromadzony jest przede wszystkim w ziarnie rośliny. Przy masie resztek na poziomie 15 ton na powierzchni jednego hektara wprowadza się do gleby od 150 do 300 kg potasu i od 105 do 225 kg azotu. Z resztkami wprowadza się również 30,0 – 45,0 kg fosforu, 37,5 – 75,0 kg wapnia oraz 15 – 37,5 kg magnezu.
Należy jednak podkreślić, że składniki pokarmowe obecne w resztkach pożniwnych nie są od razu dostępne dla roślin. W związku z tym, że mineralizacja resztek pożniwnych wymaga czasu, najczęściej do pełnego procesu potrzebne jest 3 – 4 lata, dlatego też składniki pokarmowe są dostępne dla roślin uprawnych po upływie czasu niezbędnego do przeprowadzenia tego procesu.
Dostępność składników
Przyjmuje się, że około 50% potasu wniesionego w resztkach pożniwnych kukurydzy stanie się dostępne dla roślin uprawnych w drugim roku po pozostawieniu ich na polu. Natomiast w przypadku azotu i fosforu do 25% tych składników pokarmowych będzie dostępnych dla roślin w pierwszym roku po pozostawieniu resztek na polu.
Źródło mikroelementów
Resztki pożniwne kukurydzy stanowią również cenne źródło mikroelementów, w tym żelaza, manganu, miedzi i cynku. Przyjmuje się, że w 1 tonie resztek pożniwnych, które pozostają na polu po zbiorze kukurydzy znajduje się od 0,09 do 0,18 kg żelaza, od 0,02 do 0,06 kg manganu, od 0,002 do 0,005 kg miedzi oraz od 0,0075 do 0,02 kg cynku.
Resztki pożniwne stanowią zatem cenne źródło makro- i mikroelementów dla roślin uprawnych, a ilość dostarczonych do gleby składników pokarmowych zależy przede wszystkim od pochodzenia resztek. Dodatkowo, pomimo że resztki pożniwne nie są formalnie zarejestrowane jako grupa nawozów organicznych, gdyż stanowią naturalnie pozostawioną na polu masę roślinną, powinny być zawsze uwzględniane w bilansie materii organicznej i składników mineralnych w glebach wykorzystywanych na cele rolnicze.
