W uprawie soi optymalny zakres pH gleby mieści się w przedziale 6,0 – 7,0. Roślina ta najlepiej plonuje na glebach żyznych, w wysokiej kulturze i o dobrych właściwościach fizycznych. Udaje się również na glebach przewiewnych i niezlewnych.
Soja dobre plony wydaje na czarnych ziemiach zasobnych w składniki pokarmowe, a także na glebach lżejszych przy obfitym nawożeniu mineralnym oraz przy wyższym opadzie atmosferycznym.
Soja nie znosi gleb kwaśnych, stąd też roślina nie powinna być uprawiana na terenach zlewnych i podmokłych oraz na glebach z natury „zimnych”. Na glebach kwaśnych symbiozę roślin z bakteriami wiążącymi azot atmosferyczny ogranicza nadmierna koncentracja jonów glinu i manganu, jak również deficyt jonów wapnia, fosforu i molibdenu.
Stanowisko bez chwastów
Soja do prawidłowego wzrostu i rozwoju wymaga stanowiska wolnego od chwastów o uregulowanych stosunkach powietrzno-wodnych. Należy ona do roślin o umiarkowanych wymaganiach wodnych. Roślina ta dobrze znosi suszę glebową, między innymi dzięki dobrze rozwiniętemu systemowi korzeniowemu oraz możliwości równoległego ustawienia liści w stosunku do promieni słonecznych, jak również owłosieniu ograniczającemu transpirację. Soja to roślina ciepłolubna, która do prawidłowego wzrostu i rozwoju wymaga w ciągu całego okresu wegetacyjnego wyższych temperatur. Roślina ta jest stosunkowo łatwo uszkadzana przez przygruntowe przymrozki.
Wymagania termiczne soi
Soja wykazuje dwa krytyczne okresy rozwoju o dużych wymaganiach termicznych. W okresie od siewów do wschodów niska temperatura może przedłużyć okres kiełkowania nawet do 45 dni i znacznie ograniczyć wschody. W fazie kwitnienia przy spadku temperatury poniżej 10 ºC soja nie kwitnie, a utrzymująca się temperatura poniżej 24 ºC opóźnia kwitnienie roślin. Temperatura wpływa w znacznym stopniu na plon nasion oraz na jego parametry jakościowe.
Soja to roślina dnia krótkiego, a światło w jej uprawie stanowi jeden z czynników ograniczających uprawę soi w Polsce. W warunkach dnia długiego soja opóźnia kwitnienie, przedłużając wegetację, co może prowadzić do problemów ze zbiorem, o czym decyduje duża wilgotność nasion. Występujące w sezonie wegetacyjnym mniejsze ilości opadów oraz wyższa średnia temperatura dobowa sprzyjają gromadzeniu białka w nasionach soi. Z kolei wyższe opady atmosferyczne oraz niższe temperatury sprzyjają gromadzeniu tłuszczu w nasionach soi. W warunkach klimatycznych Polski obecnie soja nie jest atakowana przez żadne groźne szkodniki, jak również przez choroby grzybowe, bakteryjne i wirusowe. Odmiany wczesne dojrzewające we wrześniu nie wymagają desykacji.
Jakie nawożenie przedsiewne w uprawie soi?
Soja pobiera duże ilości składników pokarmowych z gleby. Roślina ma duże potrzeby pokarmowe, szczególnie w stosunku do fosforu i potasu. W celu wytworzenia 1 tony nasion wraz z plonem ubocznym soja pobiera około 70 kg N, 17 kg P2O5, 30 kg K2O, 10 kg MgO, 20 kg CaO i 4 kg S. W przypadku uprawy soi na glebach o bardzo dużej zasobności w fosfor i potas można zrezygnować z nawożenia tymi składnikami pokarmowymi. Z kolei na glebach o średniej zasobności w fosfor i potas zalecane jest zastosowanie 40 – 50 kg P2O5/ha i 60 – 80 kg K2O/ha. Na glebach o niskiej zasobności nawożenie mineralne fosforem i potasem należy zwiększyć do 70 kg P2O5/ha i 120 kg K2O/ha.
Nawożenie azotowe w uprawie soi
W uprawie soi należy bardzo ostrożnie podchodzić do nawożenia azotowego. Przy prawidłowo prowadzonej symbiozie roślin z bakteriami brodawkowymi Bradyrhizobium japonicum soja może pokryć nawet do 70% swoich potrzeb pokarmowych w stosunku do azotu. Na stanowisku należycie zaszczepionym bakteriami Bradyrhizobium japonicum wskazana jest przedsiewna aplikacja dawki startowej azotu na poziomie 30 kg N/ha.
W uprawie soi z nawozów azotowych zalecane jest stosowanie nawozów zawierających szybko działającą formę azotanową, np. saletry amonowej lub RSM. W celu wykorzystania genetycznego potencjału plonotwórczego oraz na stanowisku po zbożach i na stanowiskach mniej zasobnych w azot wskazane jest nawożenie tym makroskładnikiem. Przy słabym tworzeniu się brodawek, na glebach ubogich w próchnicę i azot mineralny zalecane jest w okresie pojawiania się pąków kwiatowych pogłówne zastosowanie azotu w dawce 40 – 50 kg/ha, najlepiej w postaci saletry amonowej.
Dokarmianie dolistne soi
Na glebach o małej zasobności w magnez i siarkę soja wymaga dokarmiania tymi składnikami pokarmowymi 1 – 2 razy w trakcie wegetacji roślin, np. w formie siarczanu magnezu. Optymalne dokarmianie soi mikroskładnikami poprawia plon i jego parametry jakościowe.
W okresie wegetacji wymaga dokarmiania cynkiem, molibdenem i borem. Zabieg dokarmiania zalecany jest w fazie tworzenia pąków kwiatowych. W uprawie tej rośliny nie zaleca się aplikacji miedzi i manganu. Wynika to z faktu, że miedź hamuje wzrost włośników, co przekłada się na brodawkowanie, z kolei mangan wykazuje toksyczność w stosunku do bakterii brodawkowych.
